3. Scharakteryzuj różnice pragmatyczne zachodzące między członami podany par wyrażeń.
A. byczo - wyśmienicie
B. malaria - zimnica
C. zielone - dolary
D. kaj - gdzie
E. alkowa - sypialnia
F. dziewczyna - laska
G. zdrów - zdrowy
H. czczość - pustka
I. cenzura - świadectwo szkolne
J. chuć - żądza
K. powała - sufit
L. swego - swojego Ł. korki - korepetycje
M. rękami - rękoma
Jednym z podstawowych pojęć semantyki leksykalnej jest^ pojęcie jednostki leksykalnej. Termin ten odnosimy do takiego ciągu elementów diakrytycznych (tj. fonologicznych lub grafemicznych), któremu przysługują następujące właściwości.
Pó pierwsze: dany ciąg (zprzei^imi_i>^^ np. A, jest rozłączny
z dowolnym elementem, który może wystąpić w pozycji Y lub Z w kontekście YAZ. Rozłączność rozumiemy tu w ten sposób, iż znaczenie ciągu A w kontekście Y1AZ1 nie jest różne od znaczenia tego ciągu w dowolnym
kontekście YnAZn (pozycje syntaktyczne poszczególnych Yi, Y2, Y3.....Yn
muszą być identyczne; to samo dotyczy Zi, Z2, Z3,...,Zn). Jeżeli badając możliwe konteksty typu^JYAZj^jiatrafim^jiajlaki^
różne od znaczenia w przebądMY£k-^fiż&ŚflifiŁJMg*alteta6k liih - co stanowi szczególny przypadek powyższego - nie będziemy potrafili przyporządkować żadnego TIIITT/Bllia "fiągUWi ło będziemy musieli stwierdzić, iż mamy do czynienia: (a) z inną równokształtną jednostką A’ lub (b) z częścią jednostki różnej od A, lub (c) z połączeniem jednostek mającym (w sumie) kształt A.
Zauważmy, iż tak określony warunek rozłączności nie wymaga od badającego umiejętności przypisania danemu ciągowi określonego znaczenia, a jedynie stwierdzenia, czy dwa ciągi są równo- czy różnoznaczne. Oto przykład: A - pije
kontekst 1: |
Yi |
A |
Zi |
Jan |
Pije |
piwo | |
kontekst 2: |
y2 |
• z2 | |
Piotr |
Pije |
mleko | |
kontekst 3: |
y3^ |
A |
z3 |
Maria |
p*hl. |
herbatę | |
kontekst 4: |
y4 - |
Ta | |
Anna |
pije |
do Jurka |
Stwierdzamy równoznaczność pije w kontekstach 1-3 oraz różnoznaczność pije w kontekście 4 w stosunku do kontekstów 1-3. A zatem: pije jest rozłączne prawo- i lewostronnie w kontekstach 1-3. Natomiast ciąg pije w kontekście 4: (a) reprezentuje inną jednostkę niż w kontekstach 1-3 lub (b) jest częścią większej jednostki, lub (c) jest połączeniem jednostek.
13