17
Zdarza się ona w najrozmaitszych formach w pewnych chorobach piersiowych. Początek swój bierze w wadliwym sposobie oddychania, w kaszlu, wywoływanym rozmaitemi przyczynami drażniącemi przewody oddechowe i płuca, a także u ludzi, którzy dobrze jadają i piją i bardzo się „szanują". Najlepszemi środkami zapobiegającemi astmie i le-czącemi ją są: ruch ciała, gimnastyka klatki piersiowój na świeżem powietrzu, peryodyczne kąpiele i umiarkowana dyeta. W chwili napadu łykanie kawałków lodu przynosi wielką ulgę; specyalnych leków na tę chorobę nie posiadamy. List 70-letniego starca, zakomunikowany mi, może być poniekąd wskazówką, jak w razach astmy postępować należy:
„Skutkiem życia sedentarnego i braku ruchu, a także skutkiem dobrego życia począłem doznawać napadów dychawicy, która mnie, szczególniój przy wchodzeniu na schody, napadała. Zeszłój zimy wypadło mi w czasie 10-stopnio-wego mrozu idąc pod wiatr rozmawiać. Z początku musiałem od czasu do czasu przystawać i odwracać się plecami do silnego prądu wiatru. Wkrótce jednakże duszność przeszła. Od tój pory zacząłem odbywać przechadzki pod wiatr i idąc śpiewałem. Doszedłem do tego, że mogę w obecnój chwili przez całą godzinę iść pośpiewując, głos stał się bardzo silnym a o astmie nie ma już nawet mowy".
Ogólnemu mniemaniu, że choroby te powstają wyłącznie skutkiem zaziębienia przeczą statystyczne dane, które
') Według Słownika terminologii lekarskiej polskiej. Kaszel, 3