P1130655 resize

O rytualnym charakterze tych pochówków śwuuk/y tanu> oUrienie szkieletów (ftp. aaprzeaMaułegłe, ;«*<•• następnie stwierdzenie w dwóch przypadkach śladów aacięci* szyi i odwrócenie iłowy do ryła, a wre*//.* zez, lezienie przy niektórych z nich jako celowych darów grobowych przedmiotów, up. kościanych paciorków w «. jonie kręgów szyjnych, czy też koić tarte go narzędzia ułożonego w miejsce topi pety czaszce kozy.

Kopalnie I pracownie krzemkniarzkle

Od dawna było wiadomo, te ludno# kabury mierzanowickicj wykorzystywała na doża śkalę małopolskie złoża krzemienia. W otutnim okretie udało trę odkryć wczesnobrą/owc kopalnie odkrywkowe, a także, szybowe na północnych zboczach Łysogór (ryc. 23-25) w miejscowościach; Polany CM. Chmielewska 1973), Polany Kolonie i Tomaszów (R, Scbiid 1977), woj, radomskie. Odkryto tam także narzędzia górnicze. Poza tym udało tię /lokalizować miejsca eksploatacji przez ludność kultury mierzanowickicj krzerr enia ożarowskiego w Ożarowie (Z Krzak 1970 aj oraz świeciechowskiego w Świeciechowie, oba w woj. tarnobrzeskim rB Balcer 1971, 1975). Najnowsze studia B. Balcera prowadzą do wniosku, że słynna kopalnia s» Krzemionkach Opatowskich osiągnęła szczyt swego rozwoju właśnie w początkach epoki brązu. Zdaniem lego badacza prawdopodobnie z tego okresu pochodzą najgłębsze szyby i wyrobiska podziemne, będące szczytem osiągnięć pierwotnej techniki górniczej

W rejonie kopali) powstawały zazwyczaj pracownie, w których poddawano surowiec wstępnej obróbce lub wykonywano półfabrykaty. Zdarzają się również pracownie gotowych, funkcjonalnie jednorodnych wyrobów, ulokowane w pobliżu miejsca eksploatacji złoża, a zdała od osiedla, na przykład pracownia siekier w miejscowości Pradła, woj, częstochowskie, albo groeśków strzał do luku w Zabrodziu, woj. katowickie. W większości jednak wypadków produkcja narzędzi na potrzeby własne, a może i na eksport odbywała się w tzw. pracowniach przydomowych, odkrywanych w obrębie osad. Jedna z takich została odkryta na „ Babiej Córze** w Iwanowicach (J. Kopacz 1975).

Cmentarzyska

Prawie wszystkie znane dotąd cmentarze kultury mierzanowickiej położone są w pobliżu osad, zazwyczaj na tych samych wzniesieniach co osiedla, najczęściej na południowym lub wschodnim skłonie. W Iwanowicach na „Babiej Górze'* cmentarzysko znajdowało się tuż po zewnętrznej stronie obronnego rowu. Ani jedno omenu-

Hy_C 2p, | wioowłcs, stan. „BsWa Córa", Jamy na nudzie wczeuiobrązowe]. Widok ze stanowiska na dolinę nekl Dlubni od acta*