Magazyn6
8901

381

BANKOWE PRAWO

oraz szereg zasad, jakiemi powinny się kierować przedsiębiorstwa bankowe przy sporządzaniu bilansów.

2. Banki hipoteczne. Innym rodzajem banków, które wymienia prawo bankowe, są banki kredytu długoterminowego, zwane inaczej bankami hipotecznemu W rozumieniu art. 68 i nast. pr. bank. są to bankowe spółki akcyjne, które, albo wyłącznie, albo obok innych statutem dozwolonych czynności, zajmują się udzielaniem pożyczek na hipotekę nieruchomości i na tej podstawie wydają listy zastawne. Szczegółowe przepisy dla banków hipotecznych zawiera dział III pr. bank. Do zakresu działania banku hipotecznego, obok udzielania pożyczek hipotecznych i emisj¹ listów zastawnych, mogą wchodzić nadto te tylko czynności bankowe, które wylicza ograniczająco art. 69 pr. bank. Do tych dozwolonych czynności należy: 1) nabywanie i zbywanie sum hipotecznych, 2) skup weksli, opatrzonych co najmniej trzema podpisami, 3) nabywanie i sprzedaż na rachunek własny listów zastawnych własnych i obcych, papierów wartościowych państwowych, przez państwo gwarantowanych i samorządowych; 4) komisowe nabywanie i sprzedawanie wszelkich papierów wartościowych, dopuszczonych do urzędowego notowania na giełdach polskich; 5) udzielanie pożyczek terminowych na hipotekę nieruchomości oraz pod zastaw papierów wartościowych, określonych w p. 3; 6) inkasowanie weksli i przekazów; 7) przyjmowanie do depozytu wszelkich papierów wartościowych;

8)    przyjmowanie zapisów na emisje państwowe, komunalne oraz na obligacje przedsiębiorstw państwowych i samorządowych;

9)    przyjmowanie wreszcie wkładów do wysokości kapitału zakładowego, t. j. do wysokości co najmniej 5 miljonów zł.

Listy zastawne są to papiery wartościowe o stałem oprocentowaniu, opiewające na okaziciela, które bank hipoteczny wydaje na podstawie udzielonych pożyczek hipotecznych. Listy zastawne zapewniają swym posiadaczom wypłatę odsetek, która odbywa się dwa razy do roku, zazwyczaj w miesiącach: styczniu i lipcu, oraz kapitału w razie wylosowania, na warunkach wyszczególnionych w tekście listu zastawnego. Wzory listów zastawnych, wydanych przez banki hipoteczne, podlegają zatwierdzeniu Ministra Skarbu Należności za kupony, niepodiniesione w ciągu pięciu lat,

jak również należności za wylosowane listy zastawne, niepodniesione w ciągu lat 30 od dnia płatności, ulegają przedawnieniu. Nominalna wysokość emisyj listów zastawnych nie może przek aczać 15-krotnej sumy kapitałów własnych banku oraz rezerwy specjalnej, przeznaczonej na zabezpieczenie praw posiadaczy listów zastawnych. Ograniczenie to nie obowiązuje, jeżeli listy zastawne są gwarantowane przez Skarb Państwa lub związek samorządowy. Dalszem ograniczeniem co do emisji jest przepis, że ogólna suma kwoty nominalnej listów zastawnych, znajdujących się w obiegu, nie może przekraczać ogólnej sumy wierzytelności hipotecznych banku, będących ich zabezpieczeniem. W razie więc spłaty pożyczek hipotecznych przed upływem ustanowionego terminu bank powinien wycofać z obiegu listy zastawne na kwotę, odpowiadającą spłaconemu kapitałowi. Wydawanie listów zastawnych, zapewniających w razie wylosowania dopłatę ponad wartość nominalną, jest zakazane. Stopa procentowa listów zastawnych powinna być zawsze równa stopie procentowej pożyczek, na których podstawie listy zastawne zostały wy dane. Z mocy jednak odnośnych postanowień statutowych bank, w związku z udzielaniem pożyczek hipotecznych w listach zastawnych, uprawniony jest do pobierania t. zw. dodatku administracyjnego, który ma na celu pokrywanie kosztów obsługi emitowanych przez bank listów zastawnych. Wysokość dodatku administracyjnego waha się w granicach od    do 2% udzielonej

pożyczki i podlega zatwierdzeniu Ministra Skarbu. Obciążanie dłużników banku dodatkiem administracyjnym jest rzeczą konieczną, gdyż w przeciwnym razie wykonywanie przez bank operacyj kredytu długoterminowego byłoby interesem deficytowym. Bank udzielać może pożyczek w listach zastawnych jedynie na nieruchomości, zapisane w księgach hipotecznych. Wierzytelności hipoteczne, zabezpieczające emitowane listy zastawne, stan >wią prze-dewszystkiem zabezpieczenie posiadaczy tych listów, niezależnie od odpowiedzialności z całego majątku banku, co w księdze hipotecznej przy wpisie pożyczek powinno być uwidocznione. Udzielona pożyczka powinna się znajdować w zasadzie na pierw-szem miejscu hipotecznem, a w kafdym razie powinna być lak zabezpieczona, ażeby pożyczka ta łącznie z ewentualnie poprze-