P1190106

Pański" (Jezusa)^,3*; natomiast „sobota" wywodzi się z hebrajskiego szabatu ^ł38. Na str. 213 podajemy tabelkę nazw dni tygodnia w niektórych współczesnych językach europejskich oraz po łacinie.

Osobnym rozdziałem problematyki czasu religijnego jest kult bóstwa Czasu ¹³*. Z jego czcią spotykamy się w wielu religiach, gdzie spełniał on ważną rolę kosmo- | goniczną jako rodzic świata, ojciec początku rzeczy i bogów. Z bardziej znanych przykładów można tu wymienić greckiego Chronosa ¹⁴°, utożsamianego często z Kronosem, oraz kult Zerwana w starożytnej Persji. Bóstwo to, wymienione prawdopodobnie już w tablicach z Nuzi (XII wiek p.n.e.), później — w nieco innej formie — przez Berozosa i Eudemosa z Rodos, staje się najwyższym bogiem odłamu religijnego daw- i

137 Chrześcijaństwo chciało w ten sposób wyprzeć popularne za | czasów Cesarstwa święta I kulty ku czci Słońca; dlatego takie nie- J przypadkowo umiejscowiło dzień Bożego Narodzenia w dniu przesilenia zimowego Słońca, czyli w święto Dles Natalia Solla lnvicti. Ważniejsza literatura o niedzieli — F. A. Kegan: The Domlnlca and Dlea Solla. The Beglnnlnga of the Lord’s Day In Christian Antląulty, Washington 1961; W. Rordorf: Der Sonntag, Geachlchte des Ruh« — und Gotteadlenattagea im tUteren Chrlatentum, ZUrich 1962; O. Pelchl (wyd.): Der Tag des Herm. Dle Helllgung des Sonntags Im Wandel der Zeit, Wleń 1958.

133 polska nazwa „szabat” (lub „sabat”) wywodzi tlę z hebrajskiej szabbat; etymologia sporna — „zaprzestał”, „odpoczywał” (może z akadyjskiego szabbetu czy szebu — „być pełnym”). Sporna Jest także geneza święta szabatu — może z babilońskiego szabpatu (dzień pełni Księżyca), czyli księżycowych dni-labu, „dni feralnych”, obchodzonych co 7 (hebrajskie a2eba — siedem) dni. Na lunarną genezę szabatu wskazuje wlęzanle go w Biblii z dniem nowiu (por. Kxodus XLV, 17; Nehemlasz X, 34 I List Pawia do Kolosan II, 16). Bliżej o szabacie zob. M- Zobel: Der Sabbat, Herlin 1935; L. R. Conradi: Dle ? Geachlchte des Sabbats und des eraten Wochentaęes, Hamburg 1MJ;

H. Meinhold: Sabbat und Sonntag. Lelpzig 1909.

m Najbardziej znana praca to — J. Scheftelowitz: Dle Zeit ais Schlcksalsgottheit In der Indlschen und iranlschen Religiom, Stuttgart 1929.

as o Chroń osie Jako zasadzie kosmogonlcznej zob. np. F. Lukas: me Grundbsgrlffe In den Kosmogonlen der altem Vólker, Lelpzig i m.

x

co

•o

3

CO

			ę # #
• M			S
2 U l	ęe co	A 8	— n b
2 -g ii	Vł c 0> s	| i* 3 A	<Łł e c o p

x*v &

§ § s

o « 3

S6H

x

C3

T3

M

Ł-

3

J3

H

x

co

■o

Nazwy dni tygodnia

I ⁴

I — I o

i! o g iii S W fi

• i P _ ?

*! w? J

OJB

.2 •- o

•o E

Ii

■s

8

x

•M

V

Si

■8 a

II

co 33

* i

f2

«

31

O

^3 'o

? > c

o .2. 6

¥

w «

g £ 2 3

• m

i m

_ a 5 •o - i

Bjqjoj

M

0)

3

I

i

jd

3

*4

«

i

i

i Angielek ie #u« niemieckie aornie — sionce. m AngicUkli moon **• niemieckie Moml — KnUjżyc. m Angielskie T/ior - niemieckie Doeur — germański bóg piorunów. ** Ą+mt+Ukim rrtU " Frlja — gerraaAeke matka bogów.

• a

tu