11. Noworodek powinien pozostać z matką, o ile pozwala na to stan zdrowia obojga. Prowadzenie obserwacji zdrowego noworodka nie uzasadnia oddzielenia dziecka od matki.
12. Karmienie piersią powinno być podjęte natychmiast po porodzie, jeszcze przed opuszczeniem przez matkę sali porodowej.
13. W krajach, w których jest najniższy odsetek śmierci okołoporodowej, odsetek cięć cesarskich wynosi mniej niż 10%. W żadnym rejonie geograficznym odsetek cięć cesarskich nie powinien przekraczać 10-15%.
14. Brak jest dowodów na konieczność wykonania cięcia cesarskiego po wcześniejszym cięciu poprzecznie w dolnym odcinku. W takich przypadkach poród powinien odbywać się drogą naturalną, o ile możliwe jest udzielenie, w razie potrzeby, natychmiastowej pomocy chirurgicznej.
15. Nie ma dowodów na to, że rutynowe, elektroniczne monitorowanie płodu podczas porodu ma pozytywny wpływ na jego wynik. Monitorowanie powinno się wykonywać tylko w starannie wyselekcjonowanych przypadkach, oraz przy porodach indukowanych. Poszczególne kraje powinny prowadzić badania mające na celu określenie grupy ciężarnych, u których zastosowanie monitorowania może przynieść korzyści.
16. Nie ma żadnych wskazań do usuwania owłosienia łonowego i do wykonywania lewatywy przed porodem.
17. Podczas porodu kobiety nie powinny być układane w pozycji na wznak. Powinny być zachęcane do chodzenia w okresie rozwierania oraz swobodnie decydować jaką pozycję przyjąć w okresie wyłaniania się części przodującej.
18. Nie ma usprawiedliwienia dla rutynowego nacinania krocza.
19. Nie powinno się indukować porodów dla wygody. W żadnym rejonie geograficznym odsetek porodów indukowanych nie powinien przekraczać 10%.
20. W trakcie porodu powinno się unikać podawania środków analgetycznych i anestetycznych, jeśli nie są one zalecane dla przeciwdziałania komplikacjom.
21. Pęknięcie pęcherza płodowego jest oczekiwane w późnej fazie drugiego okresu porodu. Nie ma naukowego uzasadnienia dla jego rutynowego, wczesnego przebijania.
1. Abrahams P.: Atlas anatomii. Ciało człowieka: budowa i funkcjonowanie, Świat Książki, Warszawa 2003.
2. Aleksander J.: Nowoczesne położnictwo. PZWL, Warszawa, 1995.
3. Balaskas J.: Poród aktywny. NOVA, Warszawa, 1997.
4. Bręborowicz H. (red): Położnictwo — podręcznik dla położnych i pielęgniarek. PZWL, Warszawa, 2002.
5. Bręborowicz PI. (red): Położnictwo i ginekologia, tom I, PZWL, Warszawa, 2006.
6. Bręborowicz Grzegorz H.: Położnictwo i ginekologia, tom II, PZWL Warszawa 2006; 566-606.
7. Chazan 13., Leibschang L: Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii. PZWL, Warszawa, 2002.
8. Chołuj I., Oleś K.: Ochrona krocza w doświadczeniu położnej. [W:] Nacięcie krocza-konieczność czy rutyna. Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa 2005.
9. Dębski R. (red. wyd. poi.): Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000.
10. Dmoch-Gajzlerska E. (red): Położnictwo i Ginekologia, część 1, Oficyna Wydawnicza Akademii Medycznej w Warszawie, 2004.
11. Dmoch-Gajzlerska E. (red): Położnictwo i Ginekologia, część IJ, Oficyna Wydawnicza Akademii Medycznej w Warszawie, 2004.
12. Dmoch-Gajzlerska E. (red): Położnictwo i Ginekologia, część Ul, Oficyna Wydawnicza Akademii Medycznej w Warszawie, 2007.
13. Dmoch-Gajzlerska E. (red): Położnictwo i Ginekologia, część IV, Oficyna Wydawnicza Akademii Medycznej w Warszawie, 2007.
14. Drozda Ł., Otffinowska A.: Podręcznik dla instruktorów szkól rodzenia. Fundacja Rodzić po Ludzku., Procter & Gamble, 2001.
15. Dystocja barkowa - przewidywanie, rozpoznanie, postępowanie. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego [W:] Ginekologia po dyplomie, wydanie specjalne, wrzesień 2006.
16. Fijałkowski W.: Poród naturalny po przygotowaniu w szkole rodzenia, PZWL, Warszawa, 1989
17. Flarnetty K. P., Bręborowicz G. (red.): Położnictwo, Elsevier Urban and Partner, Wrocław 2006.
18. Inicjatywa „Szpital Przyjazny dziecku”, WHO/Wellstart, styczeń 2006.
19. Jagła G, Pilucha M., Walocha .1, Popiela W., Dobrogow$ki J., Wordliczek J.: Leczenie nienowotworowych zespołów bólowych krocza. [W]: Polska Medycyna Paliatywna 2004; tom 3, nr 4; 326-327.
20. Karkowska.: Status zawodowy położnej, zarys problemu. Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa, 2007.
1 17