382
BANKOWE PRAWO
dzającemi ją w hipotece ciężarami mieściła się w pierwszej połowie szacunku nieruchomości. Tylko nieruchomości, zabezpieczające trwały dochód, mogą być przedmiotem hipotecznej pożyczki w listach zastawnych. Budynki natomiast, na które udzielono pożyczki, oraz budynki, uwzględnione przy ustalaniu wysokości pożyczki na nieruchomość rolną, muszą być ubezpieczone od ognia w jednym z zakładów ubezpieczeń, wskazanych przez Ministra Skarbu, z tein wyrażnem zastrzeżeniem, że odszkodowanie w razie pogorzeli nie będzie mogło być wypłacone właścicielowi nieruchomości bez zezwolenia banku. Bank ocenia wartość nieruchomości, mającej służyć za podstawę pożyczki, według norm, określonych w statucie i regulaminie, uchwalonym przez naczelny organ władz banku i zatwierdzonym przez Ministra Skarbu. W razie obniżenia się wartości nieruchomości, sięgającego tak daleko, że w stosunku do dłużnego kapitału nie dosięga ona już granic statutem wymaganych, bank ma prav o domagać się od dłużnika, albo innego statutowi odpowiadającego zabezpieczenia dla niemającej pokrycia części pożyczki, albo wcześniejszej spłaty odpowiadającej jej części za 3-mie-sięcznem wypowiedzeniem. Wszystkie spłaty pożyczek, zabezpieczających wypuszczone przez bank listy zastawne, powinny wpływać do osobnego funduszu umorzenia listów zastawnych, przeznaczonego wyłącz nie na umorzenie tych listów. Umorzenie następuje, albo w drodze losowania listów zastawnych przez bank podług wartości imiennej, albo w drodze wykupienia ich z wolnej ręki.
W celu zapewnienia terminowej wypłaty należności za kupony i wylosowane listy zastawne, przypadającej w każdem półroczu, bank obowiązany jest tworzyć specjalną rezerwę, dopóki jej wysokość łącznie z kapitałem zakładowym nie osiągnie ‘/io sumy nominalnej emisji listów zastawnych. Specjalna rezerwa powstaje: 1) z wypisowego, które dłużnik uiszcza przy odbiorze pożyczki w wysokości, określonej w statucie banku; 2) z zysków, osiągniętych przez bank ze skupu listów zastawnych, przeznaczonych na umorzenie; 3) z dochodów, uzyskanych z przedawnionych kuponów i wylosowanych listów zastawnych; 4) z oznaczonej w statucie części zysków banku. Rezerwa ta powinna być osobno administrowana i lokowana w sposób, zapewniający prawne (pupilarne) bezpieczeństwo, jak również osobno wykazywana w bilansach. W razie ogłoszenia upadłości banku wierzytelności, zabezpieczające listy zastawne (art. 74), fundusz umorzenia listów zastawnych (art. 78) i specjalna rezerwa (art. 80) stanowią osobną masę, służącą przedewszystkiem dla zaspokojenia praw posiadaczy listów zastawnych z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami. Co do żądań zaspokojenia z innych części majątku banku posiadacze listów zastawnych są traktowani narówni z innymi wierzycielami.
Każdą hipotekę, służącą na pokrycie listów zastawnych, powinien bank zapisać do rejestru hipotek z podaniem jej wartości. W miesiącach styczniu i lipcu każdego roku bank hipoteczny sporządza odpis z rejestru hipotek z uwzględnieniem zmian, zaszłych w ciągu minionego półrocza, i odpi9 ten skontrolowany i podpisany przez komisarza rządowego przesyła Ministrowi Skarbu. Ponadto, w miesiącu lutym każdego roku powinien bank hipoteczny ogłaszać w Monitorze Polskim: 1) ogólną sumę nominalnej wartości listów zastawnych, jakie się znajdowały w obiegu z końcem roku; 2) ogólną sumę nieumorzonych pożyczek hipotecznych z końca roku ubiegłego oraz sumę, znajdującą się w tym samym czasie w funduszu umorzenia listów zastawnych. Przepisy, dotyczące listów zastawnych, a w szczególności art. 69, 73, 78 i 83 pr. bank., mają analogiczne zastosowanie do banków, emitujących obligacje, zabezpieczone w inny sposób, aniżeli przez hipotekę (obligacje fundowane).
3- Zakłady zastawnicze (lombardy). Szczegółowe przepisy, dotyczące zakładów zastawniczych, znajdują się w dziale IV prawa bankowego. O definicji tych przedsiębiorstw bankowych, o wysokości kapitału zakładowego oraz o obowiązku składania kaucyj, mówiliśmy już wyżej (II — 1, 6, 7). Tu tylko przypomnimy, że zakład zastawniczy może być prowadzony przez osobę fizyczną lub prawną, może też stanowić samodzielne przedsiębiorstwo jednoosobowe lub może przybierać jakąkolwiekbądź formę spółki handlowej, z wyjątkiem spółki cichej. Należy jednak zauważyć, że zakład zastawniczy, prowadzony nawet w formie spółki akcyjnej, nie będzie bankiem w rozumieniu art. 2 pr. bank. Przedmiot bowiem działalności lombardów jest ściśle określo-