IMG 80 (6)

294 • Ferseusz

Persefona (1934) I. Strawińskiego. Patrz także Adonis, Alkestis, chtoniczne bóstwa, Dionizos, lakchos, Sabazjos, Semele, Tezeusz, Tyche, Zagreus.

Perseusz, syn -» Zeusa i -> Danae, córki króla —> Akrisio-sa. Heros Argolidy. Przez swego dziadka, Akrisiosa, został wraz z matką zamknięty w skrzyni i zrzucony do morza. Skrzynia dopłynęła do wyspy Serifos, gdzie została wydobyta, oni zaś uratowani. Według Wergiliusza, skrzynia z P. i Danae przypłynęła do brzegów Italii. Gdy R stał się młodzieńcem, król wyspy, Polidektes, postanowił Danae pojąć za żonę, czemu P. był przeciwny. Chcąc się go pozbyć, Polidektes zlecił mu zdobycie głowy -»gorgony -> Meduzy. Dzięki opiece i pomocy —> Ateny oraz -> Hermesa R uzyskał wskazówki, gdzie odnajdzie Meduzę. Otrzymał też od -» nimf skrzydlate sandały, od -> Hadesa torbę i hełm, czyniący go niewidzialnym, od Hermesa zaś stalowy sierp. Podczas walki, świadom

tego, że spojrzenie na Meduzę grozi śmiercią, R patrzy) tylko na jej odbicie w tarczy. Gdy ściął głowę Meduzie, ukrył ją w torbie i odleciał, ścigające zaś gorgony nie mogły go dosięgnąć, ponieważ hełm czynił go niewidzialnym. Przelatując nad Etiopią, R ujrzał uwięzioną -» Andromedę. Zatrzymał się i zabił pilnującego ją potwora —»Ketosa. Uszczęśliwieni rodzice oddali mu Andromedę za żonę. Powróciwszy na Serifos, uwolnił matkę od zalecającego się do niej Polidektesa, dzięki głowie Meduzy, zamieniając jego i cały dwór w skamieniałe posągi. Następnie, z wdzięczności za pomoc i opiekę, ofiarował swą zdobycz Atenie, która umieściła ją na -»egidzie, Hermesowi zaś ofiarował skrzydlate sandały i cudowny hełm. Z matką i żoną powrócił do —> Argos, gdzie, w myśl przepowiedni, zabił Akrisiosa, nieumyślnie ugodziwszy go dyskiem podczas igrzysk. R bardzo przeżył śmierć dziadka, z tego powodu wyjechał z Argos. Objął rządy w Tiryn-sie, w którego pobliżu założył dwa miasta: Mideję i Mykeny. Po śmierci P. i Andromeda, zgodnie z wolą bogów, przemienieni zostali w gwiazdozbiory. R (Perseus) nazywa się gwiazdozbiór nieba południowego. W Polsce możemy go oglądać latem, jesienią i zimą. Andromeda jest gwiazdozbiorem nieba północnego. Mit o R ma kilka wersji. Już Homer w —1 Iliadzie (np. ks. XIV, w. 319) wspomina herosa, a po nim Simonides zKeos (Vl/Vw. p.n.e.) i Eurypides w niezachowanej sztuce Andromeda (412 p.n.e). Spośród rzymskich pisarzy należy wymienić wspo-