m pluta mikroskopia optyczna010

"V.

"V.

> M w

I. \s%

W.'V»

w" y

•lżenia fazowe, w skład których wchodzą: I) obiektywy z pierścieniami fazowymi dodatnimi lub ujemnymi, 2) kondensor z przełączanymi przysłonami pierścieniowymi, 3) tzw. po-"woucy mikroskop. 4) filtr świetlny dający światło monochromatyczne (zielone). Obick-i.wv ;> zazwyczaj korygowane achromatycznic lub planaehromatycznie. Ich powiększenia wynoszą na ogół I0x, 20 x (lub I6x),40 < i I00x (obiektyw immersyjny). Obiektywów I ,/owych o powiększeniu mniejszym niż 10 x nie wykonuje się. Kondensor jest aplana-tyc/.ny lub aplanatye zno-achromatyczny. Z jego mechaniczną obudową zazwyczaj /wiążmy jest obrotowy d> . w którym ro/micszczonc są przysłony pierścieniowe o wymiarach odpowiednio dopasov ny:h do wymiarów pierścieni fazowych w obiektywach. Kondensor ten służy również < o zwykłej obserwacji mikroskopowej w jasnym polu. Wspomniany mikroskop po moc n czj (rys. 8.8) służy do obserwacji źrenicy wyjściowej obiektywu w czasie zgrywania oora: i pierścieniowego otworu przysłony kondensorowej /. piers-cicnicm fazowym w obicktyv,c. Mikroskop ten jest wstawiany na miejsce okularu nasadki okularowej. Składa się on z prostego (na ogół jcdnosoczcwkowcgo) obiektywu

0    ogniskowej około 45 mm i ? poosiowy przesuwnego okularu Ramsdena o powiększeniu 20 2V<. Filtr nu>n<»chr>ma'yczny nic jest bezwzględnie konieczny, gdyż większość współczesnych urządzeń fazowych równic dobrze funkcjonuje w świetle białym. Przesunięcie fazowe pierścienia flizo' ego zależy jednak od długości fali świetlnej ?. (wzór (8.11))

1    jot zazwyczaj optymalizow; ;c dla ź - 546 nm. Stosowanie filtru zielonego poprawia więc nieco kontrastowość i ogr 'ną jakość obrazu fazowo-kontrastowego.

8.3. Właściwości odwzorowania fazowo-kontrastowego

Poprzednio zakładano, ż“ istnieje całkowite odseparowanie w płaszczyźnie ogniskowej obrazowej obiektywu światła bezpośredniego S_b i dyfrakcyjnego S_d (rys. 8.1 i 8.6). Teo-ictyc/nie byłoby to możliwe, jeśli przezroczysty otwór przysłony kondensorowej D byłby Kird/.i wąski. np. zredukowany do pojedynczego punktu świetlnego lub też pojedynczej lutu świetlnej. Ze wzgkdów praktycznych. ; k również ze względu na jakość odwzorowania mikroskopowego, otwór ion^ensora (jak wyznaczany w źrenicy wyjściowej obiektywu pr/cz obraz togo otworu obs ar sprzężeń;? płytki fazowej) nic może być zbyt mały, gdyż byłby źródłem silnej dyfrukcj światła, znacznie zmniejszałby zdolność rozdzielczą mikroskopu i wymagałby stosovann intensywnego źródła światła. Z drugiej strony otwór kondensora nie może być zh> t r< '.legły, ponieważ dla uzyskania możliwie dobrego kontrastu flizowego konieczne jest oświi Menie preparatu światłem quasi-spójnym. Biorąc te wszystkie względy p»nl uwagę, oka. uje się, że najbardziej odpowiednim kształtem otworu kondensorowego i sprzężonej z nim płytki fazowej, jest pierścień.

Pierścieniowy otwór przysłony kondensorowej i sprzężony z nim pierścień fazowy nic /(/walają jednak na całkowite oddzielenie światła bezpośredniego od dyfrakcyjnego. Naturalne preparaty mikroskopowe zawierają bowiem różne struktury, którym odpowiadają różne częstości przestrzenne, uginające światło pod wszystkimi możliwymi kątami w.vi.,|em osi optycznej obiektywu. W rezultacie pewna znikoma część światła dyfrak-tMnee.o „zaczepia” o pierścień fazowy i na odwrót część światła bezpośredniego „wymyka \ię” ze sprzężonego do dopełniającego obszaru źrenicy wyjściowej obiektywu. Re-iiih itccn tej niekompletnej separacji w płaszczyźnie płytki fazowej światła bezpośredniego

«*    435