P3200018

uporządkowania. Jedyną relacją porównująca dwie wartości na skali nominalnej jest równość ( = ). Przykładem zmiennych, które są klasyfikowane według skali nominalnej to: płeć (kobieta, mężczyzna), pochodzenie etniczne, nazwy miejscowości itd. Wśród skal nominalnych wyróżnia się czasami specjalną podgrupę tzw. skale dychotomiczne. W skalach dychotomicznych jednostki mogą być klasyfikowane do jednej z dwóch grup. Klasycznym przykładem takiej klasyfikacji jest odpowiedź na pytanie: Czy interesujesz się polityką? (tak/nie ); Czy należysz do osób wierzących ? (tak/nie).

Skala porządkowa - pomiar na skali porządkowej polega na określeniu miejsca badanej jednostki w uporządkowanym zbiorze. Wartości jednostek mają jasno określony porządek, ale nie są dane odległości pomiędzy nimi w rozumieniu odległości ilościowej. Przykładem zmiennej w skali porządkowej jest poziom wykształcenia: podstawowy, średni, wyższy. Oprócz relacji równości (=) możliwe są relacje porządku typu: mniejsze, większe, mniejsze równe, mniejsze równe, większe równe. ( < > < >). Do skal porządkowych często stosuje się rangowanie to jest nadanie kolejnego numeru obserwacji statystycznej po uporządkowaniu według wartości zmiennej, np. porządkuje się województwa według wartości BKP w danym roku kalendarzowym. Najczęściej stosuje się rangowanie według kryterium rosnącego. Rangowanie służy określonym celom analizy, np. zastosowanie metod rangowych - korelacji rang. Jednak informacja podana na skali rangowej jest ograniczona ponieważ równe odległości pomiędzy jednostkami na skali porządkowej nie koniecznie mają takie samo znaczenie w sensie ilościowym. Dla przykładu, niżej podany ranking osób ze względu na efektywność działań:

Adam

Bartosz

Piotr

Marek

Gustaw

Leon

Adam ma rangę 1, Bartosz odpowiednio 2. Różnica pomiędzy rangami: 2-1 wynosi 1. Oznacza to jednostkową różnicę pomiędzy Adamem i Bartoszem. Ale różnica pomiędzy Leonem i Gustawem jest też równa jeden (6 - 5 = 1). Jednostkowa różnica pomiędzy Leonem i Gustawem oraz pomiędzy Bartoszem i Adamem nie oznacza tej samej różnicy w sensie ilościowym.

Skala przedziałowa zwana interwałową - jest kolejną ze skal pomiarowych. Pomiar na skali interwałowej polega na określeniu miejsca badanej jednostki (wielkości) w określonym punkcie skali w taki sposób, aby możliwe było uszeregowanie zmierzonych wielkości w porządku ciągłym i ustalenie "przedziału" między nimi. Przykłady zmiennych interwa-