P1090284

KoiMiąunic

* 120-100 20 K_t => 222 1X10 - (1100 x 120) = 90 000 zł.

Koszty całkowite diii 150 szi. wyrobów wynoszą:

K_c = 90 000 + <1100 x 150) = 255 00(1 zł.

Jeżeli plan produkcji w czerwcu wyniósłby 150 szt. wyrobów, to - przyjmując obliczone wielkości kosztów zmiennych jednostkowych oraz kosztów stałych - całkowite koszty wyniosłyby wówczas 255 000 zi.

W rachunkowości zarządczej jest ważny podział kosztów na koszty istotne i koszty nieistotne z punkru widzenia podejmowanych decyzji. Podział ten wynika ze znaczenia kosztów w wyborze przyszłych wariantów działania. Koszty istotne są to takie koszty, które mają wpływ na wybór decyzji, natomiast koszty nieistotne nie wpływają na podjęcie decyzji. W odniesieniu do kosztów istotnych i nieistotnych należy stwierdzić, ii:

•    kosztami istotnymi są jedynie koszty przyszłe, ponieważ każda decyzja dotyczy przyszłych wariantów działania.

o tylko koszty różniące się rodzajem albo wielkością w poszczególnych wariantach działania mogą być kosztami istotnymi,

•    te same składniki kosztów i w tej samej wysokości w różnych wariantach decyzyjnych nie mają wpływu na podjęcie decyzji, czyli są kosztami nieistotnymi.

Dobrym przykładem rozróżniania kosztów istotnych i nieistotnych jest decyzja wyboru środka transportu w celu dojazdu do pracy. Wyboru tego dokonujemy najczęściej między środkami komunikacji miejskiej i własnym samochodem. Przy wyborze środka komunikacji miejskiej kosztem dojazdu do pracy będzie cena biletu miesięcznego lub jednorazowego w zależności od tego. na jaki rodzaj biletu się zdecydujemy. Jeżeli postanowimy dojeżdżać do pracy własnym samochodem, to ponosić będziemy różne koszty: paliwa, ubezpieczenia samochodu, podatku drogowego, przeglądów technicznych. Kosztem istotnym przy wyborze środka transportu komunikacji miejskiej jest cena biletu, natomiast przy wyborze własnego samochodu kosztami istotnymi będą paliwo oraz te koszty, które powstają wówczas, gdy jeździmy samochodem. np. przeglądy techniczne, wymiana ogumienia. Porównanie tych kosztów powinno ułatwić podjęcie racjonalnej decyzji. Pozostałe z wymienionych kosztów dojazdu do pracy własnym samochodem, takie jak ubezpieczenie samochodu czy podatek drogowy, są dla podjęcia decyzji nieistotne, ponieważ niezależnie od wyboru decyzji posiadacz samochodu będzie te koszty ponosił.

Dla pojęcia decyzji istotne mogą być nic tylko koszty, lecz także przychody lub wyniki finansowe. Istotnymi są wówczas te przychody lub wyniki finansuwe przcdsiębioisiwH. które ulegną w przyszłości zmianie w zależności od podjętych decyzji. Ich istotę ilustrujemy poniżl&ym przykładem.

PRZYKŁAD 3.4

Na skutek zmian profilu produkcji w magazynie przedsiębiorstwa po* został zapas materiału na kwotę 10 000 zł. którego nie można sprzedać ani zużyć do innej produkcji. Przedsiębiorstwo otrzymało szansę sprzedaży tego materiału, ale wymaga to poniesienia dodatkowych kosztów jego uszlachetnienia w wysokości 20 000 zł. Przychód ze sprzedaży uszlachetnionego materiału wyniósłby 27 000 zł. Należy ustalić, które koszty są istotne przy wyborze takich decyzji i jaką decyzję przedsiębiorstwo powinno podjąć.

Aby udzielić poprawnych odpowiedzi, trzeba odpowiednio zestawić posiadane informacje dotyczące istotnych przychodów i kosztów:

Wyszczególnienie	Zamówienie		Przychody i koszty ulotne
	odrzucić
Preyćhód ze sprzedaży	.	27000	27 MO
Koszty zapasu materiałowego	10 000	10 000
Koszty uszlachetnieniu materiału	5vT"	20 000	20000
Wynik Ilnansowy (Wratiij	10000	3 000
Nhfeyżka ulotnych przychodów
nad Mocnymi koouml	^1 -		7 000

Z podanych informacji wynika, że koszty zapasów materiałów poniesionych w przeszłości nic są kosztami istotnymi, natomiast istotne są przewidywane koszty uszlachetnienia materiałów oraz planowane przychody. Dlatego - porównując przedstawione warianty decyzji - należy stwierdzić, iż korzystniejszy jest wariant przyjęcia zamówienia, ponieważ wartość przewidywanego przychodu jest wyższa od przewidywanych kosztów uszlachetnienia materiałów. Zatem przedsiębiorstwo, podejmując decyzję o przyjęciu zamówienia, zmniejsza stratę.

Ze względu na stan dokonania wyróżniamy:

•    koszty przesądzone.

•    koszty nic przesądzone.

Koszty przesądzone są kosztami wywołanymi decyzjami wcześniejszymi, których nie można zmienić na etapie podejmowania bieżących decyzji. Są to więc koszty zapadłe i nieodwracalne. Przykładem kosztów przesądzonych może być amortyzacja środka trwałego zakupionego w poprzednim okresie

71