IMGB25 (5)

140 1. Przedmiot i udania modłów w oduktcjl

Przeciwnicy poli|c/.cnia edukacji medialnej z edukacji) informatyczną uwa? • '

ttyni, antropologicznym lub czysto użytkowym" (Sokołowski, 2004, s. 9).

„Nauczyciel iuloniiaiyki » polskiej szkole jest w sianie przekazać podstawowe wiadn lemnl koizysianln z narzędzi komputerowych, ale nic poirnfi w żaden sposób nauczy^^S na* tekstów ([encmwanych przez telewizję, film rudio czy Internet w aspekcie Itunia

W miejsce koncepcji leczenia edukacji medialnej i edukacji informatycznej u Sokołowski (2004, s. 9) proponuje wprowadzenie przedmiotu o nazwie antropol ^ komunikacji. Według tego badacza rozszerzony zakres tematyczny mógłby otwj(T nowe pole możliwości dla przedstawicieli różnych dyscyplin akademickich or w praktyce szkolnej - dla nauczycieli wielu przedmiotów: polonistów, historyków ^ dagogów, psychologów szkolnych, informatyków i fizyków. Propozycję Sokołowski go należy uznać za interesującą. Niestety, w obecnym kształcie polskiej edukacji lc₀₎. ccpcja ta jest bardzo trudna do zrealizowania.

Innym pomysłem zaradzenia powstałym problemom w zakresie kształcenia m, dialnego jest koncepcja połączenia edukacji informatycznej z edukacją techniczną Była to próba włączenia technologii informatycznych do dorobku pedagogiki szkoły zawodowej na gruncie edukacji technicznej. Problem ten był podejmowany wielokrotnie. m.in. w publikacjach Waldemara Furmanka (1987), Ryszarda Parzęckiego (1994) i innych. Rozwój mediów i jego skutki w dużej mierze doprowadziły do konieczności rozszerzenia zagadnień podejmowanych przez, edukację techniczną. Pozostaje jednak w dalszym ciągu problem wykorzystania technologii informacyjnej w szkołach zawo-dowych.

Kolejną próbę zaradzenia występującym problemom w edukacji medialnej zaproponował Adam Lepa (1998). Rozwinął on podstawy teoretyczne edukacji medialnej w obszarze wychowania. Pomysł stworzenia wydzielonego z nauk pedagogicznych obszaru poświęconego mass mediom zwiastował szybki rozwój pedagogiki medialnej. Tym bardziej że edukacja medialna, zajmując się organizacją kształcenia z wykorzystaniem mediów, przygotowaniem do odbioru mediów oraz nauką o mediach, kładzie nacisk na stronę praktyczną. Szybko wzrastający wpływ mediów na życie człowieka oraz całych społeczeństw (np. proces globalizacji) wymusza konieczność stworzenia nauki pedagogicznej b mediach mającej znacznie szerszą formułę. Taki warunek spełnia pedagogika medialna. Stąd stały wzrost zainteresowania tym obszarem nauki.

1.2. Pojęcie, cele i przedmiot pedagogiki medialnej

Analizując definicje pojęć: edukacja, media, edukacja medialna, technologia kształcenia, zauważamy, że wszystkie zawierają elementy wspólne, którymi są: proces kształcenia medialnego oraz różne aspekty wychowania medialnego. Tworzona w Niemczech pedagogika medialna także obejmowała te zagadnienia. Obszarem zainteresowania były tum mass media, zwłaszcza tzw. środki techniczne (Bandura, 1983, s. 3). Przez pojęcie pedagogiki medialnej określano naukę o mediatyzacji, czyli pośredniczeniu w przekazywaniu informacji (Strykowski, 1997b, s. 15). Pedagogika medialna

litowana w Niemczech jako subdyscyplina nauk pedagogicznych i „wywodzi się ⁵ ^|_C z historii i systematyki pedagogicznego działania” (Austermann, 1993, s. 83),

og^c

,ępuje powszechnie w uczelniach wyższych, gdzie jest często przedmi L pedagogicznych jako oddzielnej specjalizacji (Issing, 1987; Thiele i Herget, 1994. yt za: Strykowski. 1997b). Z kolei w Stanach Zjednoczonych pedagogika medialna . _t określana jako studia nad mediami lub technologia edukacyjna i ma trochę inny za-Łes naukowo-praktyczny.

W Polsce pojęcie pedagogiki medialnej wprowadził w 1983 r. Ludwik Bandura, który ^w artykule pod znamiennym tytułem Pedagogika medialna zawarł rys historyczny i podstawowe problemy tej subdyscypliny pedagogicznej. W przeszłości wielu pedagogów podejmowało różne aspekty pedagogiki medialnej, m.in. Depta (1975. 1986), Fleming (1965), Gajda (1977, 1987, 1988, 2002b), Koblewska (1967, 1972, 1974), Komorowska (1963, 1964), Lepa (1998), Zaczyński (1990, 1993, 2002). Wprawdzie rzadko używali oni nazwy pedagogika medialna, ale swoimi rozważaniami obejmowali znaczne jej obszary dziś już zdefiniowane. Ich rozważania teoretyczne wniosły trwały wkład do tej bardzo ważnej społecznie subdyscypliny pedagogicznej.

totem stu-

W latach 90. XX w. pod wpływem krytyki, a także pod naciskiem nowoczesnych technologii tworząca się edukacja medialna napotykała trudności z objęciem wszystkich obszarów wiedzy i praktyki dotyczącej mediów. Pojawiły się publikacje wskazujące na potrzebę rozszerzenia formuły badawczej, mówiące o niewystarczalności postrzegania edukacji medialnej jako nauki. Treści takie możemy znaleźć w pracach: Skrzydlewskiego (1990) — kładących nacisk na przetwarzanie informacji w środkach dydaktycznych, Siemienieckiego — podejmujących problem efektywności telewizyjnych wykładów interdyscyplinarnych (1990) czy środków dydaktycznych w procesie myślenia twórczego (1991).

W 1993 r. doszło do debaty środowisk edukacji informatycznej i edukacji medialnej, która miała znaczenie dla dalszego rozwoju pedagogiki medialnej. Wówczas w Toruniu odbyła się IX konferencja „Informatyka w Szkole”, zorganizowana przy współudziale istniejącego zaledwie od roku Zakładu Technologii Kształcenia w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, na której po raz pierwszy została podjęta próba ukazania humanistycznego oblicza wykorzystania narzędzi technologii informacyjnej w kształceniu. Referat wprowadzający Bronisława Siemienieckiego pt. „Komputery a humanizm” zapoczątkował trudną drogę zbliżenia nauk ścisłych z naukami o edukacji. Świeżo powstały Zakład Technologii Kształcenia UMK stanowił pierwowzór wielu podobnych ośrodków naukowych w Polsce. W roku L994 powstaje Zakład Pedagogiki Medialnej Uniwersytetu Śląskiego, który początkowo podejmuje problemy dydaktyki informatyki, później pedagogiki medialnej i edukacji radialnej. Kierujący zakładem Stanisław Juszczyk bardzo szybko poszerza zainteresowania swojego Zakładu o obszar transformacji społecznej, związanej z tworzeniem ssę społeczeństwa informacyjnego i wykorzystywaniem przez nie nowych technologu w edukacji i pracy zawodowej.