Magazyn6
8701

379

BANKOWE PRAWO

nastaw przedmiotów. Na obszarze mocy obowiązującej Kodeksu Napoleona zapis powyższy nadawał bankowi przywilej na zastawionym przedmiocie, przewidziany w art. 2073 tego Kodeksu. Należy zauważyć, że artykuł ten nie został uchylony przez przepisy wprowadzające Kodeks Zobowiązań. W razie niezaspokojenia w umówionym terminie roszczeń banku, zabezpieczonych zastawem, bankowi służy prawo sprzedaży zastawionych przedmiotów przez maklera giełdowego lub przez licytację. Przed uskutecznieniem sprzedaży bank powinien wezwać dłużnika listem poleconym do zaspokojenia przypadającej od niego należności w terminie conajmniej 15 dni od daty wysłania wezwania. Dopiero, jeżeli dłużnik, po upływie wskazanego terminu, nie może uskutecznić zapłaty, bank może przystąpić do sprzedaży zastawu. Sprzedaż taka powinna nastąpić w ciągu 5 dni, w przeciwnym bowiem razie bank jest obowiązany ponownie zawiadomić dłużnika o zamierzonej sprzedaży w terminie jak wyżej t. j. 15 dni. Sprzedaż przez licytację mogła się dawniej odbywać w sposób, przewidziany w art. 116 pr. bank., obecnie zaś patrz w tym przedmiocie: rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 1 lipca 1934 r., wydane w porozumieniu z Ministrami Przemysłu i Handlu oraz Skarbu o trybie dokonywania licytacji publicznej, przewidzianej w art. 510, 547 i 670 Kod. Handl. (Dz. U. Nr. 59, poz. 510).

Dalsze rozważania nasze zmierzać będą do przedstawienia szczegółowych przepisów, odnoszących się do głównych typów przedsiębiorstw bankowych t. j. banków, zakładów zastawniczych i spółdzielni kredytowych.

III. Przepisy szczegółowe.

1. Banki kredytu krótkoterminowego. 1. Bankami kredytu krótkoterminowego prawo bankowe nazywa te banki, które w zakresie działalności kredytowej trudnią się, jako głównym przedmiotem działalności, udzielaniem pożyczek krótkoterminowych. Wszystkie postanowienia, jakie będziemy omawiać poniżej, odnoszą się w myśl art. 67 p. 1 pr. bank. także i do banków hipotecznych. Stąd więc, ilekroć będziemy w dalszym ciągu używać słowa „bank“, będzie ono obejmowało oba rodzaje banków: kredytu krótko- i długoterminowego. Do banków wpływają kapitały tylko w drodze zaufania, stąd troska ustawodawcy o zagwarantowanie bezpieczeństwa wkładów bankowych. Na tej właśnie podstawie wydane zostały przepisy działu II prawa bankowego, które, wprowadzając szereg zakazów, ograniczają działalność tych banków w odniesieniu do niektórych tranzakcyj handlowych. W działalności każdego banku należy zawsze zwracać uwagę na pewien zasadniczy moment, mianowicie na moment płynności banku, czyli możności terminowego wykonania zobowiązań wobec wkładców. Z punktu widzenia rachunkowego dla określenia płynności przyjmuje się, jako miarodajny, stosunek procentowy gotowizny, papierów wartościowych i portfelu wekslowego do wkładów i wierzycieli. Ze względu więc na zapewnienie bezpieczeństwa wierzycieli oraz utrzymania płynności, bankowi nie wolno: i) trudnić się kupnem i sprzedażą towarów na własny rachunek; 2) nabywać nieruchomości, z wyjątkiem nieruchomości, przeznaczonych na własny użytek, oraz nieruchomości, kórych nabycie jest konieczne dla uchronienia się od strat; 3) nabywać papierów dywidendowych na rachunek własny na sumę, przewyższającą połowę kapitału zakładowego; 4) udzielać pożyczek na własne akcje lub też nabywać je na własny rachunek; 5) udzielać kredytów bez zgody Rady banku, których łączna wysokość dla jednego dłużnika przekracza 10% kapitału zakładowego, jak również udzielać kredytów in blanco lub kredytów za podkładem weksli z jednym tylko podpisem. Do grupy wreszcie wyżej wymienionych zakazów należy ograniczenie, dotyczące ogólnej sumy zobowiązań banku z tytułu wszelkiego rodzaju wkładów, rachunków bieżących osób (firm) i instytucyj kredytowych, przekazów do zapłacenia i niewypłaconych sum z inkasa, która to suma zobowiązali nie może przekraczać dziesięciokrotnej sumy kapitałów własnych banku t. j. kapitału zakładowego i rezerwowych. Przepisami bezwzględnie obowiązującemu są przepisy, odnoszące się do kapitału za oasowego, przeznaczonego wyłącznie na pokrywanie strat bilansowych, mogących wyniknąć z operacyj banku. Kapitał zapasowy tworzy się przez odliczanie co najmniej 10% corocznego czystego zysku. W razie jednak, gdy pozostałość, po uskutecznieniu odliczenia, przenosi jeszcze 8% kapitału zakładowego, to z nadwyżki