IMG�62 (3)

Cfmex lectukrius - Pluskwo domowo

Te brązowe pluskwiaki mierzą ok. 5mm, są spłaszczone grzbietowo-brzusznie, mają hemimetaboliczny rozwój. Są kosmopolitycznymi, okresowymi pasożytami żerującymi nocą na człowieku, mogą jednak także żywić się krwią zwierząt Owady te mogą wytrzymywać bez pożywienia nawet 18 miesięcy. Samica składa ok. 50 jaj po każdym posiłku; w ciągu życia może ona złożyć do 500jaj. Jaja pluskiew są bardzo odporne na środki owadobójcze.

Ukłucia pluskiew zakłucają sen, powodują zmiany skórne, często o charakterze alergicznym.

Plamki kału na pościeli czy ścianach, specyficzny zapach mogą wskazywać na obecność pluskiew, które można znaleźć w szparach podłóg, pod tapetami, boazeriami, obrazami itp., a także w tapicerce środków komunikacji (w pociągach).

Utrzymywanie wysokiego poziomu czystości, stosowanie insektycydów może być pomocne w ochronie przed tymi uciążliwymi pasożytami

Triztoma InfćsUns

Ten spłaszczony uskrzydlony krwiopijny pluskwiak osiąga 3.5cm, posiada silnie zbudowany kłująco -ssący aparat gębowy. T. infestans jest okresowym ektopasożytem o hemimetabo licznym rozwoju, pospolitym w Ameryce Południowej i Środkowej, żyjącym w pobliżu siedzib ludzkich. Ta tzw „całująca pluskwa” jest wektorem świdrowe* Trypanosoma cruzi, wywołującego amerykańską trypanosomozę - chorobę Chagasa.

Pulex initans -Pchło ludzka

Dwubocznie spłaszczony, nieposiadający skrzydeł, owad, mierzący 2.0 • 4.0mm, ma parę oczu, krótkie czułki oraz kłująco-ssący aparat gębowy.

Jest kosmopolitycznym, niezbyt specyficznym I pasożytem okresowym - oprócz człowieka żywi się krwią psa, świni, gryzoni. Rozwija się holometabolicznie.

Pchła może przeżyć bez pożywienia nawet do 125 dni w temp. 10°C. Jest to fakt ważny epidemiologicznie - pozwala przez długi czas przetrwać bakteryjnym patogenom, które są transmitowane przez pchły, podczas gdy żywiciele tych patogenów nie są I dostępni. Pchły przenoszą riketsje, pałeczki dżumy, tularemię; pchła jest też żywicielem pośrednim tasiemca karłowatego Hymenolepis nana (zarażają się larwy pcheł!). U osób wrażliwych ukłucia pcheł mogą powodować reakcje alergiczne. Utrzymywanie czystości i stosowanie insektycydów chroni przed inwazją.

Cu!ex pipiens - komar kłujący

Morfologia. Komary te, mierzące ok. 6mm, posiadają, jak inne Diptera, 1 parę skrzydeł (druga para jest zredukowana), aparat gębowy typu kłująco - ssącego. Samica C. pipiens ma głaszczki (palpi) dużo krótsze niż kłujka (probosois). Larwy posiadają długi syfon oddechowy.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Komary te są kosmopolitycznymi, okresowymi pasożytami zewnętrznymi, żywiącymi się krwią człowieka oraz ptaków. Samica komara składa jaja do wody, sklejone razem w pozycji pionowej. Komary przechodzą przeobrażenie zupełne. W optymalnej temperaturze 20 -25°C rozwój C. pipiens trwa ok. 2 tygodni.

Komary atakują człowieka w siedzibach ludzkich, wieczorem i nocą. Dorosłe C. pipiens mogą żyć 4 - 5 miesięcy i zimować jako zapłodnione samioe.

U ludzi komary mogą wywoływać reakcje alergiczne; u małych dzieci może występować nadwrażliwość na ukłucia komara - na skórze mogą pojawiać się zmiany nekrotyczne.

Komary mogą przenosić ptasie choroby wirusowe - z ptaków na zwierzęta domowe oraz ludzi.

Wykrywanie. Diagnostyka różnicowa pomiędzy różnymi gatunkami komarów i moskitów opiera się na cechach budowy, typowych dla poszczególnych stadiów rozwojowych: jaj, larw, poczwarek oraz imago.

Zapobieganie polega na eliminacji komarów C. pipiens w miejscach ioh wylęgania się przez stosowanie insektycydów; repelenty oraz moskitiery mogą zmniejszać narażenie na inwazje.

Anopheles mącuHipennis -widliszek

Morfologia. Owad dwuskrzydły osiągający 6 - 8mm, z głaszczkami prawie tej samej długości co kłujka (cecha różniąca A. macullipemis i C. pipiens). Larwa nie posiada długiego syfonu powietrznego.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Anopheles występują w wielu rejonach świata, także w Europie, z większą częstością na terenach tropikalnych i subtropikalnych. Te okresowe ektopasożyty o przeobrażeniu zupełnym żywią się krwią bydła oraz człowieka. Rozwój od jaja do postaci dorosłej trwa około 3*4 tygodni

Różne gatunki z rodzaju Anopheles są ważne medycznie jako wektory wywołujących malarie zarodźców Plasmodium vivax i Plasmodium falciparum. U osób wrażliwych widliszki mogą wywoływać reakcje alergiczne.

Wykrywanie. Diagnostyka różnicowa pomiędzy różnymi komarami i Anopheles opiera się na cechach budowy poszczególnych stadiów rozwojowych, a także na

91