IMGB16 (2)

Ćwiczenie 13

KSZTAŁTOWANIE WYTŁOCZEK

1.    CEL ĆWICZENIA

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą kształtowania wytłoczek cylindrycznych, to jest wytłaczaniem i przetłaczaniem oraz metodyką wyznaczania parametrów technologicznych tłoczenia wytłoczek cylindrycznych bez kołnierzy.

2.    WPROWADZENIE

Tłoczenie jest procesem technologicznym obróbki plastycznej na zimno lub na gorąco, obejmującym cięcie i kształtowanie blach, a także folii i płyt niemetalowych o małej grubości w stosunku do innych wymiarów, np. powłok blaszanych, rur, drutów, profili z blachy.

Częstą wadą utrudniającą poprawną realizację procesu wytłaczania jest anizotropia własności plastycznych materiału, tj. zróżnicowanie ich własności zależnie od kierunku. Ze względu na anizotropowe własności plastyczne pojedynczego kryształu izotropowość materiałów polikrystalicznych może zachodzić tylko wtedy, gdy ułożenie osi krystalograficznych poszczególnych ziam jest nieuporządkowane. Osiągnięcie takiego stanu przez materiał, który np. w procesie walcowania jest poddany odkształceniu w jednym kierunku (blachy, taśmy), jest praktycznie niemożliwe. Blachy i taśmy mogą wykazywać anizotropię płaską (w różnych kierunkach leżących w płaszczyźnie blachy własności plastyczne są różne) lub normalną (własności plastyczne we wszystkich kierunkach leżących w płaszczyźnie blachy są jednakowe, ale różnią się od własności w kierunku prostopadłym do jej powierzchni).

Własności anizotropowe materiału uwidaczniają się np. w ten sposób, że składowe odkształcenia w obu kierunkach prostopadłych do kierunku rozciągania próbki nie są równe, a stopień anizotropii określa się tzw. współczynnikiem anizotropii wg zależności:

go

gdzie:

go, b₀ i g, b - oznaczają początkową i końcową grubość oraz szerokość rozciąganej próbki.

Ważnym wskaźnikiem charakteryzującym podatność materiału do tłoczenia jest graniczny stopień (współczynnik) wytłaczania. Wyznacza się go przez głębokie tłoczenie wyrobów cylindrycznych z zależności:

0,

(13.2)