Kwas zas1303

580    | Rozdiial 38 V A

a.    Punkt B określa warunki nieskompensowanej zasadowicy oddechowej, która jest związana z wysoką wartością pH, niskim |HC0₃"1 oraz niskim ciśnieniem cząstkowym C0₂.

b.    Punkt G oznacza zasadowicę oddechową (J, Pco₂) połączoną z kwasicą metaboliczną U [HC0₃-]).

c.    Punkt H oznacza zasadowicę oddechową (4, Pco₂) w połączeniu z zasadowicą metaboliczną (? [HCOj')).

Punkty poniżej normalnej linii buforowej (punkty C, E oraz G) wskazują warunki, wktó-

rych występuje komponent kwasicy metabolicznej (J, |HC0₃']). Punkty powyżej normalnych linii buforowych (punkty D, F oraz H) wskazują warunki, w których występuje komponent zasadowicy metabolicznej (T [HC0₃'j).

1.    Odcinek NC określa w tym wypadku kierunek rozwoju kwasicy metabolicznej;

[HC0₃ ] przesuwa się tutaj poniżej normalnej izobary Pco₂.

a.    Punkt C określa warunki nieskompensowanej kwasicy metabolicznej, która jest związana z niską wartością pH, niskim [HC0₃'J oraz prawidłowym ciśnieniem cząstkowym C0₂.

b.    Punkt E oznacza kwasicę metaboliczną (4, (HC0₃’]) połączoną z kwasicą oddechową (T Pco₂).

c.    Punkt G oznacza kwasicę metaboliczną (4, [HC0₃']) w połączeniu z zasadowicą oddechową (4, Pco₂).

2.    Odcinek ND określa kierunek rozwoju zasadowicy metabolicznej; (HC0₃'j przesuwa

się tutaj powyżej normalnej izobary Pco₂.

a.    Punkt D określa warunki nieskompensowanej zasadowicy metabolicznej, która jest związana z wysoką wartością pH, wysokim |HC0₃') oraz prawidłowym ciśnieniem cząstkowym CO_r

b.    Punkt F oznacza zasadowicę metaboliczną (T [HC0₃')) połączoną z kwasicą oddechową (f Pco₂).

c.    Punkt H oznacza zasadowicę metaboliczną (T (HC0₃‘)) w połączeniu z zasadowicą oddechową (4, Pco₂).

C-1 Zaburzenia mieszane równowagi kwasowo-zasad owej, w których stan kwasicy lub zasadowicy pierwotnej jest powikłany dodatkowymi zmianami ciśnienia cząstkowego C0₂ oraz |HC0₃‘), określają punkty E, F, G oraz H.

dek

Dwudziestodwuletni mężczyzna z cukrzycą insulinozależną został przyjęty do szpitala z gorączką i bólami w obrębie jamy brzusznej. Temperatura ciała pacjenta wynosiła 38,8°C, ciśnienie tętnicze 130/84, a puls 86/min. Cukrzyca była leczona ludzką insuliną podawaną w ilości 15 jednostek rano i 10 jednostek wieczorem. Rentgen klatki piersiowej wykazał stan zapalny lewego płuca.

Dane laboratoryjne Osocze

Gazometria krwi tętniczej

pH: 7,32 PcOji 20 mm Hg Po₂:95 mm Hg Wysycenie Hb: 95%

INa']: 132 mEq/l [K’): 5,2 mEq/l ICl ]: 100 mEq/l IHC0₃-]: 10 mEq/l

[glukoza): 600 mg/100 ml [mocznik] : 60 mg/100 ml [kreatynina): 2,0 mg/100 ml ciała ketonowe; nieco podwyższone

1.    Jakie kroki podjęto w celu oceny zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej?

2.    Jaką diagnozę postawiono?

OMÓWIENIE

Pierwszy krok to sprawdzenie czy pH jest prawidłowe. Najprościej i najszybciej można to zweryfikować na podstawie równania Hendersona:

= 24 -~=48nmol/L

Wyliczenie pH z równania Hendersona-Hasselbalcha:

pH = 9 - log [H‘l

9 - log 48 9-1,68

7,32 (zakres normy. 7,36-7,44).

Pacjent ma kwasicę, ponieważ pH jego krwi jest poniżej 7.36.

Następny krok to określenie pierwotnego zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej przez zbadanie [HC0₃"1 i Pco₂. Kwasica może być spowodowana przez obniżenie [HC0₃'1 (metaboliczna) lub podwyższenie Pco₂ (oddechowa). Ten pacjent ma kwasicę metaboliczną. Gdyby hiperwentylacja była pierwotną przyczyną zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, wówczas pH krwi tętniczej powinno być zasadowe, tzn. wynosić więcej niz 7,36. Wynika z tego, że pacjent ma kwasicę metaboliczną oraz alkalozę oddechową.

Trzeci krok to określenie luki anionowej (AG).

AG = (Na*) - (HCOj l + (C1J = 132 - (10 +- 100)

= 132-110

= 22 mEq/l (norma wynosi 12 ± 2 mEq/l).

Zwiększenie luki anionowej oznacza takie aniony, które są związane z ekwimolamą redukcją |HCOj'J (np. mleczany, aniony ketonowe, siarczany i fosforany). Proszę zauważyć, ze dodanie kwasu powoduje obniżenie [HC0₃‘J, podczas gdy [Cl ) pozostaje na względnie stałym pozio-