• przestrzegać utltkmegn w zakładzie pracy porządku;
• dbać I dobni okładu I .icy, chronić mienie zakładu i używać go zgodnie z pr/A moczeniem;
I pr/e%tr/cguć przepisów I /anod bezpieczeństwa i higieny pracy.
OgólI obowiązki i por/4|dck wcwnęlr/ny w zakładzie pracy oraz związani I proceacm pracy obowiązki pracownika określa regulamin pracy konkretnego przed tiębiorMwu laki regulamin pracy powinien nowo przyjmowany pracownik otrzyma* pr/y sporządzaniu urnowy o pracę. Wspomniane przepisy formułują jednak tylkr ogólne zadania pracownika I dlatego zachodzi konieczność ich konkretyzacji. Zada nia szczegółowe I wynikające z nich obowiązki na konkretnych stanowiskach prucj ujęte I I zakresach obowiązków i działania, opracowunych dla poszczególnych stanowisk procy, w instrukcjach czynnościowych lub w instrukcjach technologicznych, fr/cpiny te obowiązują każdego pracowniku zatrudnionego na określonym stanowi-sku procy i powinny być przez niego przestrzegane.
15.2.
Stan /utrudnienia jest to liczba pracowników ujętych w ewidencji personalnej za* kładu pracy w określonym dniu. Dla obliczeń statystycznych ujmuje się również przeciętny stan /utrudnieniu w danym okreoie. W tym wypadku przelicza się osoby nii'|icłno/4itrudnionc nu liczbę osób pcłnozatmdnionycłi, stosując współczynnik przeliczeniowy, który oblicza się juko stosunek liczby godzin procy w tygodniu nicpeł-iKi/.iiMiiiiiMinycli do tygodniowego nominulncgo czasu pracy obowiązującego w zakładzie pracy. Ti/cciętny stan zatrudnienia obliczu się metodą średniej arytmetycznej lub metodą średniej chronologicznej.
klasyflkacjii pracowników w przedsiębiorstwie przewiduje podział zatrudnionych nu grupy. W Muszej gos|>ndi!rcc zostula wprowadzona jednolita klasyfikacja zatrudnionych. Klasyfikacja tu prczenu^c podział zatrudnionych w różnych sekcjach gospodarki narodowej według jednolitych kryteriów okrcśląjących kategorię społeczno-zawodową, funkcję pełnioną w danej jednostce orgunizucyjnej, poziom kwalifl-kacji, stanowisko oraz churuktcr wykonywanych czynności.
ftidsiuwowym pod/.iułcm zatrudnionych jest klasyfikacja wszystkich pracowników na dwie kategorie. Do jednej kutegorii są zaliczani pracownicy zatrudnieni na stanów inkach robotniczych I pokrewnych, do których na przykład należą pracownicy wykonujący czynności składujące się nu proces technologiczny lub świadczę-nie usług. wy kontujący prace pomocnicze potrzebne do obsługi tych procesów albo ■net mające charakter rzemiosła.
Odrębną kategorię stanowią pracownicy zatrudnieni na stanowiskach nierobotniczych. Są io więc pracownicy zatrudnieni na stanowiskach kierowniczych, pracownicy wykonujący pracę wymagającą przygotowania zawodowego na poziomie wyższym lub Jeedniin. pracownicy wykonujący czynności biurowo.
stanowiskach robotniczych dzieli uę
ro-
Pracownik1 zatrudnionych n»
r oborników pośrednio produkcyjnych
botników bezpośrednio produkcyjnych oraz^H
-niczych. Do robotników bezpośrednio produkcyjnych należą robotnicy
I wykonujący podstawowe czynności w procesie produkcji lub działalności usługowej. W przemyśle są to na przykład robotnicy wydziałów podstawowych. Iii Epośredmo zatrudnieni przy wytwarzaniu wyrobów, albo robotnicy wydziałów przygotowana czych. W handluigaMronc»nii» do tej grupy robotników należą na przykład sprze
dawcy, bufc
kelnerzy. Za przykład przedsiębiorstwa usługowego mowo transportowe, w którym do robotników bezpośrednio
źc tu posłużyć przcdsiębic produkcyjnych zalicza się kierowców, robotników2 3 zatrudnionych w przeładunkach ręcznych i mechanicznych, operatorów maszyn ładunkowych itp.
Grupa robotników pośrednio produkcyjnych i pomocniczych obejmuje robotników wykonujących prace pomocnicze niezbędne dla sprawnego przebiegu podstawowy ch procesów produkcyjnych lub usługowych oraz robotników prowadzących działalność niezwiązaną z procesami produkcji i usługowymi. W przemyśle na przykład należą do nich robotnicy wykonujący remonty, kontrolerzy jakości i brukarze.
pracownicy transportu, pracownicy obsługi (woźni, sprzątaczki, palacze itp.). pracownicy ochrony. W handlu grupa ta obejmuje kierowców, konwojentów, robotników
magazynowych, robotników obsługi itp.. w przedsiębiorstwie transportowym zaś pracowników warsztatów naprawczych i stacji obsługi, brygady remontowe itp. Pracowników na stanowiskach nierobotniczych dzieli się na:
• kierownictwo przedsiębiorstwa:
• pracowników technicznych, zatrudnionych na stanowiskach wymagających średniego lub wyższego wykształcenia technicznego, np. dozór techniczny, pracownicy działu technologicznego, konstrukcyjnego, kontroli jakości, przygotowania produkcji;
W niektórych sekcjach gospodarki narodowej lub działach i grupach podana klasyfikacja może nic zaspokajać specyficznych potrzeb ewidcncyjno-sprawozdawczych zatrudnienia i można ją uzupełniać o dodatkowe podziały.
Proporcje między wielkościami poszczególnych grup pracowników w ogólnej liczbie zatrudnionych stanowią o strukturze zatrudnienia. Strukturę zatrudnienia wyraża się nąjczęścacj udziałem procentowym poszczególnych grup w całości za-
Do pracowników kierowniczych zalicza się na przykład dyrektorów przedsiębiorstw, ich zastępców, kierowników zakładów, wydziałów, działów oraz ich zastępców, u w przedsiębiorstwach handlowych ponadto dyrektorów oddziałów, hurtowni, kierowników magazynów, kierowników sklepów i punktów sprzedaży oraz ich zastępców.
pracowników ekonomicznych, wykonujących funkcje wymagające kwalifikacji ekonomicznych, na przykład z zakresu prac statystyczno-sprawozdawczych. analizy ekonomicznej, planowania, rachunku ekonomicznego, analizy rynku itp.:
• pracowników administracyjnych i gospodarczych, wykonujących prace biurowe i administracyjne z zakresu zaopatrzenia, księgowości, transportu, działu gospodarczego itp.