Obraz (1546)

- to Anuli/n niiiji|iku pr/cdNlęhluiNlwit

w celu odsprzedaży w stanie nic przetworzonym, przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego albo w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej firmy.

Aktywa obrotowe finansowe to aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, jak udziały, akcje, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki, inne inwestycje, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany — na korzystnych warunkach — instrumentów finansowych z inną jednostką.

Do aktywów obrotowych zalicza się aktywa finansowe, które są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego albo od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne. W definicji tej używa się terminów „aktywa pieniężne” i „instrumenty finansowe”. Aktywa pieniężne to krajowe środki pieniężne, waluty obce i dewizy oraz naliczone odsetki od aktywów finansowych.

Przez instrumenty finansowe rozumie się kontrakt, który powoduje powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron tego kontraktu i zobowiązań finansowych albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron kontraktu pod warunkiem, że z tego kontraktu wynikają skutki gospodarcze.

Należności krótkoterminowe to wszystkie należności z tytułu dostaw i usług, wykonane w ramach działalności operacyjnej bez względu na termin ich płatności. Do należności krótkoterminowych zalicza się także wymagane w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego należności powstałe z innych tytułów, nie zaliczone do aktywów finansowych.

Rozliczenia międzyokresowe zaliczane do aktywów obrotowych to czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów, trwające nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego [zob. Dudkowska, 2001].

W bilansie aktywa obrotowe przedstawia się w podziale na:

•    zapasy, stanowiące rzeczowe aktywa obrotowe;

•    należności krótkoterminowe, które dzieli się na te, których okres spłaty wynosi do 12 miesięcy, i te, których okres spłaty wynosi powyżej 12 miesięcy;

•    inwestycje krótkoterminowe, w skład których wchodzą aktywa pieniężne i inne aktywa finansowe;

•    krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

Posiadanie przez firmę majątku obrotowego jest niezbędne, gdyż:

•    przedsiębiorstwo musi mieć zapasy, jeśli chce utrzymać rytmiczność produkcji oraz sprzedaży;

•    należności występują prawie w każdym przedsiębiorstwie, a ich poziom zależy od polityki kredytowej wobec kontrahentów;

•    krótkoterminowe papiery wartościowe są utrzymywane w przypadku okresowego nadmiaru gotówki i świadczą o racjonalnym zarządzaniu tym elementem majątku;

•    pewien poziom gotówki jest potrzebny w przedsiębiorstwie do utrzymania płynności finansowej.

6.9. Zarządzanie zapasami

/apasy w przedsiębiorstwie są składnikami majątkowymi stanowiącymi surowce, materiały, półprodukty, produkcję w toku, wyroby gotowe i towary. Zapasy uczestniczą we wszystkich procesach gospodarczych, jakie zachodzą w firmie, są ich nieodłącznym składnikiem [Sarjusz-Wolski, 2000, s. 17J. Tak jak inne składniki majątku obrotowego, zużywają się w całości w jednym cyklu obrotowym firmy, dlatego muszą być systematycznie odnawiane. Ze względu na bardzo zróżnicowaną iiukturę różna jest rola poszczególnych rodzajów zapasów w firmie oraz różne powody ich utrzymywania.

Zapasy surowców, materiałów i produkcji nie zakończonej:

•    zapewniają utrzymanie rytmiczności produkcji i prawidłowego poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych niezależnie od sezonowych zmian popytu na wytwarzany produkt;

•    utrzymywanie tych zapasów umożliwia wydłużenie serii produkcyjnych, co wpływa na zmniejszenie jednostkowych kosztów produkcji;

•    większe zapasy umożliwiają zakupy materiałów i ich transport w większych partiach, co pozwala uzyskać korzyści związane z dyskontem ilościowym: rabaty cenowe, niższe koszty transportu (gdy są one wyższe niż koszt utrzymania tych zapasów [zob. Kisperska-Moroń, 1995]);

•    chronią przed skutkami wzrostu cen materiałów, zmian stopy procentowej kredytów, wahania kursów walut;

•    ograniczają ryzyko związane z niepewnością co do wielkości i czasu dostaw;

•    chronią firmę przed skutkami nagłych zdarzeń, jak strajki, pożary, powodzie;

•    ułatwiają planowanie produkcji [Piotrowska, 1997, s. 41].

Zapasy produktów gotowych:

•    zapewniają ciągłość sprzedaży; popyt na produkty zmienia się w czasie, dlatego zapasy stanowią bufor między zmieniającym się popytem a podażą produktów;

•    wpływają na poziom obsługi klienta, który pragnie mieć dostęp do danych produktów w dogodnym dla siebie czasie i miejscu;

•    pozwalają ugruntować pozycję firmy na rynku; duża dostępność produktu na rynku powoduje wzrost liczby jego nabywców, rezygnujących z produktów firm, na które to produkty muszą czekać;

•    pozwalają zrealizować zysk ze sprzedaży.

Utrzymywanie zapasów jest konieczne, jednak ich wielkość i struktura łączą się z kosztami. Koszty związane z zapasami można podzielić na:

•    koszty planowania i kontroli zapasów;

•    koszty utraty korzyści wynikające z braku zapasów;

•    koszty zamawiania zapasów;

•    koszty utrzymania zapasów.