Cialkoskrypt8

14 1. Pojęcia podstawowe

Tabela 1,3. Jednostki masy

Wielkość	Jednostki w układach			Inne	Równoważnik w odniesieniu do układu SI
	CGS	SI	MkPS	-	CGS	MkPS
Masa, ilość substancji	O a	kg	inert - kp-m/s^2	kmol, um^3	i O'^3	P*

V=t/g.

1 inert = pi kg, gdzie jLt — 9,80665,

nJŁ.nkLĘ.j,

inert kp-s 1 kp = 1 kg -9,80665 m/s²,

1 kg =

1

9,80665

inert.

Ilość substancji. Substancją nazywamy materię o masie spoczynkowej różnej od zera. Są to więc ciała makroskopowe złożone z atomów, drobin, pojedyncze atomy i pojedyncze cząstki elementarne mające masę spoczynkową większą od zera. Ilość substancji najdogodniej jest określić za pomocą masy lub ciężaru. Masa substancji zależy od jej poziomu energetycznego. Dlatego w układzie SI jako jednostkę można zdefiniować taką ilość substancji, której masa spoczynkowa w normalnych warunkach energetycznych (tzw. masa normalna) wynosi 1 kg; oznacza się ją przez ukg (umowny, normalny). Oprócz powyższej jednostki stosuje się jednostki indywidualne: kilomoł i normalny (umowny) metr sześcienny.

Kilomol (1 kmol) jest to taka ilość substancji, której masa normalna w kilogramach jest liczbowo równa masie drobinowej, np. dla 0₂ 1 kmol = 32 kg. Przy obliczaniu ilości n kmoli substancji, której normalna masa wynosi m kg, należy stosować wzór: n = m/M, gdzie M jest to masa drobinowa.

Umowny (normalny) metr sześcienny oznacza ilość substancji zawartej w objętości 1 m³ w umownych warunkach technicznych po założeniu, że substancja ta zachowuje się jak gaz doskonały (lub półdoskonały), tj. jej stan termodynamiczny jest opisany równaniem Clapeyrona. Dotąd najczęściej stosowano fizyczne parametry umowne 0°C i 1 atm (atmosfera fizyczna) i za ich pomocą definiowano fizyczny umowny metr sześcienny (uraj). W układzie SI za parametry normalne należałoby przyjąć 0°C i 1 bar.

Pomiędzy omówionymi tu jednostkami zachodzą następujące zależności:

1 kmol = (Mv)_u um³ = 22,42 um³1z = 22,71 umj,, a stąd wynika wzór

V_u =(Mv)_un = ^-m.

Jednostką siły w układzie SI jest 1 niuton, jest to jednostka pochodna. Niuton oznacza siłę, która masie 1 kg nadaje przyspieszenie 1 m/s*.

1N = — kp = 0,101972 kp,

przy czym 1 kp (kilopound) = 1 kG (kilogram-siła) i jest to siła, z jaką Ziemia przyciąga masę 1 kg tam, gdzie przyspieszenie grawitacyjne ma wartość nominalną:

g. =9,806654-

S

Relacja pomiędzy 1 kG (kilogramem-siłą) a 1 N ma postać:

1 kG = 9,80665 N.

Tabela 1.4. Jednostki siły

Wielkość	Jednostki w układach			Inne	Równoważnik w odniesieniu do układu SI
	CGS	SI	MkPS	-	CGS	MkPS
Siła	. g-cm dyn S"	N=^kgm s"	kp	T	itr^5

V= 1/g.

Ciśnienie. Podstawowe wielkości związane z ciśnieniem przedstawiono na rys. 1.1, który ukazuje w formie graficznej definicje.ciśnień absolutnych, nadciśnienia i podciśnienia.

T

p„ - nadciśnienie

____pb - ciśnienie barometryczne

X

p_p - podciśnienie

pa — Pb Pp

- próżnia

Rys. 1.1. Interpretacja graficzna podstawowych rodzajów ciśnienia