13788 P6068825

iHc (franc.) motyw dekoracyjny pwiający sceny z małpami, najczęś ;ic humorystycznie i karykaturalnie; jerystyczny dla ornamentyki rokoka.

i

rabeusz w sztuce egipskiej motyw nie uka, zazwyczaj z wyrytym na spóźnieniem faraona w -• kartuszu egip-

nccznik dekoracyjny motyw roślinny rany w ornamentyce od ok. 1700 r., ;tkowo w formie kwiatu słonecznika iowanego z kwiatem dziewięćsiłu, tej, w sztuce klasycystycznej, już tylko imię kwiatu słonecznika. Używany też w emblcmatyce jako symbol pod-tsię woli Bożej.

skarabeusz, Egipt, Nowe Państwo. XV-XVw. p.n.e.

słonecznik

słońce jeden z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych motywów dekoracyjnych, występujący niemal we wszystkich kulturach. Atrybut Ra, Morusa i Mitry. Symbol niebios, nieskończoności, światła, wszystkowidzącego boskiego oka; w ikonografii chrześcijańskiej $. symbolizuje Chrystusa, Kościół i raj. Motyw szczególnie po-

pularny w sztuce francuskiej czasów Ludwika XIV jako ilustracja królewskiego przydomka.

smok monstrum fantastyczne o ciele węża, potężnej paszczy i ptasich skrzydłach wywodzące się przypuszczalnie z mitologii Azji Wschodniej. Pierwotnie związany ze znaczeniem apotropaicznym (przedstawienia s. jako strażnika skarbów upi), w sztuce europejskiej występuje szerzej od późnego antyku, w kontekście ikonografii chrześcijańskiej (przede wszystkim jako symbol szatana). Jako motyw dekoracyjny s. pojawia się w ornamentyce późnorenesanso-wej; w wersji chińskiej jest popularnym motywem — chinoiscrie.

sokoły, pektoral Seżosirisa II, Egipt. XII dynastia

sokół motyw rozpowszechniony w starożytnym Egipcie ze względu na związek z kultem Horusa. W wyobrażeniach często ograniczony do samej głowy. Atrybut faraona.

spirala jeden z najwcześniejszych motywów dekoracyjnych, występuje we wszystkich kulturach. Popularny zwłaszcza w zdobieniu ceramiki. Jeden z podstawowych motywów ornamentalnych w ikonografii egejskiej. Wykorzystywana samodzielnie lub w formie ciągu spiral w układzie pasowym - tzw. ornament spiralny. Symbolika związana z cyklem wegetacyjnym, bóstwami solamymi; w starożytnej Grecji s. prawoskrętna związana jest z Ateną, podczas gdy lewoskrętna należy do Posejdona; w ikonografii celtyckiej podwójna s. o przeciwstawnych skrętach symbolizuje śmierć i zmartwychwstanie.

spływy wolutowe, kościół śś. Piotra / Pawła w Krakowie

spływ wolutowy architektoniczny motyw dekoracyjny będący szczególną formą — csowmcy, zazwyczaj o prostej, łagodnej krzywiźnie spływu, którego koniec może stanowić podstawę dla obelisku, wazonu lub rzeźby figuralnej. S.w., stosowany w późnorenesansowych i barokowych bez-wieżowych fasadach kościelnych i niektórych rozwiązaniach architektonicznych nagrobków przyściennych (m.in. charakterystyczny dla działalności Sami Gucciego i jego warsztatu), występuje parami wypełniając przestrzeń narożną między kondygnacją wyższą a szerszą kondygnacją niższą.

stempelkom ornament ornament ciągły w układzie pasowym składający się z regularnie rozmieszczonych wydętych krążków, nie zachodzących na siebie i nie stykających się; stosowany min. w dekoracji arch. i meblarstwie (charakterystyczny dla

spirale, naczynie mykeńslde, oJŁ UOOr. p.n.e.