Magazyn64801

644

LUDNOŚĆ

TABL. 26 (DOKOŃCZENIE)

Kraje	Ogółem	W Azji	W Europie	W Ameryce	W Afryce	W Au-straiji i Oceanj i
Ludi Imperjum brytyjskie.........	0 ś ć w 52°. 1	m i I j 0 n 386,0	ach 50.3	13.9	60,0	9,9
Zjednoczone Królestwo....... . . . .	47,2	—	47,3	—	—	—
Indje i dominjony............ .	402,5	3 70,5	3,o	11,2	9,3	8,3
Inne posiadłości ^ .	70,4	15.3	0,1	3.7	50,5	1,6
Chiny................	450	450	—	—	—-	—
Związek sowiecki.........	173.0	36,5	136,5	—	—	—
Stany Zjednoczone....... . .	143.9	13.3	—	129,8	—	°,4
Metropolja................	1 28,0	—	—	128,0	—	—
Posiadłości................ .	M.9	*3.3	—	1,8	—	0,4
Francja to . .	110,1	26,2	41.9	0,5	41.4	0,1
Japonja...... ...	99.9	99,8	—	—	—	0,1
Metropolja....... .........	69.5	69.5	—	—	—	—
Posiadłości b...............	30,4	30,3	—	—	—	o.^1
Holandja ® . . . .........	74.3	65,0	8,5	0.3	—	0.5
Włochy ® ..............	50.3	0,1	42.3	—	7,9	—
Brazylja...............	41,6	—	—	41,6	—	—
Hiszpanja c .............	25.8	—	24,8	—	1,0	—
Belgja®...............	21,2	—	8,3	—	12,9	—
Turcja ...............	16,3	15.0	1.3	—	—	—
Portugalja ............	16,0	1.3	7.2	—	7.5	—

a — Bez Antarktydy (ok 5 mil jonów km²), b — Razem z terenami mandatowemi. c — Wszystkie posiadłości znajdują się poza Europą, metropolja — w Europie.

2. Gęstość zaludnienia. Różnice gęstości zaludnienia poszczególnych krajów w tabl. 25 są bez porównania większe, niż w tabl. 15; mamy tu całą skalę gęstości zaludnienia od jednego człowieka na kilkadziesiąt km’ (Alaska, Labrador, Grenlandja), lub jeszcze niższych gęstości w Antarktydzie — do 340 osób na km² na Jawie i 440 w Egipcie. Przy bardziej szczegółowej analizie otrzymuje się jeszcze większą skalę wahań gęstości zaludnienia. W wielkich miastach gęstość zaludnienia dochodzi do kilku, a nawet kilkunastu tysięcy osób na km²; ogólna gęstość zaludnienia Warszawy wynosiła w 1931 roku 9,4 tys. osób na km², w śródmieściu dochodziła do 22 tys. (W najgęściej zaludnionych obwodach dzielnicy północnej gęstość zaludnienia przekraczała 150 tysięcy osób na km’); Nowego Jorku (1930) — 9 tys.; Londynu (1931) — 14 tys.; Paryża (1936) — 33 tys.; Berlina (1933) — 4.7 tys. Ale, nawet jeżeli pominąć te największe skupienia ludności i ich bezpośrednie okolice, znajdujemy w wielu miejscach gęstości zaludnienia przekraczające kilkaset, lub nawet tysiąc osób na km², i to nietylko w okolicach wybitnie uprzemysłowionych, jak np. Westfalja, Nad-renja, Saksonja, angielskie, lub belgijskie okręgi przemysłowe, lecz również w krajach o charakterze wybitnie rolniczym. Szereg prowincyj Egiptu i Jawy posiada gęstość zaludnienia 600—800 osób na km²; w niektórych częściach Bengalji gęstość dochodzi do 1250 osób na km².

Tych olbrzymich gęstości zaludnienia nie wykazuje naturalnie tabl. 25; jeszcze większym jej brakiem jest zbyt wielka rozległość występujących w niej jednostek. Na ogromnych obszarach Związku Sowieckiego, Chin, Stanów Zjednoczonych, Brazylji, Indji i t. p. gęstość zaludnienia waha się w niezmiernie szerokich granicach: obok wielkich przestrzeni zupełnie prawie nieza-ludnionych znajdujemy tam obszary o najwyższej, ze znanych, gęstości zaludnienia; uwidoczniona w tablicy, przeciętna gęstość zaludnienia takich obszarów jest oczywiście niewystarczająca do ich scharakteryzowania i do wytworzenia ogólnego obrazu rozmieszczenia ludności na świecie.

Taki obraz daje poniższa tabl. 27, ułożona na podstawie danych dotyczących poszczególnych jednostek administracyjnych (prowincyj, stanów, departamentów, województw i t. p.) każdego większego kraju. W tablicy tej, połączone zostały w jedną grupę wszystkie takie jednostki administracyjne na każdym kontynencie, w których gęstość zaludnienia zawiera się w określonych granicach. Oczywiście, i ten obraz nie jest zupełnie ścisły, przede wszy stkiem ze względu na bardzo różną wielkość tych jednostek podstawowych.