nauce w szkole dla dzieci głuchych powraca do domu rodzinnego, w którym wszyscy słyszą, albo tylko szkolna, kiedy dziecko po nauce szkolnej w zwykłej szkole wraca do domu rodzinnego, w którym jego rodzice nie słyszą — są to przykłady integracji częścio-we j. Integracja szkolna może mieć zatem charakter integracji pełnej bądź tylko częściowej. Możemy mówić także o integracji szkolnej grupowej, gdy kilkoro dzieci niesłyszących uczy się w większej grupie słyszących kolegów, bądź indywidualnej integracji szkolnej, kiedy tylko jeden niesłyszący uczeń uczy się wśród słyszących kolegów.
W praktyce edukacyjnej niesłyszących występuje także o d w r ó-
eona integracja szkolna (niem. umgekehrte schulische In le
gration)”, która polega na włączeniu dzieci słyszących do klasy dla dzieci z uszkodzonym słuchem. Takie formy integracji odwróconej sto-
guje się np. w Szwajcarii i w RFN u.
Rozwój w integracji szkolnej oraz pozaszkolnej ma prowadzić do integracji społecznej w życiu zawodowym i pozazawodowym. Integracja szkolna i .pozaszkolna, w ogólnym ujęciu powinna umożli-
Iwiac powstanie i rozwój więzi społecznych osób niesłyszących z osobami nie odbiegającymi od normy przez wzajemne powiązania społecz-JV nie uwarunkowane: akceptacją analogicznych wartości i norm grupo-
wych; wykonywanymi wspólnie z grupą czynnościami, a także płasz-
czyzną identyfikacji z grupą w. Podkreśla się przy tym, że podobieństwo indywidualnych cedów członków danej grupy nie dowodzi istnienia wspólnego celu grupowego. Kształtuje się on w procesie interakcji, zaś poszczególni członkowie grupy są oceniani w zależności od tego, w jakim stopniu przyczyniają się do osiągania celu. grupowegoM.
Z kolei tworzenie się wzorców i norm w stosunkach interpersonalnych jest wypadkową uwarunkowań społecznych i psychologicznych. Do konfliktów prowadzą zwłaszcza sytuacje, w których partnerzy wy-
znają sprzeczne systemy norm **.
Wybór określonej, integracyjnej bądź ekstegracyjnej formy orga-
nizacyjnej kształcenia i wychowania niesłyszących jest uwarunkowany przyjęciem konkretnego celu surdorewalidacyjnego, liczbą niesłyszących. uczniów w klasie, jest uzależniony od samych uczniów, ich możliwości
rozwojowych, motywacji do uczenia się języka dźwiękowego bądź pre
ferowania języka migowego, a także od akceptacji dziecka wraz z jego. kalectwem przez jego rodziców i rodzeństwo oraz jego słyszących ró-
u A. Lfiwe, Hórgeschddigte Kinder..., jw.
*• Tamże.
w W. Jacher, Wewnętrzne warunki wzrostu i zanikania integracji społecznej, jStudia Socjologiczne” 1975, nr 4/59.
14 S. Mika, Wstęp do psychologii społecznej, Warszawa 1975, s. 194—196.
11 -Z. Zaborowski, Stosunki międzyludzkie, Warszawa 1976, s. 16.
* nim pracę rewalidacyjną, a takke etada _
cyjnego lub ekstegraeyjnego. Pnyjęta zaś _
wpływa z kolei na proces rozwoju edukacyjnego I gHSjUBBj z uszkodzonym słuchem.
Calem aurdowychowania mość byś, Jrii ta Jd i naliśtny, rozwój nieałyszącego, w lobu którego aą jodjwio ta|| jego swoistości psychofizyczne; może nim byś JegŚ ■w społeczność składającą się Jedynie z laki te mogą uwzględniać zarówno potraaby niotynęBjŚb
kalectwa, Jak również ideał ogólnospołeczny i wychowawczy |||H
dują one o formach organizacyjnych oroś metodach
chowania.
Liczba uczniów niesłyszących w grupie z kolei wpływać na to, czy procea dydaktyczno-wyehomaaaup^fjfl^^^l niesłyszących będzie przebiegał w integracyjnych, czy ta formach organizacyjnych wychowania. Tak np». nieliczna '' g^i^H ni^^ niów zarówno niesłyszących, jak i dyszących, z przewagą nich i po spełnieniu dodatkowych warunków (np. zaziMjaadataW fflRjjH czyciela ze specyfiką pracy z uczniem z uszkodzonym tywny stosunek słyszących do niesłysz?.cego kolegi ML). **MAIwlu MM wój niesłyszącym w różnych formach orgaoimcyjayzk 9^^kgg£| integr acy jnego.
Możliwości rozwojowe nieołysząpyok cyjnych bądź ekstegracyjnych formach kort okocą ia i nie tylko od przyjętego cełu surdorewalidacji bądś od Ikdy niesłyszących znajdujących się w klasie (grupie internatowej) — aMfc* wości te są takie funkcją poziomu osiągniętych przez taś komunikowania się i dojrzałości społecznej. Te zależą od wieku, w którym rozpoczyna mę
wcześniej (już w okresie niemowlęcym) dziecko iii Mwlaktap ta^| rewalidacji, tym większe prawdopodołneóstwo_jeg£3HH|j^^^^^H
Najogólniej, totalna integracja szkolna dostępna ) dom niedosłyszącym, zaś różne formy integracji częściowej i pozaszkolnej — są wskazane dzieciom nkdaslgM|wd^^^jj uszkodzeniem słuchu
Z powyższych rozważań wynika, te pojęcia mieć przede wszystkim jako proces”, zaś m||
u A. Lowe, Hdrffeschadięte Kinder^, jw, s. S 17 Patrz takie: B. Hoffmann, Re^ohdocjm u
u*