IMGc21 (2)

4. Dobór charakterystyki układu sprężysto-tlumiąccRo (US-T)

Do metalowego sprzęgła o oczekiwanej podatności skrętnej dobiera się odpowiednią charakterystykę układu sprężysto-tłumiącego. US-T w sprzęgle przenosi zmienne obciążenia ściskające zależne od rodzaju maszyny roboczej, dlatego też dobiera się jego odpowiednią charakterystykę. Charakterystyki układu sprężystego mogą być liniowe lub złożone. Przykładowe charakterystyki pokazano na rysunku 2.

a)    b)

Rys. 2. Ugięcia wzdłużne sprężyn A w zależności od siły osiowej F_m. a - charakterystyka liniowa elementu sprężystego, b - charakterystyka złożona układu sprężystego

W przypadku wyboru charakterystyki liniowej (rys. la) dla sprzęgła, można w nim zastosować metalową sprężynę spiralną (rys. 3a) lub układ sprężyn talerzowych (rys. 3b).

a)    b)    c)

Rys. 3. Sprężyny: a - walcowa sprężyna śrubowa z drutu prostokątnego, b - równoległy układ sprężyn śrubowych, c — szeregowe układy sprężyn talerzowych

Sprężyny walcowe naciskowe mogą być zastosowane w sprzęgle metalowym przy przenoszeniu małych momentów obrotowych, przy czym kąty wzniosu linii śrubowych y powinny być duże, np. od 63° do 73°, a dla uzębień w sprzęgle metalowym kąt pochylenia linii zębów p powinien zawierać się w granicach od 15° do 23°.

W przypadku doboru sprężyny naciskowej należy uwzględnić obliczenia podane w polskiej normie: Sprężyny śrubowe walcowe z drutu lub pręta okrągłego. Oblurenui i konstrukcja. Część 1: Sprężyny naciskowe PN/EN-l3906-1.2003 (U).

Zazwyczaj jednak, obciążenia wzdłużne w sprzęgłach metalowych podatnych skrętnie są duże. stąd też najczęściej jako elementy sprężyste stosowane będą sprężyny talerzowe usytuowanc w różnych konfiguracjach, w zależności od zakładanej charakterystyki sprzęgła.

W układzie sprężyn talerzowych, np. w złożonym jak na rysunku 3, pomiędzy pojedyncze lub wielokrotne pakiety sprężyn korzystne będzie umieszczenie pierścieni zabezpieczających przed ich całkowitym zaciśnięciem się.