Laboratorium materiałoznawstwa4

128

128

oś optyczna

płytka przezroczysta

lusterko

/ ruch płytki przy _s zmianie oświetlacza

Rys. 4.22. Oświetlacz płytkowo-lusterkowy mikroskopu MeF

Przykładem długich mikroskopów poziomych Jest mikroskop Neophot produkcji niemieckiej firmy Zeiss i podobny do niego radziecki mikroskop MIM-3*

Na rysunku 4.23 pokazany Jest uproszczony schemat optyczny mikroskopu MIM-3* Lampa łukowa (1), Jako silne źródło światła konieczna Jest do użycia przy fotografowaniu, gdyż długa droga optyczna i przejście przez liczne elementy optyczne osłabia bardzo doohodzące do kliszy promienie. Ma ona również zastosowanie przy obserwacjach w ciemnym polu. Lampa żarowa (5) używana Jest ' przy obserwaojaoh wzrokowych. Przy przysłonie pola widzenia (11) ustawionej jak na rys. i wprowadzonym w bieg promieni pryzmacie (13) uzyskuje się oświetlacz pryzmatyczny jasnego pola. Po wycofaniu pryzmatu z biegu promieni, dochodzą one do płytki przeźroczystej oprawionej w lusterku (14) i jest wtedy czynny oświetlacz płytkowy. Oświetlacz oiemnego pola uzyskuje się po przestawieniu przysłony (11) i umieszczeniu na zewnątrz obiektywu (15), kondensora paraboloidalnego (16) odpowiednio dobranego do ogniskowej obiektywu. Przy takim ustawieniu promienie nie padają na płytkę przeźroczystą lecz na lusterko, a po odbiciu się od lusterka pierścieniowego i paraboloidalnego oświetlają ukośnie szlif.

Wprowadzając w bieg promieni pryzmat (20), umożliwia się obserwację wzrokową przez okular (21). Po odsunięciu

Rys. 4.23. Uproszczony schemat optyczny mikroskopu MIM-3

1 - lampa łukowa, 2 - kondensor, 3 - filtr wodny, 4 - soczewka odchylna, 5 - żarówka odchylna, 6 - filtry świetlne na dwóch tarozaoh, 7 - polaryzator, 8 - przysłona aperturo-wa, 9. 10 i 12    - soczewki oświetlacza, 11 - przysłona

pola widzenia i do oiemnego pola, 13 - pryzmat oświetlacza, 14 - lusterko pierścieniowe z osadzoną w otworze płytką przeźroczystą, 15 - obiektyw, 16 - kondensor pa-raboloidalny do ciemnego pola, 17 - stolik przedmiotowy, 18 - próbka, 19 - analizator, 20 - pryzmat kierujący promienie do obserwacji wzrokowej, 21 - okular do obserwacji wzrokowej, 22, 23 - pryzmaty kierujące promienie do kamery fotograficznej, 24 - okular fotograficzny, 25 -przysłona fotograficzna, 26 - kamera fotograficzna z ma-tówką i kasetą na klisze, 27 - filtr dymny

pryzmatu do obserwacji wzrokowej, promienie kierują się przez okular fotograficzny (24) do kamery fotograficznej i rzutują obraz na matówkę lub kliszę. Obserwacja wzrokowa jasnego pola przez bkular (21), gdy światło pochodzi z lampy łukowej, dopuszczalna Jest tylko po zasłonięciu okularu filtrem dymnym (27). Podobnie jak w mikroskopie MIM-6 ostrość nastawia się zgrubnie przez przesunięcie stolika przedmiotowego, a dokładnie przez przesunięcie stolika obiektywowego. Stolik przedmiotowy posiada w płaszczyźnie poziomej możliwość ruchów krzyżowych i obrotowych. Przemieszczenia są mierzone przy pomocy odpowiednich s£al.

Polaryzator (7) i analizator (19) służą do badań w świetle spolaryzowanym, które Jest stosowane na przy-