638
LUDNOŚĆ
TABL. 21. PRZYROST LUDNOŚCI EUROPY OD 1800 ROKU.
Okresy |
Europa ogóle m |
Północ no-za chodnia |
Połud- niowo- zachod- nia |
Wschod nia |
Przeciętny roczny przyrost w odsetkach | ||||
1801—1935 |
0,77 |
0,81 |
0.47 |
0,94 |
1801—1850 |
0,70 |
0,81 |
0,50 |
0.77 |
1851—1900 |
0,82 |
0.86 |
0,42 |
1,06 |
1901—1935 |
o,79 |
o,73 |
0,51 |
1,01 |
1801—1810 |
0,56 |
0.58 |
0,33 |
0,74 |
1811—1820 |
0,70 |
0,91 |
0.45 |
0,72 |
1821—1830 |
o,95 |
I.I4 |
0,71 |
0,98 |
1831—1840 |
0,70 |
0,82 |
0,51 |
0,76 |
1841—1850 |
0,59 |
0,61 |
0,52 |
0,64 |
1851—1860 |
o,6i |
o,66 |
0,41 |
0.72 |
1861—1870 |
o.77 |
o.75 |
0,46 |
1,02 |
1871—1880 |
0,83 |
0,98 |
0,39 |
1,01 |
1881—1890 |
0,90 |
0,81 |
0.45 |
1.29 |
1891—1900 |
o,99 |
I.II |
0,41 |
1,25 |
1901-1910 |
1,12 |
I.II |
0.51 |
1.49 |
I9II-1920 |
0,03 |
0,40 |
0,20 |
—0,41 |
1921-1929 |
1,20 |
0,71 |
0,88 |
1,89 |
1930—1935 |
0,87 |
0,66 |
0.47 |
1,26 |
Wskaźniki (1800 = |
100) | |||
1850 |
142 |
151 |
129 |
*47 |
1900 |
214 |
230 |
159 |
248 |
1910 |
239 |
259 |
167 |
299 |
1920 |
239 |
269 |
170 |
277 |
1936 |
291 |
296 |
190 |
353 |
W pierwszej połowie XIX stulecia najszybszy przyrost wykazywała ludność Europy północno-zachodniej; w drugiej połowie i w latach ostatnich — ludność Europy wschodniej; najsłabszy przyrost wykazywała Europa południowo-zachodnia. Wyjątek stanowi dziesięciolecie wojenne, w którem ludność Europy wschodniej zmniejszyła się o 7,4 miljona osób, podczas gdy pozostałe części Europy wykazały przyrost — chociaż niezbyt wielki.
Nierówne tempo przyrostu ludności poszczególnych części Europy spowodowało zmiany we wzajemnem ustosunkowaniu się ich liczby ludności, widoczne z tabl. 22:
TABL. 22. PORÓWNANIE LICZB LUDNOŚCI W TRZECH CZĘŚCIACH EUROPY.
Rok |
Europa ogółem |
Północno- zachodnia |
Południo wo-za chodnia |
Wschod nia |
1800 |
100,0 |
33.4 |
32,2 |
34,4 |
1850 |
100,0 |
35,3 |
29,1 |
35.6 |
1900 |
100,0 |
36.1 |
23,9 |
40,0 |
1910 |
100,0 |
36,0 |
22,5 |
41.5 |
1920 |
100,0 |
37.4 |
22,8 |
39,8 |
1936 |
100,0 |
35,2 |
21,6 |
43.2 |
Podobne przesunięcia wykazuje wzajemne ustosunkowanie się liczby ludności poszczególnych kontynentów (tabl. 15):
TABL. 23. LUDNOŚĆ KONTYNENTÓW W ODSETKACH OGÓŁU LUDNOŚCI ŚWIATA.
Azja |
Europa |
A |
m e r y k |
a |
Afryka |
Australja i Oceanja | |
Rok |
razem |
północna |
południowa i środkowa | ||||
1650 |
60.6 |
18.3 |
2,4 |
0,2 |
2,2 |
18,3 |
°,4 |
1750 |
65.8 |
19,2 |
1,6 |
0,1 |
1,5 |
I3.I |
0.3 |
1800 |
66.4 |
20,7 |
2,8 |
0.7 |
2,1 |
9,9 |
0,2 |
1850 |
63,9 |
22,7 |
5,1 |
2,3 |
2,8 |
8,1 |
0,2 |
1900 |
58.3 |
24,9 |
9,0 |
5,1 |
3,9 |
7.4 |
°>4 |
1910 |
55,5 |
26,4 |
10,7 |
5,9 |
4.8 |
7.0 |
0,4 |
1920 |
55,2 |
25.1 |
n,8 |
6,4 |
5.4 |
7,4 |
0.5 |
1936 |
54,6 |
25.2 |
12,6 |
6,6 |
6,0 |
7.1 |
o,5 |
Jeszcze większe różnice tempa przyrostu ludności wykazują poszczególne kraje; przytaczamy tu dla niektórych krajów dane dotyczące XVIII i XIX stulecia.
Największe, notowane przez statystykę, przyrosty ludności wykazywała ludność biała Australji i Nowej Zelandji w połowie ubiegłego stulecia; przekraczały one 10% rocznie; odpowiedni okres podwojenia wynosi 7,3 lat. Oczywiście, przyrost taki był możliwy tylko dzięki intensywnej immi-gracji.