obraz0 (23)

Stendhal {op. cit., s. 10), idea ta poświadczona jest również w ewangeliach: „Wielu przyjdzie ze Wschodu i Zachodu i zasiądą do stołu z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem w królestwie niebieskim” (Mt VIII, 11)¹. Ale tutaj pojawia się nowa idea: chrześcijanie uważali, że Jezus już zmartwychwstał i wstąpił do nieba, podczas gdy esseńczycy czekali, że Mistrz Sprawiedliwości zmartwychwstanie jako Mesjasz kapłański i jednocześnie Pomazaniec Izraela. Co więcej, dla chrześcijan eucharystia zależała od osoby i zdarzenia historycznego {Jezus i Ostatnia Wieczerza), ale w tekstach z Qumran nie znajdujemy odkupicielskiego znaczenia przyznawanego jakiejś postaci historycznej ³⁶.

Widzimy więc, w jakim sensie pierwotne chrześcijaństwo zawierało elementy inicjacyjne: z jednej strony, chrzest i eucharystia uświęcały wiernego, radykalnie modyfikując jego porządek egzystencjalny, z drugiej zaś, sakramenty te sprawiały, że wychodził z masy „profanów”, i włączały go do wspólnoty wybrańców. Inicjacyjna organizacja wspólnoty była już bardzo rozwinięta u esseńczyków. Tak jak chrześcijanie nazywali się „świętymi” i „wybrańcami”, esseńczycy uważali się za inicjowanych. Jedni i drudzy mieli świadomość swego oddzielenia od reszty społeczeństwa dzięki „inicjacji”.

Teksty z Qumran pomagają nam lepiej zrozumieć historyczny kontekst ewangelii Jezusa i rozwoju pierwszych wspólnot chrześcijańskich. Widzimy, w jakiej mierze pierwotne chrześcijaństwo było powiązane z historią Izraela i nadziejami ludu żydowskiego. Mówiąc tak, me można me zdawać sobie sprawy z tego wszystkiego, co różni chrześcijaństwo od esseńczyków i w ogóle od wszystkich innych ówczesnych kultów ezoterycznych. Jest w nim przede wszystkim poczucie radości i nowości. Jak zauważono (Nock, op. cit., s. 199), terminy oznaczające „nowość” i „radość” są charakterystyczne dla pierwotnego języka chrześcijańskiego. Nowość chrześcijaństwa stanowi sama historyczność Jezusa - a radość tryska z pewności jego zmartwychwstania. Dla pierwszych wspólnot chrześcijańskich zmartwychwstanie Jezusa nie mogło być identyfikowane z periodyczną śmiercią i zmartwychwstaniem Bogów w misteriach. Tak jak jego egzystencja, jego agonia i śmierć, również jego zmartwychwstanie miało miejsce w historii, „pod Poncjuszem Piłatem”. Zmartwychwstanie było wydarzeniem nieodwracalnym, nie powtarzało się corocznie, jak na przykład zmartwychwstanie

1

Cytaty tekstów biblijnych na podstawie przekładu Biblii Tysiąclecia, wyd. 2 zmienione, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań-Warszawa 1971 - przyp. tłum. ³⁶ K. G. Kuhn w: The Scrolls and the New Testament, s. 78.