P1070856

16

jącymi wątek kwadrowy. Resztka węgła muru widoczna w szczelinie w pd. ścianie obwodowej, na linii łuku tęczy, oraz fragment filara krzyżowego ujawniony w fundamencie pn. filara tęczy — stanowią jedyne relikty nie zachowanej poza tym wsch. części kościoła. W krypcie prezbiterialnej lapidarium, ku wsch. połączone z kryptą grobową arbpów.

Relikty wczesnogotyckiej części prezbl- y terialnej, wzniesionej 1244—62. Dwa kapitele służek, z piaskowca: 1. z naturalistyczną dekoracją z liści dębowych 26 (fig. 26), pochodzący z trójbocznego zamknięcia prezbiterium (?), odkryty 1954 w wykopie pod łukiem tęczowym, wtórnie wmurowany w pd.-wsch. narożu obecnego prezbiterium; 2. gładki, z profilem przechodzącym od strony przyściennej w szerszy uskok, odkryty 1953 w wykopie w obejściu, obecnie w Muzeum Narodowym w Poznaniu, Oddziale Historii Miasta w ratuszu. — Niepewną pozostałością tej fazy budowli mogą być mury o wątku wendyjskim (pominięte w badaniach poprzedzających rekonstrukcję gotycką budynku): fragment pod posadzką zakrystii wikariuszowskiej, niedostępny obecnie mur między kaplicami po pd. stronie łuku tęczowego, z ostrołukowym, obustronnie rozglifionym okienkiem, a także m.i. partie murów kaplicy Serca Jezusowego o dostępne nad sklepieniem, oraz pd. elewacji prezbiterium, dostępne ze strychu obejścia.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA WRAZ Z OBRAZAMI I RZEŹBAMI. Prezbiterium i nawa główna. Ołtarz główny późnogotycki. ukończony 1512 prawdopodobnie we Wrocławiu, w warsztacie rzeźbiarskim Mistrza ołtarza z Góry Śląskiej (Jakub Beinhardt?) i malarskim Mistrza Pasji z Góry Śląskiej, dla kościoła par. p. w. św. Katarzyny w Górze Śląskiej, nabyty w 1952 dla katedry poznańskiej; po 1930 konserwowany we Wrocławiu, gdzie wyk. nowa szafa, ramy skrzydeł, maswerki, drobne rzeźby i uzupełnione zniszczone malowane kwatery; 1954—55 odnowiony w Poznaniu pod kierownictwem Wilhelma Kuklisa, ze zdjęciem przema-lówek i rekonstrukcją drobnych uszkodzeń. Pentaptyk z dwiema parami ruchomych skrzydeł i predellą, rzeźbiony i poli-* 193 chromowany (fig. 102, 103, 162); szafa środkowa i kwatery

162 z rzeźbami zwieńczone trójdzielnymi baldachimami z krzyżujących się gałęzi. W części środkowej nad roślinnym fryzem

340    Sacra Conversazione (fig. 340): N. P. Maria z Dzieciątkiem

341    adorowana przez dwa klęczące aniołki (fig. 341) i dwa podtrzymujące koronę, w otoczeniu śi. Katarzyny i Barbary.

W a wersach wewnętrznych skrzydeł cztery kwatery z rzeź-

ba mi śś.: 1. Doroty, Agnieszki i Małgorzaty (fig. 342); 2. Ku- 342 negundy, Anny Samotrzeć i Klary (fig. 343); 3. Magdaleny, 343 Otylii i Heleny (fig. 344); 4. Urszuli, Jadwigi i Apolonii (fig. 344 345). Na rewersach skrzydeł wewnętrznych i awersach skrzy- 345 deł zewnętrznych osiem kwater z mai. scenami pasyjnymi;

1. Modlitwa w Ogrójcu (fig. 163), 2. Pojmanie (fig. 164), 3. 163, 164 Chrystus przed Piłatem (fig. 165), 4. Biczowanie (fig. 166), 165, 166 5. Koronowanie cierniem (fig. 167), 6. Ecce Homo (fig. 168), 167, 168 7. Upadek pod krzyżem (fig. 170), 8. Chrystus na krzyżu (fig. 176 169); wszystkie z tłoczonymi w złotym tle zwieńczeniami ze 169 stylizowanej dekoracji roślinnej. Na rewersach zewnętrznych skrzydeł cztery mai kwatery z przedstawieniami śś.: Jana Ewange’isty (fig. 172) i Jana Chrzciciela (fig. 171) oraz Hie- 172, 171 ronima (fig. 173) i Krzysztofa (fig. 174), wszystkie na tle kraj- 173, 174 obrazu. W trójdzielnej predelli pełnoplastyczna Ostatnia Wieczerza (fig. 346). Na nowej mensie metalowe tabernakulum 346 wyk. 1936 przez Jana Wysockiego, pierwotnie dla ołtarza kaplicy Serca Jezusowego, od 1956 w ołtarzu głównym. Ante-pendium w części środkowej z tkaniny haftowanej w. XVH (fig. 732), po bokach dwie reliefowe postacie śś. Piotra i Pa- 732 wła z usuniętego neoromańskiego antependium wyk. 1836—40 przez złotników poznańskich Dionizego Vettera, Karola Lau-tego, Jana (?) Blaua i Augusta Krausego, z blachy miedzianej srebrzonej. — Ołtarz liturgiczny przed lukiem tęczowym,

1971, z odlanymi płaskorzeźbami dwunastu apostołów projektu Józefa Stasińskiego. — Ambona i chrzcielnica późnoba-rokowe 1720, z dawnego kościoła ewangelickiego w Miliczu, od 1956 w katedrze, po konserwacji pod kierownictwem Wilhelma Kuklisa, polichromowane i złocone, umieszczone po bokach łuku tęczowego. Ambona (lig. 122) z płaskorzeźbionymi 122 scenami w medalionach: na korpusie Dwunastoletni Chrystus w świątyni, Chrystus i Samarytanka przy studni (fig. 396), na 396 parapecie schodów Noli me tangere (fig. 397), Chrystus w 397 drodze do Emaus (fig. 398); w kartuszu wieńczącym drzwiczki 398 schodów data 1720 (fig. 121); na baldachimie figury czterech 121 ewangelistów i Chrystusa Salvatora Mundi; nadto dekorowana suchym akantem, girlandami i puttami. Chrzcielnica (fig. 128) z misą podtrzymywaną przez anioła, z Bogiem Oj- 128 cem na zdobionej wolutami pokrywie. — Stalle po obu stronach prezbiterium, późnogotyckie z pocz. w. XVI (fig. 131), 131 pochodzące ze Zgorzelca, 1953 przekazane do katedry i konserwowane 1955 pod kierownictwem Edmunda Węcławskiego i Ignacego Kuczmy, z dorobieniem części konstrukcyjnych, pary ścian policzkowych i brakującej snycerki; jednorzędowe o pięciu siedziskach, z roślinną dekoracją zapiecków