Magazyn68301

79

inami instytucje na terenach największych skupisk emigracyjnych.

W niektórych krajach pocztowe k. o. idą w swej działalności jeszcze dalej, zakładając ruchome agencje na okrętach kursujących po całym świecie. Wiele pocztowych k. o. zmierza do rozszerzenia zakresu swej działalności drogą zawierania odpowiednich umów międzynarodowych z innemi pokrew-nemi instytucjami zagranicznemi, umożliwiając w ten sposób oszczędzającym w pocztowej k. o. jednego kraju podejmowanie swych wkładów również na terenie działalności zagranicznych pocztowych k. o.

Co się tyczy stosunku pocztowych k. o. do pozostałych k. o. prywatnych czy komunalnych, stwierdzono prawie wszędzie, że zwykle k. o. nie ucierpiały prawie nigdzie pod wpływem założenia pocztowych k. o. Rozwijają się dalej z pewnemi tylko, zresztą nielicznemi, wyjątkami. Ogólnie biorąc, stwierdzić trzeba, że prywatne i komunalne k. o. skorzystały z istnienia pocztowych k. o. Te ostatnie instytucje zmusiły zwykłe k. o. w wielu krajach do przeprowadzenia udoskonaleń swej pracy. K. o. zwykłe otwierają oddziały, przedłużają godziny urzędowania, dają oszczędzającym więcej udogodnień. Poza tern pocztowe k. o. prawie we wszystkich krajach, przyciągając przeważnie drobnych oszczędzających, odciążają zwykłe k. o. od drobnej i kosztownej pracy. Pocztowe k. o. prawie wszędzie stanowią uzupełnienie sieci kas już istniejących. Z porównania wkładów przeciętnie na jedną książeczkę oszczędnościową, wypada prawie we wszystkich krajach, że przeciętny stan na jednej książeczce w pocztowych k. o. jest daleko niższy niż przeciętny stan wkładów na jednej książeczce w innych k. o., co stanowi najlepsze potwierdzenie powyższej tezy.

3. Zakres działalności. Zakres działalności k. o. określony jest w poszczególnych krajach ustawodawstwem. Podstawowym działem działalności k. o. jest obrót oszczędnościowy, który wyraża się przyjmowaniem, przechowywaniem i oprocentowaniem wkładów oszczędnościowych. W niektórych krajach stosowane są ograniczenia odnośnie do wysokości wkładów na jednem koncie oszczędnościowem. Dolna granica wkładów oszczędnościowych określona jest w większości krajów w wysokości jednostki monetarnej, natomiast jeżeli chodzi o gra

KASY OSZCZĘDNOŚCI

nicę górną wkładów oszczędnościowych, znajduje ona coraz mniejsze zastosowanie. Dowodem złożenia wkładów oszczędnościowych jest odpowiedni wpis do książeczki oszczędnościowej i na odpowiednie konto oszczędnościowe, prowadzone w kasie oszczędności. W niektórych krajach, np. w Anglji, obok książeczek oszczędnościowych stosowane są t. zw. certyfikaty oszczędnościowa (dowody oszczędnościowe), które jednak gdzie indziej nie znalazły szerszego zastosowania. Książeczki oszczędnościowe mogą być imienne lub na okaziciela, co ma znaczenie przy dokonywaniu wypłat. Przy wypłatach stosowany jest w większości krajów system, polegający na tern, że wypłata większych sum odbywa się najczęściej za wypowiedzeniem, natomiast niższe sumy płatne są przeważnie bez wypowiedzenia. Pod względem oprocentowania wkładów oszczędnościowych stosowane są różne systemy. W niektórych krajach oprocentowanie zaczyna się od następnego dnia po dokonaniu wpłaty, a ustaje w dniu poprzedzającym wypłatę. W innych krajach stosowany jest system miesięcznego lub półmiesięcznego oprocentowania, polegający na tern, że oprocentowane są tylko wkłady leżące przez cały miesiąc t. zn. od i-go włącznie do końca miesiąca włącznie, a przy oprocentowaniu półmiesięcznem oprocentowanie liczy się od i-go do 15-go i od 16-go do końca miesiąca. W niektórych krajach stosowany jest system uprzywilejowania wkładów niższych, polegający na tern, że wkłady do pewnej granicy korzystają z wyższego oprocentowania, po przekroczeniu zaś tej granicy — z oprocentowania niższego, a w niektórych krajach po przekroczeniu pewnej granicy wkłady wogóle me podlegają oprocentowaniu.

Pod względem charakteru wkładów w k. o. gros wkładów posiada charakter wkładów oszczędnościowych. Poza wkładami zwyczajnemi k. o. prowadzą cały szereg innych typów wkładów o charakterze specjalnym. Z pośród nich najbardziej roz-powszechnionemi są wkłady premjowane, stosowane przeważnie w większych kasach, a przedewszystkiem w pocztowych k. o. Przy wkładach premjowanych obowiązuje oszczędzającego pewnego rodzaju przymus systematycznego oszczędzania, wzamian za co oszczędzający ma szanse wylosowania premji.