ksiega9

126

126

Ryc- 60 Pizcbicg mięśni wiclod/jd-nych (m mulnfijus) w odcinku lędż-wwwyw kręgosłupa

kręgosłup. Najbardziej złożona jest rola krótkich mięśni grzbietu Największe znaczenie mają mięśnie między poprzeczne i między kolcowe, które jako stabilizatory kręgosłupa, choć podlegają naszej woli. najczęściej działają wtedy, gdy zostaną pobudzone przez rozciągnięcie. Oznacza to, że wskutek zadziałania mięśni, których jeden z przyczepów leży poza kręgosłupem. uaktywniają się one, aby przywrócić zachwianą równowagę kręgosłupa. Wśród krótkich mięśni grzbietu największe znaczenie ma triada mięśniowa: wielodzietny, skręcający długi i skręcający krótki. Triady takie stanowią kaskadowy układ szeregowo połączonych i zachodzących na siebie zespołów ruchowych. W odcinku lędźwiowym rozciągnięcie, zwłaszcza mięśni międzypoprzecznych występuje po stronie wypukłej (ryc. 60). Skośny przebieg tych mięśni w odcinku piersiowym oraz fakt, iż podczas skłonu w bok wyrostki kolczyste kierują się w stronę wypukłości powodują, że rozciągnięciu ulegają mięśnie triady po stronie wklęsłej. W ten sposób, zachwiana równowaga przywracana jest w obu odcinkach przez różnostronne mięśnie głębokie, ipsilateralnie w odcinku piersiowym i kontralaterałnie w lędźwiowym. W doborze metod korekcyjnych należy pamiętać, że pomiędzy wymienionymi wyżej układami odniesienia (1,11.III) zachodzą określone powiązania funkcjonalne, w postaci całkowitej między u kładowej syntonii, synkinezji i naprzemiennej równowagi a także o występującym w odcinku piersiowym czynnościowym antagonizmie mięśni głębokich względem powierzchownych grzbietu (Wcjsflog 1969. Nowotny. Saulicz 1990).

43. Neurofizjologiczna regulacja postawy dala Sterowanie ruchami ciała człowieka jest procesem nerwowo-mięśniowym. Odbywa się ono w układzie otwartym i zamkniętym. Podłożem regulacji postawy jest prawidłowa budowa i sprawność trzech układów: kostno-stawowego, więzadiowo-mięśniowrgo i nerwowego. Według Nowotnego i Saulicza (1990) sterowanie postawą jest procesem ciągłym i polega na nieustannym dostosowywaniu się poszczególnych odcinków ciała do aktualnych potrzeb zarówno w sensie przyjmowania postawy zgodnej z określonym wzorcem (body schcma), jak i jej utrzymania. Wzorzec taki wypracowany zostaje w trakcie rozwoju ontogcnctyczncgo

człowieka i oznacza sytuację pożądani)

Można przyjąć, że jest on także swego rodzaju programem zakodowanym w ośrodkowym układzie nerwowym, do którego w każdej chwili porównywana jest aktualna sytuacja posluralna. Wszelkie różnice między stanem aktualnym a pożądanym stają się źródłem pobudzeń inicjujących wprowadzenie odpowiedniej poprawki, zbliżającej stan aktualny do pożądanego. Nawet u osoby, która stoi jakby nieruchomo można stwierdzić zmiany napięcia mięśni antygrawitacyjnych Towarzyszą im mikroruchy w pum zcgolnych stawach, zwane wycbwianiami (pouur... j sway). Według Bobem i Zawadzkiego (2001) stan taki nazywamy stabiilnością nieasymp-totyc/ną czyli Stabilnością w pewnym obszarze. Wy eh wiania zbliżają lub oddalają postawę od stanu pożądanego i są źródłem wspomnianych pobudzeń, lecz nie pozwalają na długotrwałe uU rymami układu ciała idealnie zgodnego z zakodowanym programem. System taki zwany jest układem nadążnym. Aby mógł am funkcjonować konieczny jest ciągły dopływ informacji sensorycznej pochodzącej z Czech źródeł, którymi są:

receptory czucia głębokiego, receptory narządu równowagi, receptory wzrokowe (ryc 61)

Receptory czucia głębokiego (proprionwpłory) wrażliwe są na ucisk, napinanie i rozciąganie W mięśniach receptory te mają postać spiralnego wrzeciona mięśniowego, w ścięgnach występują w postaci ciałka Golgicgo. a na powierzchniach stawowych i o kostnej w postaci ciałka Vnter Pacinicgo i Rum niego oraz w postaci wolnych zakończeń nerwowych Wykaz ten należy uzupełnić o nicchanorcccptory skórne, które skutecznie uzupełniają informacje proprioccptywnc (Błaszczyk 2004) W błędniku nujduą 't recepKirs narządu równowagi W skład błędnika wchodzą trzy przewody półkoliste Acns oraz przedsionek (wstibulum) obejmujący lagiewkę fun.vk.us i woreczek wsahai "