page0285

077

Rosenberg

nem Andrzeja był Jan Rosenberg chorąży sanocki. Synem Jana, Antom mr jor wojsk polskich cudzoziemskiego autoramentu, za drugiej wojny szwedzkiej, jak akta grodzkie trembowelskie pod dattą 06 C.zer 1703 r. Dokumentem d- 6 Lutego 1731 r. w Winnicy ob^łatowanym, dziedziczną wieś Wasylowkę w województwie bracławskiem, po śmierci antecessorów na niego spadłą synom swym Janowi i Mateuszowi rezygnował. Umarł w r. 1734. Starszy syn Antoniego Jan Rozemberg był obersztlejtenantem wojsk koronnych i miecznikiem inflanckim. Długie lata spędził na dworze Lubomirskich w Równem na Wołyniu, gdzie nadworną piechotą ks. Stanisława Podstolego wici. koron, dowodził. Ożeniony był z Teressą Lasocką łowczanką Smoleńską. Podstoli w nagrodę zasług jakie Jan Rozemberg dla domu Lubomirskich przez lat 20 położył, podarował mu dożywocie d. 1-5 Marca 1759 w grodzic łuckim, wieś Parmaki pod Równem. Po śmierci Jana, wdowa poślubiła Szymona Zakrzewskiego, starostę ostrzań-skiego herbu Jastrzębiec, cóiki Rozalija i Karolina wyszły pierwsza za Macieja Leśniowolskiego, miecznika sieradzkiego, druga za Antoniego Frankowskiego stolnika wendeńskiego. Postać tego Rosenberga Drawie historyczna, bardzo ciekawe albowiem szczegóły o nim i pozostałej po nim wdowie, podaje Michał Grabowski w dziełku: ,,Pan starosta Zakrzewski” (Kijów, 1860 r. s. 97 i 106). Drugi syn Antoniego Mateusz, posiadał wieś Łazówkę i połowę Wasylówki. Za Augusta III został pułkownikiem wojsk polskich. Ożenił się z Elżbietą Ejsmuntow ną z która miał syna Józefa. Czynny udział w konfederacyi barskiej zubożył Rosenberga tak, że zmuszonym był w r. 1780 sprzedać połowę swojej Wasylówki Stanisławowi Szczęsnemu Potockiemu, Syn Mateusza Józef dla zasług ojca u Radziwiłłów, odebrał staranne wychowanie, przy ich pomocy uczył się w^r Berlinie, obrał sobie zawód nauczycielski, osiadł w Mohylewie nad Dniestrem, i tam prywatną pensyję założył Trudniąc się przez czas dość długi edukacyją młodzieży, w zamożnych domach mierny kapitał uzbierał i próbował szczęścia ra dzierżawach. Syn jego Alojzy Rosenberg nieraz urzędnik z v\yborow, radzca stanu, zamieszkał w sędziwym już wieku na wsi w Kniahy— ninie pod kam ermeri, gdzie wzorowe gospodarstwo urządził. Syn Alojzego Józef Jacek, (urodź. 19 Sierpnia 1831 r. w^re wsi Puklakach nad Zbruczem), skończywszy nauki na wydziale kameralnym w liceum w Odessie, zasila od roku 1858 czasopisma nasze artykułami pod pseudonim en Jacka Poraja lub ano— nime umieszczanemi (ob. X. 9,17, 20 i 56. Tygodnik. Pt/ersburgsk. 1858 r.

0    żegludze paro>vej na Dniesfrze. N. 63, ibidem o kwesty i włościańskiej, kor-respondencyje do Kroniki wind. kraj. i zagrań, z tegoż roku N. 173, 313

1    319, Ruch muzycz rozd. 2-gi N. 36,48 it d.) W trzechleciu (1861— 1864 r.)

Sprawował z wyboru współobywateli urząd sędziego pokoju do spraw włościańskich w powiecie kamienieckim. Obecnie w posiadaniu Rozembergów na Podolu zostają dóbr dziedziczne: Kniahynin (Xiężmn), jedna z najdawniejszych osad podolskich, w której dotąd istniejące ślady odwiecznego hnrodysz— cza na skalistem wybrzeżu Zwańczyka położone, świadczą o głębokiej starożytności tej osady. Kniahynin w r. 1428 nadany był przez Władysława Jagiełłę Wracisławowi Dariłłowiczowi ze rycerską obronę ziemi podolskiej od pogan (Encykt Poirsz. tom VI str. 755); w drugiej połowie XVIII wieku, wieś ta była w posiadaniu Anny z Rzewuskich Humieckiej, miecznikowej koron, dziedziczki sąsiednich Rycht, i dobra Azepińce, w malowniczej pozycyi nad Zwańczykiem, niegdyś własność Michała Czackiego, . synowca uczonego Tadeusza.    Józ. Roz.

Rosenberg (po czepku Roimberk\ miasto w południowych Czechach w pp-