IMG)00 (3)

576 Podstawy chirurgfi

Ryc. 20.7. Widoczne oznaki raka sutka: A - wypuklenie skóry przez guz: B - wciągnięcie skóry i brodawki; C-E I naciekanie i zaczerwienienie skóry oraz objaw „skórki pomarańczy"

ej pachy, pachwinowe, węzłów śródpier-zewnowych).

łów raka w węzłach chłonnych pachy eroawia za obecnością ogniska pierwotnego

20.2.

BADANIE KLINICZNE

Każdą kobietę zgłaszającą się do lekarza należy traktować jako pierwotnie podejrzaną o RS. Badania zmierzają do jak najwcześniejszego jego wykrycia.

Badania profilaktyczne: American Cancer Society zaleca profilaktyczne badanie sutka przez lekarza raz na 3 lata u kobiet przed 40. rokiem życia i raz w roku po skończeniu 40 lat. Badanie powinno obejmować całe sutki i rejony węzłowe (pachy, okolice nadobojczykowe). Każde badanie powinno być skrupulatnie udokumentowane. Kobietę należy nauczyć samobadania sutka raz w miesiącu, pomiędzy 1. a 10. dniem cyklu.

Wywiad chorobowy: badanie rozpoczynamy od starannego zebrania wywiadu o zaobserwowanych zmianach w sutkach, ich dynamice i czasie trwania: guz, obrzęk, bo-lesność, asymetria sutka, wydzielina z brodawki i jej wciągnięcie. Wywiad ginekologiczny powinien obejmować datę pierwszej i ostatniej miesiączki, porody, karmienie piersią, przebyte operacje, leczenie hormonalne (antykoncepcyjne i zastępcze). Wywiad rodzinny powinien uwzględniać choroby sutka w rodzinie ze strony matki, zwłaszcza RS, a także raka jajnika.

Badanie fizykalne: badanie powinno odbywać się w dobrze oświetlonym pomieszczeniu, w spokoju, bez pośpiechu. Pacjentka powinna być rozebrana do pasa i badana w pozycji siedzącej (stojącej) oraz leżącej na plecach, a także na boku.

Celem badania jest ocena stanu miejscowego (gruczoł sutkowy - T), regionalnych węzłów chłonnych (pacha - N) oraz możliwości przerzutów odległych (M).

Badanie powinno obejmować obserwację pacjentki w pozycji siedzącej, stojącej, z rękami opuszczonymi i uniesionymi ku górze:

■    badanie brodawek;

■    systematyczne obmacywanie każdego sutka;

■    badanie każdej pachy i okolic nadobojczykowych;

■    badanie ogólne w kierunku cech przerzutów odległych.

20.2.1.

Ocena lokoregionalna (TN)

■ Oglądanie: zwracamy uwagę na kształt, symetrię sutka i położenie brodawek (wciąganie, wydzielina), uwypuklenie lub wciąganie skóry przez guz. Niekiedy możemy zauważyć obrzęk i zaczerwienienie skóry albo tzw objaw „skórki pomarańczy”. Zwracamy też uwagę na pachy (uwypuklenie skóry) i grubość ramion (obrzęki) (ryc. 20.7).