Celem ćwiczenia jest poznanie przez studentów wielkości charakterystycznych (parametrów) gwintów zewnętrznych oraz metod i przyrządów stosowanych do ich pomiaru. Przed przystąpieniem do ćwiczenia należy poznać:
- zarys teoretyczny gwintu metrycznego wg PN-83/M-02-013;
- tolerancje i pasowania gwintów metrycznych wg PN-83/M-02-113;
- budowę i zasady działania mikroskopu warsztatowego oraz mikrometru do gwintów;
- metody pomiaru średnicy podziałowej, zewnętrznej i wewnętrznej, Skoku i kątów zarysu gwintu;
- analizę błędów pomiarów.
lony przez następujące wymiary: | |
— średnica zewnętrzna |
i& |
— średnica wewnętrzna |
■l |
— średnica podziałowa |
jm |
- podziałka gwintu |
Hj |
- kąt zarysu |
ii |
- kąt boku |
(«/2). |
Zarys teoretyczny zewnątrznego gwintu metrycznego (rys. 11.1) jest ókreś-
Rys. 11.1. Teoretyczny zarys zewnętrznego gwintu metrycznego
Tolerancje metrycznych gwintów zewnętrznych są określone przez wielkość i położenie pola tolerancji średnicy podziałowej i zewnętrznej d. Wartości tolerancji średnicy zewnętrznej Td (w mikrometrach) są ujęte w szeregach 4,
A i g i mogą być opisane wzorami (P w milimetrach):
TM = 180 P2^ - i#
B
Td{4) = 0,63 TJfi) (11.1)
Wartości tolerancji średnicy podziałowej Tdl (w mikrometrach) są ujęte w szeregach 3t9 (P i d w milimetrach):
TJ6) = 90P°'4dw, TJ7) = 1,257^(6)
^(3) = 0,57^6), 7J2(8) = 1,67^6) ||H
7^(4) = 0,637^(6), 7^(9) = 27^(6)
7^(5) = 0,8 TJ6)
Położenie pól tolerancji określa górna odchyłka graniczna (es). W tabli-cy ^-1 zestawiono empiryczne wzory do ich wyznaczania wraz z przykładami
Stosowania.
Tablica 11.1
^toienia pól tolerancji gwintów zewnętrznych (w pm) i przykłady ich zastosowania | |||
ro|°knie pola ^JjJeranęji |
Odchyłka górna |
Zastosowanie | |
d |
esd = -(80 +IIP) |
gwinty złączy pracujących w wysokich temperaturach, P i 1 mm | |
es, = -(50 +IIP) |
pod powłoki ochronne, Pi 0,5 mm | ||
esg = -(15 + IIP) |
gwinty ogólnego przeznaczenia o średnicy ponad 1,4 mm oraz pod powłoki ochronne | ||
h |
^ =0 |
gwinty złączy z małym luzem, gwinty ogólnego przeznaczenia o średnicy do 1,4 mm |
j.
^ODYI NARZĘDZIA POMIAROWE ^entyfikacja gwintu
^r°tyy 5acJa gwintu polega na określeniu jego rodzaju (metryczny, calowy, ‘ ’ średnicy * skoku. Rodzaj i skok gwintu określa się za pomocą
129