Magazyn68401

380

KOPTOWIE — KOREA

brzymiemu przyrostowi ludności Egiptu w ostatnich ioo latach, a nawet go przewyższa. W 45-leciu 1882/1927 ludność całego Egiptu wzrosła o 109% (w Polsce o 44%), K. natomiast o 180%; przyrost uwidocznia tabela:

Rok	Ilość Koptów	0/ 0/ /o /o ludności Egiptu
1882	412 OOO	5.0
1897	609 ooc	^6-3
1907	706 300	6.3
1917	1 026 OOO	8.0
1927	I 182 OOO	8.3

W 4 prowincjach Egiptu Górnego K. stanowią bardzo poważny odsetek ludności (1927): Assyut 23,2%, Girge 16,8%, Minija 18,4%, Kena 8,8%. Miasto Assyut (57 100 mieszk.) ma przewagę K. i jest ich prawdziwą stolicą. Całe wsie K. są nadto w El Fajum, a Kairo jest siedzibą pa-trjarchy aleksandryjskiego (abuna — „nasz ojciec", wyraz arabski), naczelnika hie-rarchji koptyjskiej.

Pozycja K. w społeczeństwie egipskiem jest bardzo mocna; bywają ministrami, prezesami czołowych organizacyj, właścicielami wielkich fortun. Będąc biegłymi rachmistrzami, poszukiwani są jako księgowi w przedsiębiorstwach handlowych. Są złotnikami i zdolnymi rzemieślnikami. Do Europejczyków odnoszą się bardziej wrogo niż mahometanie.

Literatura: Annuaire atatistiąue de l'Egypte. Cairo 1934.

Józef Hahczer.

Korea.

I. Geograf ja i stosunki gospodarcze. II. Histor j a i sprawy polityczne. i- Dzieje Korei do 1868 r. 2. Korea jako teren rywalizacji Japonji, Chin i Rosji. 3. Korea jako kolonja japońska.

I. Geografja i stosunki gospodarcze.

Nazwa K. pochodzi od potężnego państwa, jakie od r. 37 przed Chr. do r. 668 po Chr. istniało w północnej części półwyspu. Na cały kraj została ta nazwa rozciągnięta dopiero w X w. naszej ery przez samozwańczą dynastję, która utrzymała się do roku 1392. W następnym roku nowa dynastja przywróciła krajowi nazwę Czao-sien nadaną według tradycji przez emigrantów chińskich, założycieli pierwszego państwa na półwyspie w XII w. przed Chr. Chińskie ideograiny Czao-sien, w wymowie koreańskiej Czo-sion, zaś w japońskiej Cio-sen, są po dziś dzień oficjalną nazwą K.

Półwysep Koreański (220 740 km²) zestawiają wszystkie podręczniki geograf j i z półwyspem Apenińskim. Istotnie, obok znacznych różnic stwierdzić możemy liczne analogje, jak np.: ogólny kierunek NW—SE obu półwyspów, odgrodzenie od kontynentu potężnym masywem górskim (Cz’ang-pai-szan i Alpy), słabo rozwinięte, niegościnne wybrzeże wschodnie i posiadające doskonałą linję brzegową oraz skupiające wszystkie równiny wybrzeże zachodnie. Z geograficznego punktu widzenia rzuca się również w oczy podobieństwo między Tybrem i Rzymem a doliną rzeki Kan i Seulem (jap. Keidzio). Z wyjątkiem rzeki T’u-men, stanowiącej granicę z Z. S. S. R. i wpadającej do morza Japońskiego, wszystkie rzeki Korei płyną w kierunku zachodnim lub południowym i wpadają do morza Żółtego. Najważniejsze z nich są: 1) Ja-lu (najdłuższa rzeka w K. — 790 km), 2) Daido (439 km), b. ważna arterja komunikacyjna, 3) wspomniana już rzeka Kan (514 km), oraz 4) rzeka Rakuto (525 km) wpadająca do cieśniny Koreańskiej niedaleko portu Fuzan.

Pod względem klimatycznym K. leży w strefie umiarkowanej. Charakterystyczną cechą są znacznie większe opady w południowo-wschodniej części kraju niż na zachodzie. Ludność półwyspu, wynosząca ok. 23 miljonów mieszkańców, składa się w przytłaczającej większości z Koreańczyków i jedynie w większych ośrodkach oraz wzdłuż linij kolejowych żyje niewiele więcej, niż 500 000 Japończyków. Pod względem gęstości zaludnienia możemy rozgraniczyć w K. trzy strefy: 1) silnie zaludnioną, obejmującą południową część półwyspu i dolinę rzeki Kan, 2) mniej zaludnioną (zgórą jednak 50 mieszkańców na 1 km²) część środkową i wreszcie 3) mało zaludnioną część północną. Najważniejszemi miastami są: Seul (jap. Keidzio, 438700 mieszk.), stolica kraju, Czemulpo (jap. Dzinsen), port koło ujścia rzeki Kan, Fuzan (180000 mieszk.), węzłowy punkt w stosunkach z Japonją, Gensan, port nad morzem Japońskiem, Phjen-jang (Heidzio). Charakterystyczną cechą miast koreańskich jest kontrast między budownictwem administracji japońskiej, wielkiemi gmachami z żelazobetonu, a domami koreańskiemi —