P6068828

mie

kie.

imn

»T.

fnwy ornamentPjeden z najczęściej strych ófnamfcfltów _w sztuce siaro-. W najprostszej formie uzyskiwany joprzez odciśnięcie sznura w wilgotnie naczynia. Zazwyczaj tworzy jed-jrmy bardziej skomplikowane, spirali itp.

sika motyw dekoracyjny w formie ii najczęściej pinii lub sosny zwyczaj-pojawiający się w rękopisach odwanych w XV w.; stosowany woźytnej ornamentyce arch.- rzeźb. v rzemiośle artystycznym (meblarst-nycerstwo) przeważnie jako element zący, podwieszenie lub wspornik, szczany leż w kasetonach czy dekora-ch wazonach. Ze względu na swą olikę związaną z kultem żyda i izenia sz. pojawiała się . często ikoracjach nagrobków, epitafiów i

T

os (wałek) w arch. greckiej element kolumny w formie krążka o profilu Mym występujący wraz z trochilosem, iem o profilu wklęsłym, w układzie chi!os utrwalonym w wersji attyckiej v układzie zróżnicowanym w wersji

małoazjatyckiej.

tmlka (balas) pionowy człon w balustradzie, złożony zazwyczaj z jednego lub dwóch groszkowatych elementów zwanych lalkami (t. jedno- lub dwululkowc), wsparty na bazie, zwieńczony najczęściej plinią, dźwigający poręcz. Ozdobne L wzbogacone rozmaitymi motywami dekoracyjnymi naśladują kształtem wazony, postumenty itp.

trygłif (trójwrąb) w arch. doryckiej element fryzu w formie pionowo ustawionego bloku kamiennego, na którego frontowej ściance biegną dwa pionowe żłobki przez środek i dwa półżłobki na krawędziach. Wyjątkowo t może być wykonany z jednego bloku wraz z— metopą. f tryglifon fryz tryglifowo-me topowy, ' wyk^tałcony w arch. doryckiej.

turquerie motyw dekoracyjny przedstawiający scenkę z postaciami w tureckich strojach lub zestawiający orientalne motywy; szable, tarcze, półksiężyce itp.; charak-

lorusIirochUos

turąuerte. P. Decker, po 1705 r.

terys tyczny dla ornamentyki rokokowej, komponowany na podobnych zasadach jak chinoiserie.

tympanon l)w arch greckiej trójkątne pole nad — gcisoncm na krótszych bokach budynku, ujęte gzymsami ukośnymi i cofnięte w stosunku do lica ściany, zazwyczaj mieszczące dekorację rzeźbiarską. T. wraz z gzymsami i ewentualnie akroterionami tworzy — fronton; 2) umieszczone nad drzwiami pole trójkątne lub półkoliste wypełnione dekoracją rzeźbiarska lub malowaną (występuje od romanizmu).

tt&iLO/JiAMjUĄ

.

układ ornamentalny ułożenie, sposób rozmieszczenia powiązanych wg określonych zasad elementów ornamentalnych.

Zob też układ -* antytetyczny. — ciągły,

— ośrodkowy, -* pasowy, -• zamknięty.

ureusz w starożytnym Egipcie święty wąż, - kobra, atrybut boga Ra, symbol słońca i boskości faraona.

ureusz. tzw. koromz Byblos, XVIII w. pjte.

-:—:—--
	—1 . 1 — 1	-—=-	n—n—
pi	ISI1SII	SB	ras
		m3

irygWoa dorycki

u sza ki (uszy) }) wyodrębnione prostokątnymi występami z linii obramienia okiennego lub drzwiowego akcenty naroży, stosowane w póżnorenesansowej i barokowej dekoracji architektonicznej; 2) dekoracyjne pola flankujące część centralną nagrobka, epitafium, feretronu lub ołtarza, zazwyczaj w kształcie przędę tej na pół tralki (zwane też u. półualkowynu), często zwieńczone profilami orlich głów lub fantastycznych stworów, zwykle wypełnione wicią roślinną, groteską, rollwerkicm. fantastycznymi motywami zoomorficzny-mi, elementami dekoracji arch. (hermami, wolutami itp.). U. stosowane były w okresie późnego renesansu i wczesnego baroku;

55