Obraz (1250)

instrument¹. Z czasem jednak inne funkcje stały się w porównaniu z tą relatywnie ważniejsze, szczególnie gdy zaczęto tworzyć w ramach systemów finansowych poszczególnych krajów instytucje gwarantowania wkładów, jak choćby Bankowy Fundusz Gwarancyjny w Polsce.

Schemat 2.1. Funkcje rezerwy obowiązkowej

Źródło: opracowanie własne

Rezerwa obowiązkowa spełnia także funkcję fiskalną, gdyż środki odprowadzane na rachunek banku centralnego mogą być inwestowane przez tę instytucję w sposób przynoszący dochód, a ponieważ banki centralne dokonują wpłat z wypracowanych zysków do budżetu - stają się dochodem także państwa. Biorąc dodatkowo pod uwagę, że nawet jeśli środki te są oprocentowane przez bank centralny, a korzyści finansowe otrzymują odprowadzające rezerwę banki komercyjne, to oprocentowanie to jest zazwyczaj określone poniżej rynkowego, przez co banki komercyjne traktują ten instrument jak parapodatek, a jego ciężar przerzucają ostatecznie na swych klientów². Fakt, że banki komercyjne mogą podejmować w granicach prawa próby ograniczania ilości środków, które należy odprowadzić z tytułu rezerwy obowiązkowej, spowodował, że można zauważyć obecnie tendencję właśnie do oprocentowywania rezerwy przez banki centralne.

20

1

D. Duwendag, K. H. Ketterer i in., Teoria pieniądza i polityka pieniężna, Połtext, Warszawa 1995, s. 307.

2

P. Szpunar, Polityka pieniężna. Cele i warunki skuteczności, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, s. 89.