14. IMPEDANCJA FARADAJOWSKA
14.1. Pojęcia podstawowe impedancji faradajowskiej (EIS - electrochemical impedance spectroscopy)
EIS jest jedna z bardziej uniwersalnych metod badania szybkości procesów elektrodowych z równoczesnym określeniem charakterystyki elektrycznej granicy faz elektroda | roztwór elektrolitu, na której zachodzi reakcja elektrodowa. Impedanga faradajowska opisuje zarówno szybkość przeniesienia elektronu, jak i szybkość transportu cząstek elektroaktywnych do powierzchni elektrody. Należy w tym miejscu pamiętać, że tę granicę faz charakteiyzuje warstwa elektrochemiczna (podwójna), gdzie ważną rolę gra pojemność elektryczna warstwy (rozdz. 9).
Wynikiem eksperymentu związanego z pomiarem impedancji elektrody badanej jest prosty obwód szeregowy R,CP przedstawiony na rys. 14.1. Obwód ten jest elektrycznym modelem własności badanej elektrody, przy spełnieniu warunku, że jej powierzchnia jest dostatecznie mała w porównaniu z powierzchnią elektrody pomocniczej.
fli Cg
Rys. 14.1. Zastępczy model obwodu elektrycznego warstwy reakcyjnej. R, - oporność [fi], C, - pojemność [F]
Rys. 14.2. Podstawowy zastępczy obwód elektryczny warstwy reakcyjnej. Rq [fij - oporność elektrolitu, C4 - pojemność różniczkowa warstwy podwójnej, Ra - oporność reakcji przejścia elektrolitu
%
Uwzględniając omowy opór elektrolitu Ra (ryt. 14.1), prniuzak można obwód do postaci przedstawionej na rys. 14.2. nimi—B tfk 1 i obliczając wartości parametrów C4 i Ra na jednostkę powierzchni elektr,-badanej, można dalej dokonać pełnej analizy i interpretacji efcaeay. zastępczego schematu elektrycznego.
Jeśli teraz przyjmiemy do rozważań całkowitą oporność warsmy rokcy-. (R,) i całkowitą pojemność elektryczną granicy faz jako (C,) (liczone jednostkę powierzchni elektrody badanej), to sinusoidalnie /nuenny pr przebiegający przez obwód elektryczny (spójrzmy dla porównania aa ar* polarografii zmiennoprądowej AC — rozdz. 13) wynosi:
I(t) = /0sin ajt
gdzie: I0 — prąd wymiany w potencjale równowagowym daatfp precelek t rod owego,
co = 2itf — częstość kołowa prądu, gdzie z kolei / jest częstotliwością[H. Spadek potencjału w obwodzie (rys. 14.2) wynosi:
W
w
a po uwzględnieniu zmiennej czasowej ma postać:
■
Rozwiązaniem równania (14.3) będzie:
W
<I>(r) — A<X>sin(coc + q>) + <t
gdzie: q> — kąt przesunięcia fazowego,
(&DC — spadek potencjału prądu stałego (DC)-
Wobec powyższego równanie (14.3) przybierze poctać:
(j cp
skąd otrzymamy:
coAOcos <p — taI0Rt