kupisiewicz dydaktyka ogólna5

NIEPOWODZENIA SZKOLNE

Mówiąc o niepowodzeniach szkolnych lub niepowodzeniach dzieci i młodzieży w nauce szkolnej, będziemy mieli na myśli sytuacje, w których wytępują wyraźne rozbieżności między wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi szkoły a zachowaniem uczniów oraz uzyskiwanymi przez nich wynikami nauczania. Zakładamy przy tym, że wymagania szkoły są zgodne z uznawanymi przez społeczeństwo celami wychowania oraz adekwatne w stosunku do obowiązujących programów.

Tak rozumiane niepowodzenia w nauce szkolnej mogą mieć charakter bądź ukryty, bądź jawny.

Niepowodzenia ukryte występują wówczas, gdy nauczyciele nie dostrzegają braków w wiadomościach, umiejętnościach i nawykach uczniów, mimo że braki tego rodzaju - z punktu widzenia celów oraz programu nauczania - rzeczywiście istnieją. Przykładowo: spośród 37 uczniów kl. VII w jednej z warszawskich szkół podstawowych aż 32 osoby miały różnorakie braki w wiadomościach z języka polskiego. Braki te dotyczyły w pewnych przypadkach nawet materiału przerabianego w ld. IV. Szkoła nie ujawniła ich więc w porę i w konsekwencji uczniowie wykazujący niedostateczne opanowanie materiału z poprzednich lat nauki znaleźli się w kl. VII. Usunięcie ujawnionych tak późno braków nie było już łatwe i dlatego niektórzy uczniowie musieli pozostać na drugi rok w ld. VII. Być może, iż wcześniejsze ujawnienie powstających braków w wiadomościach tych uczniów oraz podjęcie skutecznych środków zaradczych już w kl. IV czy V nie doprowadziłoby do tak przykrych następstw.

Niepowodzenia ukryte prowadzą zazwyczaj do niepowodzeń jawnych. Z tym rodzajem niepowodzeń szkolnych mamy do czynienia, gdy nauczyciel stwierdza określone braki w opanowywanej przez ucznia wiedzy i w rezultacie ocenia wyniki jego pracy jako „niedostateczne".

W przypadku gdy ocena niedostateczna nie obejmuje całorocznej pracy ucznia, lecz odnosi się do rezultatów uzyskanych przez niego na