IMGt81 (3)

.mleczności epoki brązu wczesnej epoki żelaza

HI Kffopc jskich barbarzyńców - epoka brązu g|^^H|g)cnł wysoko rozwiniętych cywilizacji

przcfrm; - początki obróbki brązu w Europie

wytwamna brązu rozprzestrzeniła się w Europie dzięki wpływom ⁷ Azji Przedniej poprzez Anatolię, obszary egejskie i Bałkany, a także Europy) poprzez Kaukaz Chronologię i charakter tego procesu dobrze obserwowana na zajmujących położenie centralne, z punktu widzę*

-aygfmnaroch ąimsk, obszarach wschodnich Bałkanów (tereny dzisiejszej Bułga-

wyroby brązowe, tzw. brązy arsenowe, znane na terenie Anatoki co naj-    "W*

^^^^BwaącŚecia BC, pojawiają się tu na stanowiskach wczcsnobrązowych, dato-ca||«i czasy od połowy IV do początków 2. połowy DI tysiąclecia BC (tzw. kultura W poszczególnych fazach chronologicznych tego okresu widoczne zmniejszanie się liczby wyrobów miedzianych, a zwiększenie wykona* ^^^Bbicdzi i arsenu. Wszystko wskazuje na to, iż wykorzystywano tu gjów-^^^Hkpoc hod/rn ta anatolijskiego i kaukaskiego, brak jest natomiast dowodów W tym okresie miejscowych złóż miedzi.

j^H^Hprałom w wytwórczości brązowniczej, a także w powiązaniach kultu* tj^^Hpbodnkh Bałkanów, nastąpił jednak w początkach środkowej epoki brązu,

1^Mb» CZazy od Ł ćwierćwiecza 111 tysiąclecia, po 2. ćwierćwiecze II tysiąclecia BC okresu sprezentowane są np. przez osiedle nawodne Ezerowo II kolo * Jaskini Emenskiej koło Gabnwa. Obok rzadko wstępujących zaczęły popnai się w tym czasie klasyczne brązy cynowe. Więk-H^MUranph wówczas form znajduje analogie na północno-zachodnich Bałka* ^HplB0M<iiuirji/(i Rumunii i Węgier. Słabnąć zaczęły wówczas więzi ana* nasiliły się natomiast karpackie i środkowoeuropejskie. Ośrodki ^^^■mitchodnH h Bałkanów popadły też w zależność od karpackich źródeł Niewątpliwie w wyniku tych procesów, w czasach odpowiadających brązu na wschodnich Bałkanach (1 ćwierćwiecze U tynyc MMjpi n| obszarach karpackich intensywny wzrost produkcji wysokiej cynowy* h Od tępa momentu rozwijające się autonomicznie, w opar^ ni omów*, karpackie ośrodki metałutgu brązowej saczęh odśne j^^^Kmfwnw namoczenie, w tym iśauai na centra mącimy* na obesatach Mkanówr (krąż ■ metal i ntwm^

as*