2H Wielki łańcuch hvtu
2H Wielki łańcuch hvtu
na historia paramecium czy białego szczura. Ludzkie poszuki^ nic tego, co inlclligibilne w naturze i w nim samym, poszukiwał rodzaju emocjonalnej satysfakcji, warunkowanej poczuciem intc|. ligibilności, często, podobnie jak poszukiwanie jedzenia pr^ szczura w klatce, kończy się niewątpliwie niczym wędrówka labiryncie. A chociaż historia idei to dzieje prób i błędów, naw^ błędy ujawniają przedziwną naturę, tęsknoty, możliwości i ogram, cienia istot, które je popełniały, i to w równym stopniu, co logikj problemów w refleksji, która do nich doprowadziła. Mogą ponadto posłużyć przypomnieniu nam, że panujące w naszym wieku sposoby myślenia, które niejeden z nas skłonny jest uważać za jasne, spójne, mocno ugruntowane i ostateczne, są wbrew temu w oczach potomności pozbawione takich atrybutów. Odpowiednie przedstawienie nawet pomyłek naszych poprzedników może po-móc nie tylko w wyjaśnieniu tych pomyłek, ale i w obudzeniu zbawiennych wątpliwości, czy sami jesteśmy całkowicie zabezpieczeni przed innymi, równie wielkimi pomyłkami. Choć bowiem dysponujemy większą liczbą danych empirycznych, nasze umysły nie są inne ani lepsze od ich umysłów. Tymczasem to właśnie praca umysłu nad faktami tworzy filozofię i naukę, a także w dużej mierze tworzy owe „fakty”. Niemniej jednak tych, którzy nie oglądają się na naturalną historię człowieka w jej najbardziej charakterystycznych przejawach, tych, którzy nie są ciekawi ani nie mają dość cierpliwości, by śledzić działanie innych umysłów, wychodząc od przesłanek, które nie są im wspólne, lub wplątując się w coś, co zdaje się im (i często takie jest) dziwnymi pomyłkami, albo angażując się w spekulatywne przedsięwzięcia, które oni uznać mogą za pozbawione jakichkolwiek widoków' na przyszłość — tych zatem należałoby uczciwie przestrzec, że większa część opowieści, którą będę próbował przedstawić, nic zainteresuje ich. Z drugiej strony uważam po prostu za uczciwe ostrzeżenie tych, którzy z takich powodów są obojętni na przedstawioną tu opowieść, że bez jej znajomości zrozumienie myśl zachodniej w jej najistotniejszych dziedzinach nie jest w możliwe.