P1030268 (2)

Ludziom ubogim brakuje głosu oraz wiadzy.

Narayan i in., 2000: 265

Rozdział 7

rmn^TWO, PRAWA CZŁOWIEKA ^UB° i OBYWATELSTWO

Ubóstwo jest główną przyczyną pogwałcenia praw człowieka na świecie. Uniemożliwia ono podejmowanie nie tylko obowiązków indywidualnych, lecz także tych zbiorowych: jako obywatele, rodzi-ce, pracownicy i wyborcy.

OHCHR, 1999: ust. 9

Światowa Konferencja na temat Praw Człowieka przyznaje, iż skrajna nędza oraz wykluczenie społeczne stanowią pogwałcenie ludzkiej godności.

Zgromadzenie Ogólne ONZ, 1993: ust. 25

Ubóstwo w coraz większym stopniu postrzegane jest jako odmowa podstawowych praw. Tak odbierają je osoby, których ono bez-pośrednio dotyczy. Jednostki oraz rodziny gorzej sytuowane tracą większość swoich praw obywatelskich, ekonomicznych, społecznych i kulturowych. Świadczy to wyraźnie o obecności w codziennym życiu pewnych nierozdzielnych i współzależnych praw.

EAPN, 1999:3

Perspektywa praw człowieka wiele wnosi do osiągnięcia celu, jakim jest umożliwienie każdemu bycia aktywnym obywatelem, który ma pewne prawa, oczekiwania oraz zobowiązania.

DflD, 2000b: 1

Nikt nie pyta o nasze poglądy (...1 A to my jesteśmy prawdziwymi ekspertami od naszych własnych nadziei i aspiracji [...ł Możemy wnieść swój wkład, jeśli jesteś gotów oddać nam odrobinę władzy, aby pozwolić nam na to, by uczestniczyć na zasadach partnerstwa w naszej własnej przyszłości oraz w przyszłości naszego kraju.

Moraene Roberts, Narodowa Debata na temat Biedy¹,

Russell, 1996:4

Tematem tego rozdziału jest powiązanie (braku) praw człowieka z obywatelstwem, głosem oraz władzą, zilustrowane przez przytoczone powyżej cytaty. Rozumienie biedy w tych kategoriach jest mocno osadzone na relacyjno-symbolicznym brzegu „koła biedy”. Takie właśnie rozumienie stanowi przychylne „biednym” spojrzenie na relację między nimi a resztą społeczeństwa oraz szerszymi strukturami politycznymi. Choć może ono mieć bardzo konkretne konsekwencje, posiada także wydźwięk symboliczny, który jest istotny z punktu widzenia konceptuali-zacji oraz polityki ubóstwa. Tak więc na przykład dyskurs dotyczący praw może pociągnąć za sobą żądanie konkretnych uprawnień ustawowych, ale nawet przy braku takich uprawnień może on stanowić symboliczną siłę retoryczną, która przemawia do wyobraźni. Za przykład mogą tu posłużyć przemówienia brazylijskiego prezydenta Luli, w których krzyczał on, że uboga brazylijska młodzież „traci prawo do marzeń” (da Silva, 2003).

195

194

1

Pierwsza Narodowa Debata na temat Biedy (National Pouerty Hearing) została zorganizowana w Wielkiej Brytanii w 1996 roku, druga odbyła się w grudniu 2006. Jest to wydarzenie o dużym znaczeniu, przygotowywane przy współpracy m.in. takich organizacji jak Oxfam, Fundacja Josepha Rown-tree'ego, Rada ds. Uchodźców, lokalne organizacje kościelne i wiele innych. Celem takiego spotkania — w którym biorą udział osoby duchowne, politycy, liderzy opinii oraz przedstawiciele inicjatyw oddolnych - jest „wysłuchanie” i „wsłuchanie się” w głos ludzi biednych, aby uzyskać „z pierwszej ręki” wiedzę na temat tego, czym jest bieda dla ludzi, którzy jej doświadczają, i dzięki temu móc lepiej z nią walczyć (przyp. tłum.).