Ćwiczenia zwiększające ruchomość odcinkową kręgosłupa mają zastosowanie w przypadkach, w których doszło do odcinkowego zesztywnienia kręgosłupa. Najczęściej dotyczy to odcinka piersiowego i lędźwiowego. Podczas wykonywania ćwiczeń należy zwrócić uwagę na równomierność rozłożenia działania zwiększającego ruchomość poza miejsce największego zesztywnienia, na które skierowany jest główny nacisk. Ma to duże znaczenie ze względu na profilaktykę powstawania tzw. zawiasów, tj. połączenia między kręgowego bardziej ruchomego w stosunku do sąsiednich usztywnionych. Jest to bowiem miejsce ulegające szybkim zmianom zwyrodnieniowym. Ćwiczenia zwiększające ruchomość odcinkową kręgosłupa przygotowują do reedukacji posturalncj i wzmacniania mięśni w skoordynowanym układzie. Ćwiczeń tych nie należy stosować, gdy ruchomość jest praw idłowa, a są wybitnie przeciwwskazane przy nadmiernej ruchomości. Wyrobienie nadmiernej ruchomości jest wysoce szkodliwe, stwarza bowiem niebezpieczeństwo pogłębienia skrzywienia w pr/ypadku niewystarczającej siły mięśniowej. Należy pamiętać, że siła mięśni ulega znacznie szybciej osłabieniu, niż następuje wzmocnienie układu stabilizatorów biernych. Podstawowe zasady wykonywania tych ćwiczeń: przed przystąpieniem do ćwic/cń ustabilizować odcinki sąsiednie, uruchamiając określony odcinek należy rozpocząć z jednej z dwóch sfer sąsiednich, a stabilizować drugą, uruchomienie dokonuje się biernie i czynnie, należy bowiem pamiętać, że korekcja bierna jest często konieczna, ale zawsze niewystarczająca, kierunek ruchów rozciągających powinien uwzględniać aktonowość budowy mięśnia.
Przykurcze mięśniowe ograniczają ruchomość stawową i uniemożliwiają przyjęcie postawy skorygowanej. Oprócz kręgosłupa najczęściej przykurcze występują w obrębie stawu barkowego. biodrowego, klatki piersiowej i kończyn dolnych. W początkowym okresie powinny przeważać ćwiczenia biernie rozciągające, tj. redresje i zwisy, które stopniowo powinny ustępować miejsca ćwiczeniom czynnym.
W przypadku mięśni przykurczonych, o zbliżonych przyczepach stosować ćwiczenia w niepełnym skurczu i pełnym rozciągnięciu Do rozciągania mięśni najbardziej przydatna jest metoda napiąć-rozlużnić-rozciągnąć z hamowaniem autogennym (NR RH A)". Metoda ta zapobiega obkurczeniu włókien mięśniowych, omijając odruch na rozciąganie. Polega ona
" Jest to autorska metoda Wilczyńskiego (Wilczyński 1. 1999. Nowatorsku melodii korekcji skolioz ftinkcjonatnyeh) opublikowana w Wychowaniu Fizycznym t Zdrowotnym, nr.4.
na najbardziej biernym rozciąganiu mięśni bezpośrednio po m. jak z muły auksy - uak napięte izomctrycznic. W ten sposób wykorzystujc się hamujący wpływ ciałek buławkowa-tych na odruch na rozciąganie, ponieważ mięśnie zostają rozkurczone przez hamowane am>-genne. Jeżeli ścięgno jest tak mocno rozciągnięte, zc przekroczony zostaje próg pohUMo ciałek bulawkowatych, wówczas wysyłają one impuls do rdzenia kręgowego, gdac mony pośredniczące (hamujące) przekazują sygnał / powrotem do mięśni Tc prnnró apdą mają efekt przeciwny do działania wrzecionek nerwowo-mięśniowy ch Odrach aa nacąp-nic zostaje zahamowany, a mięsień rozkurczony. Dzieje się tak, gdyż znajdujące sic w ścięgnach ciałka buławkowale, zc względu na wyższy próg pobudliwości, wywołają większe rat wrzccionka nerwowo-mięśniowe rozciągnięcie lub skurczenie się mięśnia z roznągmęacra ścięgna Im większy skurcz mięśnia, tyra większe potem jego rozluźnienie, kąahaąac napięcie powstaje wskutek tzometrycznego skurczu mięśnia Mięsień po silnym skurczu iwitap rozluźniony. Jest to stały efekt tumów arna antogennego. ow. hamowanie poskarraawe To rozluźnienie wykorzystuje się w następującym po napięciu, rozciąganiu, co znacznie poprawia jego efekt. Jeszcze lepsze wyniki daje rozciągnięcie przed napięciem izometrycznym w kierunku. w którym nastąpi potem właściwe rozciąganie. Gdy napięły zostanie mięsień, na bo-dze odruchu rozluźnia się mięsień przeciwnie działający i antagonisty cznyRorktrrarrar antagonisty określane jot hamowaniem zwrotnym. Polega ono na sprzężeniu zwTomym. wywołanym przez impulsy wysyłane przez wrzecionka mięśniowe napinanego mięśnia za pośrednictwem rdzenia kręgowego do antagonisty Rozluźnienie określonego raięsnu hęcne tym silniejsze, im większy będzie skurcz antagonisty. Rozluźniony u ten sposob mięsień o wiele lepiej poddaje się rozciąganiu, co powinno się wykorzystać w gimnastyce korekcyjne; Tkanka łączna jest obok wspomnianych uaktywniających się odruchów głównym czyara-kiem ograniczającym elastyczność mięśni. Znajdujące się w mięśniach włókna łkanie łącznej stanowią przekużnik siły i dają im wytrzymałość, równocześnie jednak ograniczają >ch rozciągliwość. Najważniejszym elementem tkanki łącznej z punktu widzenia jej rozciągania są włókna kolagenowe. Ścięgno w 90% składa się ze sznurów kolagenowych, które są tak zbudowane i ułożone, aby ścięgna dobrze znosiły rozciąganie Dlatego pNkzts skurczu mięśnia wykorzystywane jest jedynie 30% maksymalnej wytrzymałości ścięgna, co sprawia ze wśród różnych elementów aparatu mchu ani ścięgna ani więzadła nie są najsłabszym ogniwem w łańcuchu obciążeń mechanicznych. \N całkowitym rozluźnieniu nuęsicń może rossuć rozciągnięty do swojej dwukrotnej dhigości, po czym powrocie do stanu napięcia bez uszko dzenin. Tej niezwykłej właściwości nic |iosiada tkanka łączna ścięgien i pochewek mięsnio-