LastScan23 (6)

wylesianie i odwodnienie terenu oraz intensywne rolnictwo, to główne czynniki stepowienia krajobrazu (w tym gleby). Przyczyny i skutki stepowienia są następujące:

-    zmniejszenie ilości i regularności opadów atmosferycznych;

-    intensywny spływ powierzchniowy bez wnikania wody do gleby;

-    zwiększone parowanie z powierzchni gruntu;

-    pozbawienie ziemi należytej okrywy roślinnej, np. lasów, stepów, sawann, z powodu tworzenia wielkich monokultur roślinnych;

-    wadliwie przeprowadzane melioracje;

-    nadmierne użytkowanie (do celów przemysłowych i komunalnych) wód powierzchniowych i podziemnych.'

Przyczyną stepowienia może być również efekt cieplarniany, spowodowany nadmierną emisją CO,, metanu, freonów.

4.2.3 ZNIEKSZTAŁCENIE GRUNTÓW

Zniekształcenie gruntów to niekorzystne zmiany budowy i właściwości powierzchni ziemi i stosunków wodnych na danym terenie. Gruntami zniekształconymi są:

-    zapadliska i wypiętrzenia na terenach górniczych;

-    wyrobiska i zwałowiska pokopalniane;

-    składowiska odpadów przemysłowych i komunalnych (patrz rozdz. 5);

-    tereny zawodnione, zanieczyszczone mechanicznie i chemicznie;

-    obszary pod zabudową miejską, przemysłową i komunikacyjną;

-    tereny pozbawione szaty roślinnej;

-    osuwiska*.

4.2.4. CHEMICZNE ZAGROŻENIA GLEB

' Chemiczne zanieczyszczenia gleb polegają na kumulacji w glebie substancji, które powodują zachwianie równowagi chemicznej środowiska glebowego (prowadzące do jego degradacji) lub całkowicie niszczą biologiczną aktywność gleby, powodując jej dewastację. Substancje te dostają się do

¹ Osuwiska są to przemieszczenia mas ziemnych, takie jak: spływy, zsuwy i obrywy. Podobnie jak przy erozji procesy mogą przebiegać bez udziału człowieka, choć nieracjonalne gospodarowanie w środowisku przyrodniczym wyzwala w pełni ich niszczycielską moc.

142