Magazyn6
8101

373

BANKOWE PRAWO

1925 r. i obowiązywało na całym obszarze Rzeczypospolitej; w województwie Śląskiem jednak dopiero po wyrażeniu zgody Sejmu Śląskiego, ogłoszonem w Dz. U. R. P. Charakterystyczny dla omawianego rozporządzenia jest fakt, że nic ono nie mówi ani o kantorach wymiany, ani też o damach bankowych.

d) Okres czwarty. Obecnie obowiązujące prawo bankowe ukazało się w formie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 17 marca 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 34, poz. 321), wydanego na mocy upoważnienia ustawy z dn. 2 sierpnia 1926 r. (Dz. U. Nr. 78, poz. 443).

Prawo bankowe zawiera ogółem 122 artykuły i dzieli się na 9 działów: Dział I. (art. 1—38) mówi o przedsiębiorstwach bankowych i rozpada się na 2 rozdziały A i B. Rozdział A podaje definicję przedsiębiorstwa bankowego oraz traktuje o jego rodzajach, o otrzymaniu i wygaśnięciu koncesji, o minimalnej wysokości kapitałów zakładowych, o kaucji, firmie, wkońcu

0    otwieraniu krajowych i zagranicznych oddziałów przedsiębiorstw bankowych. Rozdział B odnosi się do czynności bankowych

1    ich podziału, dalej zawiera przepisy o dowodach wkładowych i depozytach Dział II. (art. 39—67) normuje działalność banku kredytu krótkotermi iowego z tern jednak, że wiele artykułów tego działu odnosi się także i do pozostałych przedsiębiorstw bankowych. Dział III. (art. 68 do 84) odnosi się do banku hipotecznego. Dział IV. (art. 85—90) normuje działalność zakładów zastawniczych. Dział V. (art. 91—96) — spółdzielni kredytowych. Nadzorowi Ministra Skarbu poświęcony jest dział VI. (art. 97—100), likwidacji — dział VII. (art. 101—104), wreszcie przepisy przejściowe i końcowe znajdujemy w działach VIII. (art. 105—112) i IX. (art. 118—122).

II. Przepisy ogólne.

1. Definicja i rodzaje przedsiębiorstwa bankowego. Za przedsiębiorstwa bankowe prawo bankowe uważa te przedsiębiorstwa handlowe, które trudnią się czynnościami bankowemi, jako głównym przedmiotem swej działalności. Warunkiem posiadania charakteru handlowego (kupca) według art. 2 Kodeksu Handlowego jest prowadzenie przedsiębiorstwa zarobkowo i we własnem imieniu. Nie będzie zatem przedsiębiorstwem bankowem przedsiębiorstwo, prowadzone ze względów filantropijnych np. pi zez instytucję dobroczynną. Co się tyczy czynności bankowej, to będzie nią każda czynność prawna kupca — bankiera, związana z prowadzeniem jego przedsiębiorstwa i wykonywana w zakresie obrotu pieniądzem. Dla uzyskania charakteru przedsiębiorstwa bankowego prawo bankowe żąda nadto, ażeby czynności bankowe stanowiły główny przedmiot działalności. W razie więc powstania wątpliwości, czy pewne przedsiębiorstwo ma za przedmiot czynności bankowe, rozstrzyga Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu. Prawo bankowe przewiduje następujące rodzaje przedsiębiorstw bankowych: 1) banki, 2) domy bankowe o pełnym i 3) ograniczonym zakresie działania, 4) kantory wymiany, 5) zakłady zastawnicze (lombardy), 6) spółdzielnie kredytowe. Wyliczenie to nie jest zupełne, bowiem ze względu na przedmiot działalności do przedsiębiorstw bankowych należy jeszcze zaliczyć: 7) państwowe przedsiębiorstwa bankowe, 8) kasy pożycz-kowo-oszczędnościowe, rządzące się własne-mi statutami, 9) komunalne kasy oszczędności, 10) gminne kasy pożyczkowo-oszczędnościowe, 11) towarzystwa kredytowe ziemskie i miejskie, 12) inne instytucje kredytowe, zatwierdzone w drodze ustawodawczej przez b. władze zaborcze.

W myśl art. 2 pr. bank., bankami są przedsiębiorstwa bankowe, prowadzone w formie spółki akcyjnej lub komandytowo-akcyjnej lub wreszcie przedsiębiorstwa, założone na mocy przepisów o związkach komunalnych (celowych), z wyjątkiem komunalnych kas oszczędności, objętych rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 24 października 1934 r. (Dz. U. Nr. 95, poz. 860) normującem obecnie działalność kas komunalnych, oraz gminnych kas wiejskich pożyczkowo-oszczędnościowych, objętych rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 30 grudnia 1924 r. (Dz. U. Nr. 118, poz. 1069). Bankami w rozumieniu prawa bankowego będą również w myśl pozytywnego przepisu art. 1x9: Komunalny Bank Kredytowy w Poznaniu, Bank Poznańskiego Ziemstwa Kredytowego w Poznaniu, Bank Ziemiański (w likwidacji) w Warszawie. Pierwszy z tych banków jest założony na mocy przepisów o związkach celowych.