IMGs04

Normalizacja w tym ujęciu oznacza zatem, wg zwolenników bilingwizmu, rozwój w „normalnym” dla ludzi nieslyszących środowisku, czyli wśród innych dzieci nieslyszących.

Spotykany niekiedy w piśmiennictwie pedagogicznym termin rehabilitacja bywa stosowany równoznacznie z pojęciem rewalidacji, choć w porównaniu z tym ostatnim pojęciem jest zbyt wieloznaczny²³ i częściej traktowany przede wszystkim jako termin medyczny²⁴ bądź psychologiczny²⁵. Termin rehabilitacja, mimo ostatnio pojawiających się prób wprowadzenia go także do pedagogiki specjalnej²⁶, będziemy zatem rozumieć głównie w jego medycznym znaczeniu. Uważamy, że niesłuszna byłaby zamiana jednoznacznie rozumianego w pedagogice specjalnej terminu rewalidacja na wieloznaczny termin rehabilitacja.

2. OSOBA MESŁYSZĄCA JAKO PODMIOT WYCHOWANIA

2.1 Uściślenia terminologiczne

Wyrażenia: osoba - głucha; z tzw. resztkami słuchu; niedosłysząca; sła-basłysząca; ogłuchła: ogłuchła - mówiąca; głuchoniema; z uszkodzonym narządem słuchu; niesfysząca; ogłuchła ze względu na edukacyjne możliwości (<educationaUy deaf), tj. nie mogąca postrzegać mowy za pośrednictwem i bez pomocy aparatu słuchowego; z uszkodzonym słuchem przed/po przyswojeniu języka - to terminy traktowane bądź to zamiennie, bądź przeciwstawnie, oddające raźne nasilenia, różny stopień uszkodzenia słuchu lub zupełny jego brak.

Często terminy te, w odczuciu indywidualnym i społecznym, są różnie zabarwione emocjonalnie. Wyrażenia te, poza ogólnym określeniem anatomicznego i fizjologicznego stanu, jakim jest uszkodzenie narządu słuchu, jednocześnie implicite podkreślają społeczne implikacje uszkodzonego słuchu, przy zachowanej zdolności werbalnego porozumiewania się, sugeru- ^{1 2}

jąc w podtekście możliwości i ograniczenia w nauczaniu i wychewiam językowym itd.    _;

Przyjęcie określonej terminologii surdologicznej, nie zawsze zrcnd^iiflifH sowanej konsekwentnie, nawiązuje mniej lub bardziej bezpośrednio do cdów i zadań wychowania w surdopedagogice. A zatem:

— twierdząc, że najodpowiedniejszym terminem, adekwatnie okic£lq£MB sytuację społeczno-wychowawczą osoby, której sprawność perccpejutiflH została zaburzona, jest np. termin głuchy (ang. deaf; profoundły deaf. taub, franc. sourd), za pomocą którego stwierdzamy nie tylko fojołop I stan, jakim jest brak słuchu, szczególnie niemożność percepcji p9 I mowy, lecz jednocześnie wyrażamy naszą akceptację zasadniczych, jtgl 1 społecznych konsekwencji wynikających z przyjęcia takiej właśnie Mli    I

logii. Dlatego też zwolennicy terminu głuchy twierdzą, że „zastępot słowa «głuchota», które obiektywnie określa problem, na eufemizm 9 łagodniej brzmiące słowo jak «uszkodzenie słuchu» jest w końca fi 9 i okrutne”² . Takie stanowisko zaś oznacza, że przywiązujemy dużą 9 przede wszystkim do psychologicznych, zaś mniej do spotaa 9 konsekwencji wynikających z braku słuchu. W praktyce pedagogicznej cza to stosowanie w procesie nauczania np. języka migowego i akcq 9 podkultury głuchych³.

— Z kolei posługując się wyrażeniami odnoszącymi się do stanu zabac 9 jak upośledzenie słuchu (ang. hearing handicapped, niem. Hórbekmś, H Hórbehindert, franc. dęficient auditif) bądź uszkodzenie słuchu (ang. hearing, hearing impairment, defective hearing, hearing deftaemefu defect, deafness, niem. Gehórlosigkeit, Hórschadigung, hórgeschadigŁ,\ deufaut de l'ouie) lub zaburzenie słuchu (ang. auditory disorders, disturbancy, niem. Hórstórung, franc. troubłe de l'auditionj oraz cym się do czasokresu jego ubytku, jak prelingwalne uszkodzenie (niem. vorsprachlich gehórlos) zamiast terminem głuchot* przypisujemy integracyjnym możliwościom kształcenia i nia osób niesłyszących. Wówczas ważniejsze od braku słuchu jego uszkodzenia stają się możliwości integracji społecznej ■

W związku z tym szczególnie ważne będzie: kształcenie ńria,

1

^B W. Doroszewski, O wyrazie rehabilitacja, „Szkoła Specjalna” 1960, nr 4/5.

1 M. Przyckodzki, Historia ortopedii i rehabilitacji polskiej, [w:] W. Dega (red.). Ortopedia i rehabilitacja, PZWL, Warszawa 1968.

^B P*rz tskier. B. Hoffmann, Rewalidacja nieslyszących..., s. 12-13.

2

Ul ZSękowska, Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, WSPS, Warszawa 1998, s. >5.

3

E.D. M i n d e I, Persona/ communication| 1972; za: V. McC afM over mouih A rationalefor „totałcommunication", „The Voha Re Omówienie pojęcia podkultury nieslyszących znajdzie CzgOoMti książki pt.: Rewalidacja nieslyszących Podstawy paeSępmuĘdĘR Warszawa 1979, s. 4J-56.