nedza10

opiera się na ideologicznej konstrukcji kreowanej przez rząd Koosevelta — „rodziny farmerskiej” traktowanej jako sól amerykańskiej ziemi¹. Wszystko to działo się w czasie, gdy „amerykański sen” dla coraz większej części społeczeństwa stawał się coraz bardziej iluzoryczny, potrzebowano zatem szybko stworzyć nowy, spójny obraz narodu. Zdjęcia mogły odegrać ważną rolę w realizacji tego zadania. Przemawiało za tym kilka cech fotografii: łatwość reprodukowania, szybkość wykonywania zdjęć oraz powszechna wiara w ontologiczną prawdziwość mechanicznego zapisu.

Idea mitycznej podróży łączyła się z poszukiwaniem korzeni nacji, mitycznych początków amerykańskiego społeczeństwa, kolonizacji, ducha pionierów, którzy odkrywali nowy świat. Było to także symboliczne poszukiwanie czystości i prostoty, tereny wiejskie miały stanowić przeciwwagę dla zurbanizowanych obszarów kraju, na których w zatłoczonych miastach ludzie utracili kontakt z naturą i z własnymi korzeniami. Kryzys lat trzydziestych był także kryzysem amerykańskiej tożsamości, załamaniem wiary społeczeństwa w potęgę własnego państwa. Mityczna podróż fotografów była zatem także próbą odnalezienia ludzi, którzy mimo skrajnej nędzy nie stracili nadziei i reprezentowali to, co' na fotografiach miało wyglądać na niezachwiane poczucie godności, wytrwałość i dumę. Drugi aspekt projektu FSA: „farmerska rodzina” utożsamia podstawowe amerykańskie wartości, filary narodu, czyli rodzinę oraz spokojne i pracowite życie w małych miasteczkach — prywatnych amerykańskich ojczyznach.

Fenomen tej spektakularnej akcji fotograficznej jest dyskutowany do dnia dzisiejszego. Każde opracowanie historii fotografii poświęca FSA mniej lub więcej miejsca (por. Tomaszczuk 1998; Brauchitsch 2004; Rosenblum 2005). Obok opisanych już funkcji propagandowych podkreśla się znaczenie dokumentacyjne oraz artystyczne walory kolekcji. John Szarkowski (1989, s. 212). wieloletni dyrektor działu fotografii Museum of Modern Art w Nowym Jorku, wyraża przekonanie, że cały projekt opiera! się na wierze w moc systematycznej rejestracji, która prowadzi do lepszego zrozumienia, a może nawet do poprawy świata. John Tagg natomiast podchodzi do problemu zupełnie inaczej. Analizuje problem realistycznego przedstawiania, które zawsze jest uwarunkowane ideologicznie. Tak jak wszystkie inne zdjęcia, obrazy FSA reprezentują pewne „reżimy prawdy”, konstruują wyobrażenia, w tym przypadku na temat życia amerykańskiej wsi, wreszcie są politycznie uwarunkowane. Charakter dokumentacji wykonanej przez fotografów FSA byl wypadkową wielu czynników, począwszy od technicznych, estetycznych po ekonomiczne, społeczne i polityczne. Zdaniem Tagga, na każdy z tych czynników należy zwrócić uwagę, badając omawianą kolekcje.

Opisana akcja fotogn jącego w fotografii nurtt wpisuje się w ten nurt, chuje go świadomość byc zazwyczaj łączy się z nie w opinii fotografującego) Niezależność jest pozorn nie byłby wyposażony w kretnego realizowanego \ bagażu kulturowego. Czk siada jakąś wizję świata or nie może pozostać neutra wypadkową indywidualni w której kształtowała się < „Fotografia dokumen widzów do reakcji, czy w matu ludzi w sposób nieć są niezwykle piękne. Doi celowo pokazuje rzeczy W dokumencie prywatnyi zycji między fotografem t w daną rzeczywistość, ni' nych, miłych dla oka i do żują. Zmienia się w tym pr zaś przekształceniu ulega terakcji. Tematyka dokum< się intymna, czasami tak; emocjonalnego zaangażou Celność uwagi Marian, kumentainej znajduje pot fotografie ukazujące przei w obieg instytucji zajmuj Photo odbywała się prze (obecnie w Pałacu Kultur eksponowano w Centrum skują rangę wydarzeń art) W efekcie odbiorca takich przerażające, ale zamknięt dramatyczne w rzeczywist klęte w obiekt nadający sic

1

„Wy jesteście farmerami i ja jestem farmerem" — miai powiedzieć prezydent Rooseve!t (New-bury 1996, s. 2). Farmerzy, grupa najbardziej poszkodowana Wielką Depresją, mieli stać się dla reszty narodu przykładem godności i wytrzymałości w czasach kryzysu.