IMG)20 (5)

596 Podstawy chirurgii

Rozsiew w regionalnych węzłach chłonnych

0    mózg ból głowy, napady padaczkowe, ataksja,

niedowład, parestezja

/ 1 pachowe

I 2 nadobojczykowe

3 piersiowe wewnętrzne I (ewentualnie obustronne)

, 2

" •		płuca	zwykle bezobjawowe
i •	•
#•	• •	opłucna	wysięk (duszność)
	. •
••		wątroba	guz, żółtaczka, wodobrzusze

kości długie, czaszka, trzony kręgów, żebra, kości miednicy

Ryc. 20.19. Najczęstsze umiejscowienie przerzutów raka sutka

wynosi 24%. Spośród chorych bez przerzutów w węzłach pachowych 5 lat przeżywa 77-90%, a z przerzutami w węzłach pachowych tylko 28-38%.

Większość badaczy uważa, że RS u mężczyzn jest obciążony gorszym rokowaniem niż u kobiet. Powodem może być: późne rozpoznanie, wyższy stopień zaawansowania i gorsze czynniki prognostyczne oraz czynniki anatomiczne.

Donegan uważa, że u mężczyzn chorych na RS cechy kliniczne, patologiczne oraz czynniki prognostyczne rozkładają się podobnie jak u kobiet. Gorsze rokowanie operowanych spowodowane jest wyższym wyjściowym zaawansowaniem raka, a zwłaszcza podeszłym wiekiem i związanymi z nim chorobami współistniejącymi, które wpływają na skrócenie długości życia.

Rozpoznanie RS u mężczyzn jest łatwe, o ile bierze się pod uwagę taką możliwość.

20.13.13.

Badania kontrolne chorych po doszczętnym leczeniu z powodu raka sutka

European Society of Surgical Oncology zaleca przeprowadzanie standardowych badań kontrolnych u wszystkich chorych leczonych radykalnie z powodu nowotworów złośliwych.

Jest to szczególnie ważne w przypadku chorych na RS, u których nawrót choroby miejscowy lub uogólniony dotyczy połowy operowanych. Odsetek niepowodzeń rośnie wraz z wyjściowym zaawansowaniem raka. U 75-80% chorych niepowodzenia leczenia ujawniają się w ciągu pierwszych 3 lat po operacji, ale aż u 20% po okresie dłuższym niż 5 lat. Przerzuty mogą ujawnić się nawet po 35 latach od leczenia. Najczęstsze umiejscowienie przerzutów przedstawiono na rycinie 20.19.

W miarę rozwoju metod leczenia skojarzonego RS obserwuje się coraz większą liczbę chorych przeżywających

dłuższy czas po operacji. Nie zawsze idzie to jednak w parze z odsetkami całkowitych wyleczeń (ryc. 20.20).

Argumentem przemawiającym za prowadzeniem regularnych badań kontrolnych chorych na RS jest spostrzeżenie, że przeżycie chorych leczonych z powodu nawrotu bez objawów klinicznych jest istotnie dłuższe niż chorych, u których wystąpiły objawy. Badania kontrolne przeprowadza się w celu jak najwcześniejszego wykrycia nawrotu RS, co może umożliwić skuteczne leczenie.

Należy zwrócić uwagę na możliwość:

■    nawrotu lokoregionalnego;

i ujawnienia się przerzutów odległych;

■    rozwoju pierwotnego raka w drugim sutku.

Badania kontrolne powinny być przeprowadzane w regularnych odstępach czasu przez całe życie chorej. Chorą należy nauczyć, by w okresie między badaniami sama badała blizny i drugi sutek. Zasadniczym celem badania kontrolnego jest porównanie stanu aktualnego chorej ze stanem poprzednim, zwłaszcza opisu badania fizykalnego i wyników badań obrazowych (porównanie zdjęć!). Kontrole po-

<u

o

“O

o

100	m m	zdrowa populacja stopień 1 i II (wczesny rak sutka) wszystkie stopnie zaawansowania
80
60 jjMggigj
^40
20 1 o ■	ys

5    10    20    30    35

lata

Ryc. 20.20. Przewidywana długość życia od rozpoznania raka sutka