Magazyn61401

810

TAJDNOŚĆ

powinno się, zdaniem eugeniki pozytywnej, poza drogą propagandy poczucia odpowiedzialności eugenicznej wobec państwa lub narodu oraz wzniecania chęci posiadania dzieci, zastosować drugi środek, a mianowicie gospodarcze uprzywilejowanie rodzicielstwa. Eugenika pozytywna nie żąda właściwie wypracowania jakichś specjalnych ustaw, żąda tylko, aby wszystkie ustawy państwowe, a specjalnie te, które mają na celu politykę ludnościową ilościową i uprzywilejowanie rodzicielstwa, nosiły wyraźnie eugeniczny charakter. To znaczy, że wszelka pomoc państwowa w dziedzinie lepszych warunków bytowania powinna dotyczyć nie wszystkich rodzin bez wyboru, czy też specjalnie licznych rodzin, ale przede-wszystkiem tych z pośród nich, które przedstawiają się jako elementy eugenicznie wartościowe. Wobec trudności stwierdzenia tych wartości należałoby przynajmniej dawać zawsze pierwszeństwo tym rodzinom, u których nie dałoby się wykazać dziedzicznego upośledzenia fizycznego czy też psychicznego, tendencji do włóczęgostwa, pijaństwa nałogowego i t. d. Ten eugeniczny punkt widzenia nie jest, niestety, prawie nigdzie brany pod uwagę.

Nieuwzględnienie postulatów eugeniki w polityce ludnościowej ilościowej może wywierać w pewnych wypadkach wybitnie dys-geniczny wpływ na społeczeństwo, w którem jest stosowana. Szczególnie niektóre próby dążące do zwiększenia ilości dzieci bez zwrócenia uwagi na prawdopodobieństwo ich wartości mają wyraźnie dysgeniczne momenty. Tak np. stosowane we Francji bardzo niskie premje za urodzenie 3-go lub 4-go dziecka (zależnie od departamentu), jeśli mogą mieć wpływ na rozrodczość, to właśnie najuboższych i w związku z tem prawdopodobnie mniej wartościowych społecznie. Taki sam kierunek wpływu mają wypłacane tam państwowe subwencje za dzieci (wypłacane rodzicom za każde dziecko od 4-go począwszy) wobec tego, że ograniczone są one znowu jedynie do rodzin nie opłacających żadnego podatku dochodowego (T h i e d e, Z e i 1 e r r. 1916).

Projekty reformy płac w obrębie grupy urzędników i nauczycieli, którzy stanowią wobec obowiązkowego wykształceniowego, a często i zdrowotnego cenzusu eugenicznie wyselekcjonowane in plus elementy, projekty w sensie rozłożenia ciężarów utrzymywania dzieci na kawalerów, panny oraz małżeństwa bezdzietne albo małodzietne, co może przyczynić się do większej rozrodczości tej grupy, o ile dodatki na dzieci będą dostatecznie duże, posiadają niewątpliwie wartość euge-niczną.

Z wysuwanych dotychczas w praktyce i teorji prób rozwiązania i uprzywilejowania rodzicielstwa jednak jedynie projekt Grotjahna ma poważniejsze walory dla eugeniki pozytywnej: projekt Grotjahna wiąże bowiem akcję pomocy dla licznych rodzin z ubezpieczeniem na wypadek rodzicielstwa i rozbudową poradnictwa eugenicz-nego. Pomoc finansowa związana ma być z wynikiem badań lekarsko-eugenicznych, od których bezpośrednio uzależnia się wypłacanie subwencji elementom wartościowym dla rozrodu, bądź też ma być stosowana odmowa wypłacenia subwencji tym, którzy zostali określeni jako nie nadający się do rozrodu.

Z dotychczasowych jest to właściwie pierwszy projekt dotyczący polityki ludnościowej, oparty o zasady eugeniczne.

III. Współczesny ruch eugeniczny.

Już w związku z omówieniem metod, propagowanych przez eugenikę, można było zauważyć, że centrum zainteresowania się zagadnieniami eugenicznemi w Europie są kraje skandynawsko-bałtyckie i Niemcy, z krajów zaś pozaeuropejskich St. Zjednoczone A. P. Myśl eugeniczna przenika coraz to intensywniej do licznych innych krajów europejskich i pozaeuropejskich, w których powstają organizacje, które opracowują i propagują zasady eugeniki współczesnej.

Do Międzynarodowego Związku Federacji Eugenicznych Organizacji należało w r. 1934 — 22 organizacje państwowe. Zjazdy Federacji odbywają się co 2 lata. Ostatnio (w roku 1937) zorganizowano Federację Romańskich Stowarzyszeń Eugenicznych, w których tendencje eugeniki negatywnej są specjalnie mało popularne.

IV. Ruch eugeniczny w Polsce.

W r. 1907 z inicjatywy dr. Wernica zorganizowano w Warszawie „Towarzystwo szerzenia zasad abolicjonizmu i walki z chorobami wenerycznemi“, którego zaczątkiem było konspiracyjne „Koło Abolicjonistów“ z r. 1900, zlikwidowane po trzech latach działalności przez władze zaborcze, oraz powstał w r. 1914 przy Tow. Higjeny im. B. Prusa „Wydział walki z nierządem i chorobami