KORNELIA CZERWIŃSKA
widomych oraz w innych zakładach pracy chronionej. Pełen obraz niskiego poziomu zatrudnienia osób niewidomych i słabo widzących na otwartym rynku pracy w Polsce daje zestawienie przedstawionych danych z informacjami o skali zatrudnienia osób z dysfunkcją wzroku w krajach Unii Europejskiej. W Polsce tylko 10% osób w wieku produkcyjnym znajduje pracę, w tym jedynie 5% na otwartym rynku pracy, zaś w UE - 25% zatrudnionych jest na wolnym rynku pracy.
Proces transformacji polityczno-gospodarczej i wciąż dynamicznie zmieniający się rynek pracy w naszym kraju, związany m.in. z wejściem Polski do Unii Europejskiej, pociąga za sobą wiele zagrożeń, ale i szans uzyskania zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne wzrokowo. Osoba niewidoma czy słabo widząca posiadająca wysokie kwalifikacje zawodowe, dobrą znajomość języków obcych i obsługi specjalistycznych urządzeń tyfloinformatycznych, a także wysokie umiejętności w zakresie samodzielnego poruszania się i wykonywania czynności życia codziennego, ma coraz większe możliwości zdobycia interesującej i dobrze płatnej pracy na otwartym rynku.
Coraz więcej organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych wzrokowo podejmuje akcje mające na celu ułatwienie tym osobom wejście na wolny rynek pracy poprzez m.in. prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego specyfikę sytuacji osoby z dysfunkcją wzroku, organizowanie szkoleń i kursów doszkalających podnoszących kwalifikacje zawodowe, poszerzanie wiedzy na temat możliwości zawodowych osób niewidomych i słabo widzących wśród pracodawców itp. Jedną z tego typu inicjatyw jest realizowany obecnie projekt „Per linguas mundi ad laborem" („Przez języki świata do pracy") realizowany w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL ze środków finansowych Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem projektu jest opracowanie rozwiązań ułatwiających wchodzenie i trwałą integrację na otwartym rynku pracy osobom z niepełnosprawnością wzrokową poprzez przygotowanie i przeprowadzenie szkoleń z zakresu języka angielskiego, w czasie których zostaną wykorzystane najnowsze technologie informatyczne oraz specyficzne pomoce dydaktyczne zaadaptowane do potrzeb uczestników kursów. W realizację tego celu zaangażowane są następujące instytucje: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Polski Związek Niewidomych, Uniwersytet Warszawski, Akademia Pedagogiki Specjalnej, Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Główne kierunki działań poszczególnych partnerów w projekcie zostały wyznaczone po przeprowadzeniu wstępnej analizy systemu kształcenia językowego osób z dysfunkcją wzroku, która wykazała, że osoby te mają znacznie ograniczony dostęp do nauki języków obcych ze względu na brak nowoczesnych materiałów dydaktycznych przystosowanych do potrzeb osoby z ograniczonymi możliwościami wzrokowymi, brak odpowiednio wyszkolonych lektorów posiadających kompetencje do prowadzenia kursów dla osób niewidomych i słabo widzących, w tym również kursów prowadzonych w warunkach integracji, a także brak instytucji, w której nauczyciele ze szkół ogólnodostępnych, integracyjnych i krajowych szkół językowych mogliby uzyskać od specjalistów pomoc w zakresie adaptacji pomocy wykorzystywanych w procesie nauczania osób z dysfunkcją wzroku. Tak więc widać wyraźnie, że obserwowana w ostatnich latach w Polsce znaczna poprawa warunków do nauki języków obcych wyrażająca się m.in. poprzez powstanie licznych i prężnie działających szkół językowych, duży wybór na rynku wydawniczym pomocy dydaktycznych, w tym podręczników
164
SZKOŁA SPECJALNA 3/2006