770 LUDNOŚĆ
TABL. 30. BILANS MI GRACY J ZAMORSKICH W NIEKTÓRYCH KRAJACH (w tysiącach osób; + oznacza nadwyżkę immigracji, — nadwyżkę emigracji).
Wyszczególnienie |
1921- 1924 |
1927— 1929 |
1930 |
1931 |
1932 |
przeciętne roczne | |||||
Zjednoczone Królestwo Brytyjskie . |
—137 |
— 88 |
— 26 |
+ 37 |
+49 |
Wiochy...... |
— 104 |
— 34 |
—13 |
+ 3 |
+ 9 |
Polska...... |
— 38 |
— 56 |
—39 |
— 5 |
— 4 |
Argentyna .... |
+100 |
4* 84 |
+ 66 |
4- 4 |
—12 |
Stany Zjednrczone . |
+ 207 |
+114 |
+ 92 |
—25 |
—47 |
Australja..... |
+ 47 |
+ 30 |
— 6 |
—10 |
— 5 |
Obok tych zmian ilościowych trzeba jeszcze skonstatować po wojnie poważne zmiany kierunków migracyj zamorskich. Głównym powodem tych zmian była zapoczątkowana w r. 1921 polityka restrykcyj immigracyjnych do Stanów Zjednoczonych; na skutek tej polityki Stany odrazu przestały być głównym krajem immigracyjnym globu, którym były w ciągu całego okresu przedwojennego. Łączna liczba immigran-tów zamorskich (brutto) do Stanów w latach 1921—1932 wyniosła 2,6 miljonów osób, do Argentyny — 1,4 miljona, do Kanady i Brazylji po 0,9 miljona, do Au-stralji — 0,7 miljona; w przybliżeniu można przyjąć, że w okresie tym Stany Zjednoczone przyjęły około V* ogółu immigran-tów zamorskich, przybyłych do Ameryki, i mniej niż 1U ogółu immigracji zamorskiej globu, podczas gdy przed wojną udział Stanów wynosił około */*.
Ewolucja powojenna wędrówek kontynentalnych była odmienna i bardziej skomplikowana. W Europie głównemi krajami emigracyjnemi pozostały Włochy i Polska, w mniejszym stopniu Hiszpanja; jednakże rozmiary tej emigracji były znacznie mniejsze niż przed wojną i, podobnie jak emigracja zamorska, wychodztwo kontynentalne uległo dalszemu gwałtownemu zahamowaniu na skutek kryzysu gospodarczego:
TABL. 31. EMIGRACJA KONTYNENTALNA W EUROPIE PO WIELKIEJ WOJNIE (w tysiącach osób).
Wyszczególnienie |
1920- 1925 |
1926— 1930 |
I931— 1935 |
1936 |
Włochy..... |
1 067 |
615 |
317 |
22 |
Polska..... Belgja..... |
240 127 |
679 6, |
136 28 |
3° 4 |
Czechosłowacja . |
IOI |
62 |
24 |
4 |
Jugosławja . . |
. |
80 |
45 |
9 |
Co się tyczy krajów immigracyjnych, to dwa tylko z pośród nich zasługują na uwzględnienie, mianowicie Francja i Niemcy. We Francji liczba cudzoziemców wzrastała po wojnie w niezmiernie szybkiem tempie aż do r. 1931; jak widzieliśmy poprzednio, spis r. 1911 wykazał we Francji 1,2 miljona cudzoziemców, w r. 1921 było ich już 1,6 miljona, w r. 1926 — 2,5 miljona, w r. 1931 zaś — 2,9 miljonów czyli 7% ogółu ludności, oprócz 400 tys. natu-ralizowanych. W r. 1936 liczba cudzoziemców wykazała już poważne zmniejszenie i wynosiła 2,5 miljonów. Porównanie przynależności państwowej cudzoziemców we Francji w latach 1921 i 1931 wykazuje wyraźnie, z jakich krajów rekrutowała się immigracja do Francji (sumy ogólne różnią się od wyżej przytoczonych, gdyż dotyczą ludności obecnej, poprzednio zaś — za mieszkałej):
TABL. 32. CUDZOZIEMCY WE FRANCJI W LATACH 1921 i 1931 (w tysiącach osób).
Przynależność państwowa |
1921 |
1931 |
Przyrost lub ubytek | |
Ogółem .... |
1532 |
2 715 |
+ 1 183 | |
Włosi . . |
451 |
808 |
+ 357 | |
Polacy......... |
46 |
508 |
+ |
462 |
Hiszpanie ....... |
255 |
352 |
+ |
97 |
Belgowie........ |
349 |
254 |
— 95 | |
Szwajcarzy....... |
90 |
99 |
+ |
9 |
Niemcy......... Tubylcy z kolonij afrykań- |
76 |
72 |
— 4 | |
skich......... |
38 |
102 |
+ |
64 |
Pozostali . . . . . . |
227 |
520 |
+ |
293 |
Największy przyrost, zarówno w liczbach bezwzględnych jak i w stosunku do stanu w r. 1921, wykazują Polacy; trzeba tylko zaznaczyć, że pewna część tego przyrostu pochodzi nie z Polski, lecz z Westfalji. Górnicy westfalscy, którzy przybyli do Westfalji w ostatnich dziesięcioleciach przedwojennych z b. zaboru pruskiego, emigrowali w dość pokaźnej liczbie bezpośrednio po wojnie do Francji. W każdym razie Włosi i Polacy razem stanowili około 70% immigracji netto do Francji w rozpatrywanym okresie.
Immigracja powojenna do Niemiec miała, podobnie jak przed wojną, charakter sezonowy i rekrutowała się przeważnie z Polski. Rozmiary jej były jednakże o wiele skromniejsze. W latach 1921—1924 wynosiła ona około 30 tys. osób rocznie, w 1928