40 FWkqOMmi*Qlkl««lH«aBiM»«IBMH
ni1 i efektywnego wykorzystania. Po drogie, celem tego rynku jest umożliwienie pomnażania kapitału inwestorom, którzy chcą lokować wolne środld pieniężne w papiery wartościowe. Dążą oni bowiem do osiągnięcia korzyści kapitałowych mierzonych tzw. wymaganą (oczekiwaną) stopą zwrotu. Są to inwestorzy indywidualni i instytucjonalni dysponujący nadwyżkami wolnego pieniądza, czyli oszczędnościami wynikającymi z odkładania konsumpcji, którzy charakteryzują się określoną skłonnością do podjęcia ryzyka inwestycyjnego. Po trzecie, rynek kapitałowy jest miejscem, gdzie następuje aktualna wycena wartości rynkowej spółki akcyjnej wskutek porównania podaży i popytu na ich akcje.
Na rynku kapitałowym, podobnie jak na innych konkurencyjnych rynkach, o cenie walorów decydują czynniki kształtujące popyt i podaż. Ogólnie dotyczy to podmiotów poszukujących i oferujących kapitał, a konkretnie kupna i sprzedaży papierów wartościowych. Istotne jest zatem ustalenie podmiotów kreujących podaż papierów wartościowych (emisję) i podmiotów kreujących popyt na papiery wartościowe (inwestorów). Podaż i popyt mogą mieć charakter pierwotny oraz wtórny (rysunki 2.2 i 2.3).
Pierwotną podaż papierów wartościowych w skali makro określają następujące czynniki:
' Podmioty kreująca podaż papierów wartościowych
1 Fodm*°*V trując# popyt na pipmy wurtaom
• skłonność przedsiębiorstw do inwestowania, a więc szukanie dopływu kapitału na realne inwestycje w drodze emisji papierów wartościowych;
• możliwość wykorzystywania konkurencyjnych źródeł i metod finansowania inwestycji (kredytów, leasingu);
• zapotrzebowanie państwa i samorządów terytorialnych na kredytowe (pożyczkowe) dochody budżetowe;
• szukanie dopływu kapitału przez instytucje rynku kapitałowego prowadzące działalność lokacyjną (fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, towarzystwa ubezpieczeniowe).
Podaż papierów kreują nie tylko emitenci, lecz także podmioty sprzedające walory wcześniej kupione na rynku pierwotnym lub wtórnym (podaż wtórna).
Pierwotny popyt na papiery wartościowe w skali całej gospodarki narodowej jest zgłaszany przez różne podmioty i zależy od: 1
stopy oszczędności społeczeństwa i podmiotów gospodarczych;
• tradycji (zwyczajów) społeczeństwa w zakresie form lokowania oszczędności;